Formy prowadzenia działalności i inne wiadomości, których nie znajdziecie w książkach.
Ze względu na ograniczone miejsce nie będę dokładnie opisywać każdej formy prowadzenia działalności. Proponuję raczej wpisać w wyszukiwarkę internetową hasło: „formy prowadzenia działalności gospodarczej” i zapoznać się z encyklopedycznymi opisami każdej z form.
Ja postaram się skoncentrować na spostrzeżeniach i doświadczeniach człowieka, który poza liczbami spotyka w pracy ludzi, dla których te liczby to życiowe sukcesy, bądź porażki. Postaram się przedstawić zagadnienia, które są zazwyczaj pomijane, a mogą stać się bardzo istotne dla przyszłych przedsiębiorców.
Zacznijmy od podstaw. Otóż mamy do wyboru:
• indywidualną działalność gospodarczą,
• spółkę cywilną,
• spółkę jawną,
• spółkę partnerską,
• spółkę komandytową,
• spółkę komandytowo-akcyjną,
• spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością,
• spółkę akcyjną.
Najbardziej popularna w Polsce jest działalność gospodarcza "osoba fizyczna”.
Jest ona regulowana przez przepisy kodeksu cywilnego. Spółka cywilna jest pochodną działalności gospodarczej, gdy przedsiębiorcy chcą wspólnie prowadzić jakieś przedsięwzięcie. Zaletą tej formy jest szybkość utworzenia oraz łatwość działania.
Obsługę księgową można uzyskać już właściwie od 200,00 PLN za miesiąc. Podatek dochodowy przypisany jest bezpośrednio do właścicieli (wybór formy opodatkowania to zagadnienie obszerne, któremu należałoby poświęcić odrębny artykuł). Na przykład w dość popularnej formie opodatkowania - podatkiem liniowym, podatek wynosi 19% od zysku firmy przypadającego na każdego z właścicieli.
Charakterystyka tej formy działalności powoduje, że nikt nie zapyta co stało się z pieniędzmi od kontrahentów i można za nie kupić nowe auto, oczywiście poza wspólnikami. Równocześnie kiedy urząd upomni się o podatek nie można powiedzieć że brak na to środków. W drastycznych przypadkach wierzyciele są zaspakajani z majątku wspólników, ponieważ odpowiada się całym swoim majątkiem.
Bardzo wielkim minusem jest solidarna odpowiedzialność za zobowiązania spółki cywilnej czy działalności gospodarczej. Oznacza to, że każdy ze wspólników może zaciągnąć kredyt (brak jest regulacji zabezpieczających), który spłacać będą wszyscy wspólnicy solidarnie. Każdy może spieniężyć majątek przed wspólnikami. Ta forma narażona jest na bardzo duże ryzyko defraudacji pieniędzy, bądź oszukania wspólników.
A jak wiadomo gdzie zaczynają się pieniądze, szczególnie duże, tam kończy się przyjaźń. Osobiście widziałem przypadki gdy przyjaźń trwała 10 lat, a po tym okresie następuje zmiana. Jeden ze wspólników wyprowadza pieniądze, bądź zaczyna budować swoją własną firmę w tajemnicy przed drugim.
Również wiele trudności powoduje, wystąpienie z takiej spółki i zwrot zainwestowanego kapitału. Trudno uzyskać nowy kapitał na prowadzenie działalności, chyba że wspólnicy zgodzą się przyjąć w swoje grono nowego wspólnika.
VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu
Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik
Pozostałe formy działalności reguluje Kodeks Spółek Handlowych (KSH).
Przepisy te wymagają, aby niektóre ważne dokumenty (np. umowa spółki) tworzone były w formie aktu notarialnego. Również z momentem zaistnienia spółki zostaje powołana tzw. „osoba prawna”. Do prowadzenia Spółki zostaje powołany Zarząd Spółki. Zostają wskazane osoby oraz sposób reprezentowania Spółki. W razie potrzeby również Rada Nadzorcza odpowiedzialna za kontrolę Zarządu.
• Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) – właściciele uzyskują udziały w kapitale spółki za wniesiony kapitał (pieniężny bądź niepieniężny), wymagany jest minimalny kapitał 5.000,00.
• Spółka akcyjna (SA) – właściciele uzyskują aukcje za wniesiony kapitał (pieniężny bądź niepieniężny), wymagany jest kapitał 100.000,00. Każde sprawozdanie finansowe roczne wymaga badania przez biegłego rewidenta, którego zadaniem jest potwierdzenie wyniku finansowego podawanego przez Spółkę. Forma spółki akcyjnej pozwala na emisję akcji na giełdzie papierów wartościowych, co jest źródłem finansowania dla Spółki.
Istnieją również tzw. „ułomne osoby prawna” są to spółki które podlegają rejestracji w sądzie ale są to spółki osobowe:
• Spółka komandytowa – spółka osobowa, w której występuje komplementariusz (odpowiada za wszystko), komandytariusz (do wysokości kwoty komandytowej, tak jak w przypadku spółki z o.o. do wysokości kapitału zakładowego)
• Spółka komandytowo - akcyjna – spółka osobowa, w której występuje komplementariusz (odpowiada za wszystko) oraz akcjonariusze (tak jak w przypadku spółki S.A.) wymagany kapitał spółki to 50 000,00 PLN,
• Spółka partnerska – spółka osób wykonujących wolny zawód (adwokata, aptekarza, architekta itp.). Partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem zawodu przez pozostałych partnerów oraz za zobowiązania powstałe w wyniku działań lub zaniedbań osób zatrudnionych przez spółkę a podlegających kierownictwu innego partnera
• Spółka jawna – Jest osobową spółką handlową i w praktyce stanowi odpowiednik spółki cywilnej. Kodeks spółek handlowych definiuje spółkę jawną jako spółkę osobową, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową. Umowa spółki jawnej powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności, ale podobnie jak w przypadku spółki cywilnej – nie musi być spisywana w obecności notariusza. Nazwa spółki jawnej musi zawierać nazwisko (lub firmę) przynajmniej jednego ze wspólników oraz dodatkowe określenie „spółka jawna”. Spółkę tą należy zarejestrować we właściwym sądzie rejonowym
Krótkie spostrzeżenia praktyczne
Zarząd Spółki się powołuje - nie zatrudnia, zarząd nie pracuje - zarząd pełni funkcję. Spółka z o.o. w kapitale posiada udziały, spółka akcyjna natomiast akcje.
Spółki prawa handlowego są znacznie droższe w obsłudze (obsługa księgowa, prawna, akty notarialne, badanie biegłego rewidenta), dłużej również trwa procedura powołania takiej spółki.
Z drugiej strony dzięki mocno sformalizowanym procedurą, trudniej jest dokonywać defraudacji majątku spółki. Jasno określone warunki reprezentowania spółki powodują możliwość kontroli osób podejmujących decyzji. Są też określone procedury zbywania udziałów w spółce. Można zatem podzielić się kimś firmą za wkład pieniężny nie tracąc kontroli nad jej działaniem. Spółki akcyjne mogą dokonywać emisji akcji na giełdzie papierów wartościowych zdobywając w ten sposób finansowanie.
Pragnę zauważyć iż w Polsce istnieją dwa parkiety giełdowe: podstawowy oraz tzw „New Connect”. Ten drugi ma znacznie uproszczone procedury pojawienia się parkiecie. Po mimo wielu zabezpieczeń w postaci przepisów, spółki z o.o. oraz SA mają wadę co do sposobu otrzymywania zysku. A jak wiadomo w takim właśnie celu „powołuje się do życia” firmy.
Możemy otrzymywać wynagrodzenie na podstawie umowy o pracę, być po prostu zatrudnionym we własnej firmie. Jest to kosztowne w związku z obowiązkami ZUS i tak wynagrodzenie 3000,00 netto (przelew na rachunek bankowy) będzie kosztował spółkę blisko 5000,00. Można również generować zysk w spółce i dokonać wypłaty dywidendy. Ale to oznacza, iż wypłata jest dwukrotnie opodatkowana, najpierw przy wyliczaniu wyniku netto oraz drugi raz przy wypłacie dywidendy.
Pod tym względem lepszym rozwiązaniem są spółki komandytowe, jawne, oraz partnerskie. W przypadku spółek podlegających KSH należy się też liczyć z wyższymi kosztami obsługi księgowej. Gdyż wymagana jest tzw. pełna księgowość. Ten sposób prowadzenia ksiąg ma też swoje zalety, gdyż ewidencjonuje każdy grosz przepływający przez firmę.
Jeśli jest koszt, musiał być wydatek, to znaczy że wypłynęły pieniądze, skoro wypłynęły to spółka musiała je posiadać, posiadała gdyż sprzedała usługę, za którą wpłynęła zapłata i tak dalej. Taka księgowość jest jak wielka maszyna, w której każdy nietypowy obrót trybika powoduje konsekwencje w wielu innych miejscach. W przypadku działalności gospodarczej mieliśmy do czynienia z księgowością uproszczoną często w postaci Książki Przychodów i Rozchodów.
Jak sama nazwa wskazuje ewidencjonuje się w niej tylko przychody i tylko koszty bez znaczenia skąd były środki pieniężne na opłacenie kosztów, ani czy wpłynęła należność od kontrahenta.
Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
W celu minimalizowania opodatkowania stosuje się różne wehikuły: spółka komandytowa w której komplementariuszem jest spółka z o.o., prowadzenie działalności gospodarczej oraz spółki z o.o., przenoszenie spółki na przykład na Cypr gdzie nie ma tak wysokich obciążeń podatkowych dotyczących wypłaty dywidendy.
Wszystkie te rozwiązania generują koszty dla tego warto jest pomyśleć nad ich ekonomicznym uzasadnieniem.
Przy dywidendzie rzędu 50 000 PLN nie warto przenosić spółki na Cypr gdyż zaoszczędzone pieniądze zostaną skonsumowane przez obsługę takiej spółki. W przypadku dywidendy rzędu 1 mln PLN są to korzystne rozwiązania. To samo tyczy się formy prowadzonej działalności. Nieuzasadnione ekonomicznie staje się prowadzenie spółki z o.o. której roczny koszt utrzymania to około 20 000 PLN, jeśli nasz biznes ma zarobić w ciągu roku np. 12 000,00 PLN.
Ja pozostaję fanem spółek podlegających KSH, bo według mnie tam wszystko jest bardziej przejrzyste, ale wybór pozostawiam Państwu.