Jakie wymagania należy spełnić w celu prowadzenia działalności kantorowej? Czy działalność taka może zostać zawieszona? Jakie zmiany zostały wprowadzone w tym zakresie?
Zasady prowadzenia działalności kantorowej oraz związane z tym obowiązki uregulowane są przepisami ustawy z 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178 z późn.zm.). Zgodnie z jej treścią działalnością kantorową jest działalność gospodarcza polegająca na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwie w ich kupnie i sprzedaży. Działalność ta jest działalnością regulowaną i wymaga wpisu do rejestru działalności kantorowej, prowadzonego przez Prezesa NBP. Wpis dokonywany jest na podstawie pisemnego wniosku przedsiębiorcy, zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 18 sierpnia 2004 r. (Dz.U. Nr 187, poz. 1934). Wniosek należy opatrzyć znakami opłaty skarbowej w wysokości 1087 zł.
Działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także osoba prawna oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden odpowiednio członek władz lub wspólnik nie został skazany za takie przestępstwo (ograniczenia te dotyczą również osób wykonujących czynności bezpośrednio związane z działalnością kantorową; muszą one ponadto posiadać fachowe przygotowanie do wykonywania tych czynności).
Przedsiębiorca, który wykonuje działalność kantorową, jest obowiązany zapewnić:
1) prowadzenie na bieżąco, w sposób trwały i ciągły, ewidencji wszystkich operacji powodujących zmianę stanu wartości dewizowych i waluty polskiej,
2) prowadzenie, w godzinach działalności kantoru, ciągłego kupna i sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,
3) wydawanie dowodów kupna i sprzedaży, imiennych lub na okaziciela, przy każdej umowie kupna lub sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu, a także
4) lokal i jego wyposażenie spełniające warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności bezpośrednio związanych z działalnością kantorową.
Wymagania dotyczące wyposażenia lokalu przeznaczonego do wykonywania działalności kantorowej oraz sposobu prowadzenia ewidencji i wydawania dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych określone są przepisami rozporządzenia Ministra Finansów z 24 września 2004 r. (Dz.U. Nr 219, poz. 2220).
Przed nowelizacją prawa dewizowego, dokonaną ustawą z 26 stycznia 2007 r. o zmianie ustawy - Prawo dewizowe oraz innych ustaw (Dz.U. Nr 61, poz. 410), wartość kupna lub sprzedaży zagranicznych środków płatniczych nie mogła przekroczyć w ramach jednej umowy zawieranej przez przedsiębiorcę wykonującego działalność kantorową równowartości 20 000 euro. Ograniczenie to zostało zniesione 21 kwietnia br.
Wprowadzony został natomiast zapis, że sprzedaż wartości dewizowych, kupionych w ramach działalności kantorowej, powinna być dokonywana po wprowadzeniu tych wartości do ewidencji, o której mowa powyżej, na podstawie wpisu określającego datę realizacji transakcji.
Zgodnie z treścią nowelizacji przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie organ prowadzący rejestr o podjęciu działalności kantorowej, a w razie zaprzestania jej wykonywania, złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru, w terminie 7 dni, licząc odpowiednio od dnia podjęcia działalności kantorowej lub zaprzestania jej wykonywania. Przedsiębiorca może zawiesić, na okres nie dłuższy niż 2 lata, wykonywanie działalności kantorowej. W przypadku zawieszenia wykonywania działalności kantorowej na okres krótszy niż 2 lata, przedsiębiorca może przedłużyć ten okres łącznie do 2 lat. O zawieszeniu wykonywania działalności kantorowej, przedłużeniu zawieszenia oraz o wznowieniu jej wykonywania przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie organ prowadzący rejestr w terminie 7 dni, licząc od dnia zawieszenia, przedłużenia zawieszenia lub wznowienia wykonywania działalności kantorowej (regulacje te stosuje się odpowiednio także do zawieszania przez przedsiębiorcę wykonywania działalności kantorowej w poszczególnych jednostkach).
W przypadku niewznowienia przez przedsiębiorcę wykonywania działalności kantorowej lub niewznowienia jej wykonywania w poszczególnych jednostkach, organ prowadzący rejestr, po upływie okresu zawieszenia, odpowiednio z urzędu:
1) wykreśla, w drodze decyzji, wpis przedsiębiorcy w rejestrze albo
2) dokonuje zmiany wpisu w zakresie określenia jednostek, w których jest wykonywana działalność kantorowa.
Przedsiębiorcy wykonujący działalność kantorową są obowiązani, na potrzeby kontroli skarbowej oraz kontroli wykonywanej przez Prezesa NBP, przechowywać dokumenty związane z tą działalnością przez okres 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wykonywali działalność kantorową.
Podstawa prawna:
art. 11-17f ustawy z 27 lipca 2002 r. - Prawo dewizowe (Dz.U. Nr 141, poz. 1178 z późn.zm.).
Alina Mielcarek