- Obawy o płynność finansową
- Obawy co do nowych inwestycji
- Stabilizacja nastrojów w dobie wojny
- Słabsze oceny dostępu do finansowania
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) jest wskaźnikiem badającym nastroje polskich przedsiębiorstw. Został opracowany przez Polski Instytut Ekonomiczny we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego. Poziomem neutralnym MIK jest 100 pkt. Wynik powyżej tej wartości oznacza poprawę koniunktury, a poniżej - jej pogorszenie.
Obawy o płynność finansową
Na wynik MIK w czerwcowym odczycie w 2022 r. pozytywny wpływ miały prawie wszystkie komponenty, z wyjątkiem nakładów inwestycyjnych, w których odnotowano przewagę ocen negatywnych (88,3 pkt.). Pozostałe sześć składowych znalazło się powyżej poziomu neutralnego. Najwyższe wartości wskaźników koniunktury dotyczą płynności finansowej (116,8 pkt.) oraz wynagrodzeń (112,0); w przypadku płynności finansowej odnotowano spadek nastrojów mdm (-8,9 pkt.), wskazujący na zmniejszanie się dostępnych środków w firmach.
Dla firm największą barierą działalności gospodarczej pozostaje niepewność sytuacji gospodarczej – za ważną lub bardzo ważną uznało ją w czerwcu 77 proc. firm. 70 proc. zwracało uwagę na problemy związane ze wzrostem cen energii a 63 proc. na wzrost kosztów pracowniczych. Z kolei niedostępność pracowników jest barierą dla 48 proc. firm. W stosunku do maja najbardziej wzrósł udział wskazań na rosnące koszty finansowania zewnętrznego (+6 pkt. proc. do poziomu 42 proc.), a zmalał – na zatory płatnicze (-4 pkt. proc. do poziomu 45 proc.) - wynika z czerwcowego odczytu MIK.
Jak zwrócił uwagę Paweł Śliwowski z PIE, po lutowym spadku i sukcesywnych wzrostach wartości MIK nastąpiła jego stabilizacja (w okolicach 105 pkt.). Dodał, że krzywa obrazująca nastroje przedsiębiorców w 2022 r. jest stale wyższa od dokumentującej nastroje w 2021 r. "Inwazja Rosji na Ukrainę, a także następujące po niej sankcje odcisnęły słabsze piętno na sytuacji firm niż restrykcje pandemiczne z zimy i wiosny 2021 r. Pytanie, czy obecny odczyt to tylko cisza przed burzą, czyli coraz powszechniej oczekiwanym spowolnieniem" - wskazał.
Obawy co do nowych inwestycji
Śliwiński zaznaczył, że z perspektywy długofalowej sytuacji polskiej gospodarki negatywnym zjawiskiem jest "utrzymujący się niski sentyment dotyczący inwestycji, który od stycznia 2021 r. nie przekroczył progu neutralnego".
W czerwcowym odczycie najwyższa wartość wskaźnika koniunktury odnosi się do firm dużych (112,6 pkt.) i średnich (108,9 pkt.). "O ile w przypadku firm dużych nastąpił wzrost tego wskaźnika mdm (+9,5 pkt.), to dla firm średnich odnotowano jego spadek (-5,2 pkt.)" - stwierdzono. Zgodnie z odczytem mikrofirmy są jedyną grupą przedsiębiorstw, dla której wskaźnik koniunktury jest poniżej wartości neutralnej (96,3 pkt.), o 2,8 pkt. mniej niż w maju.
W porównaniu do analogicznego okresu z 2021 r. ogólny poziom czerwcowego MIK jest wyższy o 2,2 pkt. Obliczono, że tylko dla firm średnich wskaźnik koniunktury pogorszył się rdr (-2,2 pkt.). Poprawił się natomiast w firmach dużych i mikro (po 3,4 pkt.) oraz nieznacznie w małych (+0,1 pkt.).
Stabilizacja nastrojów w dobie wojny
Według Piotra Dmitrowskiego z BGK w czerwcu, w stosunku do poprzedniego miesiąca, zmiana indeksu MIK "miała jedynie kosmetyczny" charakter (0,1 pkt.). "Jest to sygnał stabilizacji nastrojów przedsiębiorstw w II kwartale bieżącego roku" - ocenił. Zauważył, że firmy dostosowały się do gospodarczych wyzwań, które przyniosła wojna w Ukrainie. "Korespondują z tym niskie wahania ocen w kluczowych obszarach dotyczących bieżącej aktywności, nowych zamówień i zatrudnienia; towarzyszy im widoczna, lecz już nie aż tak silna jak na przełomie roku, presja płacowa" - wskazał.
Słabsze oceny dostępu do finansowania
Ekspert zwrócił uwagę na wyraźne osłabienie ocen w dostępie do finansowania, które dotyczy przedsiębiorstw z wszystkich sektorów z wyłączeniem handlu. "Analiza przedsiębiorstw pod względem wielkości również pokazuje pogorszenie ocen i obejmuje nie tylko MŚP, lecz także duże firmy" - stwierdził. Zmiany te, jak dodał, można łączyć z podwyżkami stóp procentowych połączonych z zacieśnieniem polityki kredytowej w bankach, co przekłada się na większy pesymizm w ocenach sytuacji płynnościowej. Podkreślił, że presja kosztowa, związana ze wzrostami cen energii i materiałów, zwiększa zapotrzebowanie na kapitał obrotowy. Jego zdaniem zmiany mają łagodny charakter i nie skutkują pojawieniem się problemu zatorów płatniczych.
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK) powstał na podstawie pomiarów dokonanych w siedmiu kluczowych obszarach działalności przedsiębiorstw: wartość sprzedaży, nowe zamówienia, zatrudnienie, wynagrodzenia, moce produkcyjne, wydatki inwestycyjne, sytuacja finansowa. Poziomy liczbowe MIK są obliczane na podstawie wyników badań ankietowych przeprowadzanych na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw. (PAP)