Wykorzystanie zamówień publicznych dla wspierania innowacyjności stanowi jeden z instrumentów popytowego podejścia do wspierania działalności innowacyjnej. Rozwój innowacyjności gospodarki można osiągnąć nie tylko poprzez ściśle ukierunkowane granty i dotacje, ale również poprzez inteligentne rynkowe wykorzystanie środków przeznaczanych na zaspokajanie potrzeb publicznych.
Zgodnie z nowym – popytowym podejściem do innowacji, na którym opiera się m.in. szeroko zakrojona strategia innowacyjna dla Europy, kluczową rolę w promocji idei zamówień publicznych wspierających innowacje odgrywa sektor publiczny rozumiany jako inteligentny klient. Administracja publiczna powinna dawać dobry przykład i promować, zgodnie z zasadą best value for money, realizację najbardziej efektywnych projektów – co często wcale nie oznacza najtańszych w chwili zakupu.
Jednocześnie weryfikacja oferty pod kątem kryterium oferty najkorzystniejszej ekonomicznie, w tym kryterium odnoszącego się do innowacyjności przedmiotu zamówienia, wymaga odpowiedniego przeszkolenia kadr odpowiedzialnych za proces przetargowy z ramienia instytucji zamawiającej.
Polecamy: Jak uzyskać informację o postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego? - poradnik
Zamawiający powinien ściśle współpracować z instytucjami odpowiedzialnymi za ekspertyzy czy opinie w zakresie rozpoznania ofert z punktu widzenia stopnia innowacyjności czy wpływu innowacyjnego wyrobu czy usługi na środowisko. Przy wykorzystaniu formy określanej w dyrektywach mianem dialogu technicznego, umożliwiającego korzystanie przez instytucję zamawiającą z doradztwa firm konsultingowych, ekspertów czy naukowców jeszcze przed wszczęciem procedury przetargowej istniałaby możliwość korygowania ewentualnych nieścisłości w formułowaniu specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ).
Tryby dialogu konkurencyjnego lub negocjacji z ogłoszeniem dają natomiast Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Gospodarczo-Społecznego i Komitetu Regionów pt.: Wykorzystanie wiedzy w praktyce: szeroko zakrojona strategia innowacyjna dla UE, COM(2006) 502, 13.09.2006 r. możliwość odpowiednio: doboru najwłaściwszych rozwiązań lub doprecyzowania opisu przedmiotu zamówienia przed etapem zaproszenia wykonawców do składania ofert.
Na etapie poprzedzającym ewentualne zaproszenie do składania ofert wymiana poglądów, informacji, spostrzeżeń czy też wskazanie nieścisłości przyniosłoby wymierne korzyści i współpraca na kolejnych etapach przebiegałaby sprawniej. Dlatego wydaje się logiczne, aby możliwość wymiany informacji między zamawiającym a potencjalnymi wykonawcami na początkowych etapach procesu przetargowego była wykorzystywana.
Przy wyborze dostawy czy usługi, która w perspektywie ma przynieść oszczędności czy zyski, kontakt między zamawiającym a wykonawcą musi być utrzymywany również po zakończeniu procedury przetargowej. Analizy, cykliczne raporty czy też prace konserwatorskie należałyby do obowiązków wykonawcy, tym samym byłby on związany ofertą z zamawiającym do czasu wypełnienia poszczególnych zapisów umowy.
Zakładając, iż istnieje brak przeszkód formalnych stosowania kryterium odnoszącego się do innowacyjności przedmiotu zamówienia przy realizacji zamówień publicznyh,, w tym istnieje możliwość skorzystania z instrumentów zagwarantowanych w dyrektywach UE, dotyczących wyłaniania w drodze zamówień publicznych innowacyjnych towarów lub usług, kluczową rolą administracji rządowej powinno być podnoszenie świadomości zamawiających w zakresie wykorzystywania innowacyjnych zamówień publicznych, dawanie dobrego przykładu stosowania opisu przedmiotu zamówienia za pomocą wymagań funkcjonalnych oraz likwidacja barier stojących na drodze popularyzacji innowacyjnego podejścia do zamówień publicznych.
Polecamy: Jak założyć własną firmę?
Artykuł jest fragmentem publikacji „Nowe podejście do zamówień publicznych. Zamówienia publiczne a małe i średnie przedsiębiorstwa, innowacje i zrównoważony rozwój" autorstwa Ministerstwa Gospodarki we współpracy z Urzędem zamówień Publicznych.