Konstytucja Biznesu to pakiet 5 ustaw zmieniających polską rzeczywistość biznesową. Ich wprowadzenie to największa reforma prawa gospodarczego od prawie 30 lat.
Miejsce nowelizowanej niemal stukrotnie, nieczytelnej, przeregulowanej, a w praktyce nawet ignorowanej ustawy z 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej zajmie Prawo przedsiębiorców.
Prawo przedsiębiorców w sposób systemowy, jasno i zwięźle określa fundamenty ustroju gospodarczego Polski w duchu wolności gospodarczej. Dla firm ma być „kartą praw podstawowych”, która zwiększy świadomość przedsiębiorców w zakresie podstawowych zasad prowadzenia biznesu i przysługujących im gwarancji. Po 29 latach od transformacji gospodarki, prawo dotyczące przedsiębiorczości dojrzało do tego, aby zebrać zbiór naczelnych reguł wspólnych, specyficznych i szczególnie ważnych dla gospodarki w jednym podstawowym akcie prawa gospodarczego. W centrum tych przepisów jest przedsiębiorca i zespół jego uprawnień oraz gwarancji, a także zestaw obowiązków Państwa i jego administracji wobec przedsiębiorców. Prawo gospodarcze musi opierać się na solidnych fundamentach. Tworzą je trzy podstawowe filary Prawa przedsiębiorców:
• zasady ogóle Prawa przedsiębiorców,
• klauzula pewności prawa,
• zasady tworzenia prawa gospodarczego.
Strażnikiem tych fundamentów Konstytucji Biznesu będzie m.in. Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.
Polecamy: RODO. Ochrona danych osobowych. Przewodnik po zmianach
Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców
Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców wyznaczają ramy prawne prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, konkretyzując i rozwijając zasady Konstytucji. Na tle innych norm prawnych zasady prawa wyróżniają się ponadprzeciętną doniosłością aksjologiczną, funkcjonalną i hierarchiczną – są to normy o najwyższej mocy prawnej. Wyrażają one wartości, na których opiera się dana dziedzina prawa i którymi kieruje się Państwo. Prawo dotyczące przedsiębiorczości nie ma dziś takiego systemu wartości. Dzięki wyrażeniu zasad wprost w ustawie, będą one miały bezpośredni, praktyczny wpływ na praktykę działania organów władzy publicznej. Przedsiębiorca nie będzie „skazany” na poszukiwanie argumentów dla obrony swoich praw w Konstytucji, w orzecznictwie sądów czy tezach doktryny – będzie mógł powołać się na znacznie konkretniejszy przepis ze „swojej” ustawy.
Standard działania administracji przestanie być zbiorem abstrakcyjnych postulatów, a stanie się listą konkretnych dyrektyw, którymi organy muszą kierować się w codziennej praktyce, w każdej indywidualnej sprawie przedsiębiorcy.
Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców to dyrektywy oddziałujące na całość relacji między administracją a przedsiębiorcami. Wyznaczają standard działań organów władzy publicznej w sprawach przedsiębiorców. Zamieszczenie tych zasad w pierwszych przepisach Prawa przedsiębiorców stanowi wyraźny sygnał dla organów, że muszą brać je pod uwagę przy załatwianiu wszystkich spraw przedsiębiorców. Zasady ogólne będą wpływały na sposób interpretacji i stosowania prawa - także zawartego w ustawach odrębnych. Przez pryzmat zasad ogólnych trzeba będzie interpretować przepisy innych ustaw. Wzmocni to jednolitość, stabilność i przewidywalność prawa w sferze jego stosowania.
Zobacz: Konstytucja dla Biznesu
Zasady ogólne są jednocześnie źródłem realnych gwarancji dla przedsiębiorców, które powinny znaleźć odbicie w codziennej praktyce działania administracji publicznej. Wynikają z nich konkretne obowiązki organów. Przedsiębiorcy będą mogli powoływać się na zasady ogólne w ich sprawach przed organami. Ich naruszenie będzie podstawą uchylenia decyzji organu oraz spowoduje niemożność wykorzystania dowodów zebranych w trakcie kontroli prowadzonej z pogwałceniem tych zasad.
Wyartykułowanie zasad ogólnych Prawa przedsiębiorców zwiększy świadomość prawną przedsiębiorców oraz pozwoli urzeczywistnić ich konstytucyjne prawa i wolności w relacjach z administracją. Zmniejszy to ryzyko pomijania naczelnych zasad prawa gospodarczego przy podejmowaniu przez administrację konkretnych rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach.
Najważniejsze zasady ogólne Prawa przedsiębiorców to:
• zasada wolności działalności gospodarczej,
• zasada „co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone”,
• zasada domniemania uczciwości przedsiębiorcy,
• zasada przyjaznej interpretacji przepisów (in dubio pro libertate),
• zasada rozstrzygania wątpliwości faktycznych na korzyść przedsiębiorcy,
• zasada pewności prawa,
• zasada pogłębiania zaufania, bezstronności i równego traktowania,
• zasada szybkości działania.
Zobacz: Prawo dla firm