Trybunał Konstytucyjny w pełnym składzie orzekającym uznał § 6 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2006 roku w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego za niezgodny z art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 roku o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym oraz niezgodny z art. 92 oraz z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
W dniu 10 marca 2010 r. na wokandzie Trybunału Konstytucyjnego zawisła sprawa z wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich dotycząca zgodności § 6 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2006 roku w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego z art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 9 czerwca 2006 roku o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, a tym samym z art. 92 oraz z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Główną pobudką Wnioskodawcy do złożenia wniosku w przedmiotowej sprawie było zatrzymanie przez CBA w lutym 2007 roku ordynatora oddziału kardiochirurgii szpitala MSWiA w Warszawie. RPO ocenił wówczas, że użycie wobec lekarza kajdanek podczas zatrzymania było nieuzasadnione, ze względu na fakt, iż zatrzymany w najmniejszym chociaż stopniu nie utrudniał czynności funkcjonariuszom.
Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż regulacje § 6 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 17 listopada 2006 roku w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez funkcjonariuszy Centralnego Biura Antykorupcyjnego, nie należą do materii rozporządzenia ani jego istoty, a wręcz wkraczają w materię ustawową.
Rozporządzenie bowiem nie ma charakteru samoistnego. Zakwestionowane przepisy nie odpowiadają zatem wymogom stawianym prawodawcy przez Konstytucję. Przepisy te bowiem będąc przepisami rangi podustawowej określają sytuacje, w których dozwolone jest zastosowanie środków przymusu bezpośredniego w postaci kajdanek lub prowadnic poza ramami nakreślonymi przez przepisy ustawy o CBA.
Powyższe przepisy poszerzyły także zakres uprawnień CBA, wykraczając poza ramy nakreślone przepisami ustawy z dnia 9 czerwca 2006 o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym wykraczając przez to także poza zakres delegacji ustawowej zawartej w art. 15 ust. 3 tejże ustawy.
Trybunał wskazał ponadto, iż kompetencje do stosowania środków przymusu mogą być uregulowane jedynie w ustawie, ze względu na fakt, iż w wyniku ich stosowania mamy w dużej mierze doczynienia z ograniczeniem wolności osobistej, która zdaniem składu orzekającego zasługuje na szczególną ochronę konstytucyjną.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich stosowanie środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy CBA stanowi zawsze głęboką ingerencję w sferę praw i wolności obywatelskich, w związku z powyższym możliwość ingerencji państwa w te prawa, niezbędna w demokratycznym państwie prawa, musi być szczegółowo uregulowana w aktach rangi ustawowej, co wynika z treści art. 41 ust.1 i 31 ust.3 Konstytucji RP.
Trybunał Konstytucyjny w swoich rozważaniach wskazał również na kwestię niedopuszczalności prawodawczego działania władzy wykonawczej jaką jest niewątpliwie Rada Ministrów.
W podsumowaniu Trybunał Konstytucyjny stwierdził, iż zarówno policja, ABW jak i straż graniczna stosują środki przymusu bezpośredniego na podstawie niekonstytucyjnych rozporządzeń i zapowiedział, iż będzie zgłaszał zalecenia dotyczące aspektów konstytucyjności wszystkich powyższych aktów wykonawczych.
Paulina Szewioła
Polecamy: Przedsiębiorca w sądzie Wieszjak.pl