24 czerwca 2020 r. Naczelny Sąd Administracyjny ogłosił istotny wyrok (sygn. I FSK 74/18) dotyczący kwestii opodatkowania VAT dotacji otrzymanej przez JST w celu realizacji projektu, którego efekty ostatecznie wykorzystywane są bezpośrednio przez jej mieszkańców. Sprawa dotyczyła gminy, która zrealizowała inwestycję polegającą na budowie przydomowych oczyszczalni ścieków (POŚ) na nieruchomościach stanowiących własność mieszkańców gminy. W związku z realizacją inwestycji gmina pobrała od właścicieli tej nieruchomości wpłaty w określonej procentowo i kwotowo wysokości, tytułem świadczenia na rzecz mieszkańców kompleksowej usługi oczyszczania ścieków za pośrednictwem POŚ.
Polecamy: INFORLEX Twój Biznes Jak w praktyce korzystać z tarczy antykryzysowej Zamów już od 98 zł
Inwestycja zrealizowana została z wykorzystaniem dofinansowania ze środków zewnętrznych. Przedmiotem dofinansowania była budowa i montaż POŚ realizowana przez gminę, a podstawę rozliczeń z instytucją dofinansowującą stanowiły faktury zakupowe otrzymywane przez gminę jako podmiot prowadzący inwestycję (dofinansowanie wyniosło 75 proc. wartości poniesionych kosztów kwalifikowanych netto). W takim stanie faktycznym gmina zwróciła się do organu podatkowego w ramach wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej z pytaniem, czy otrzymane przez nią dofinansowanie powinno zostać opodatkowane VAT.
W wydanej interpretacji organ stwierdził, że dotacja ta podlega opodatkowaniu VAT, gdyż ma bezpośredni wpływ na cenę usług realizowanych przez gminę za pośrednictwem POŚ na rzecz mieszkańców. Jak uznał organ, dotacja przyznana została gminie na wykonanie konkretnej instalacji POŚ na konkretnej posesji i stanowi w istocie uzupełnienie wpłaty wnoszonej przez mieszkańców na rzecz gminy, która to wpłata byłaby wyższa gdyby nie otrzymane dofinansowanie. Stanowisko to zostało potwierdzone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, który uznał, że dotacja otrzymana przez gminę bezpośrednio wpływa na wartość jej świadczenia na rzecz mieszkańców i jest wykorzystywana w celu sfinansowania konkretnych czynności opodatkowanych – w tym przypadku świadczenia przez gminę na rzecz mieszkańców usług oczyszczania ścieków z wykorzystaniem POŚ.
W wyniku wniesienia przez gminę skargi kasacyjnej od tego wyroku, Naczelny Sąd Administracyjny wydał rozstrzygnięcie, w którym w sposób zupełnie odmienny ocenił charakter otrzymanego przez gminę dofinansowania i związane z tym skutki w VAT. W uzasadnieniu (na tę chwilę – jedynie ustnym) NSA uznał w szczególności, iż otrzymana przez gminę dotacja przeznaczona jest na pokrycie kosztów kwalifikowanych w ramach realizowanego projektu polegającego na budowie i montażu POŚ przez gminę, co oznacza, że występuje tu dotacja o charakterze zakupowym, a nie dopłata do ceny, po jakiej mieszkańcy nabywają od gminy określone usługi. Jak podkreślił NSA, decydujące do uznania, że dotacja powinna zwiększać podstawę opodatkowania, jest wykazanie, iż dotacja ta jest dokonywana w celu sfinansowania konkretnej czynności opodatkowanej. Z wniosku o wydanie interpretacji nie wynikało natomiast, w ocenie NSA, aby sporne dofinansowanie stanowiło element bezwzględnego i bezpośredniego związku dotacji z samą usługą realizowaną przez gminę na rzecz konkretnych mieszkańców. W sytuacji natomiast, gdy kalkulacja jednostkowej ceny towaru i usługi (tu: wpłaty mieszkańca tytułem świadczenia usług oczyszczania ścieków) jest związana tylko pośrednio, w sensie ekonomicznym, z otrzymaną dotacją, dotacja taka nie podlega opodatkowaniu VAT. Powyższy wyrok NSA pokazuje, że kwestia opodatkowania VAT dotacji otrzymanej przez JST w celu realizacji projektu, którego efekty ostatecznie wykorzystywane są bezpośrednio przez jej mieszkańców wciąż nie jest przesądzona.
Więcej w temacie dotacjii znajdziesz w serwisie e-firma.