Spółka akcyjna posiada osobowość prawną i jest spółką kapitałową. Regulacje prawne dotyczące spółki akcyjnej zawiera ustawa z dnia 15 września 2000 r. – kodeks spółek handlowych (DzU z 2000 r. nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) – Tytuł III Dział II (art. 301 – 409).
Firma spółki powinna oprócz dowolnego oznaczenia zawierać dodatkowe oznaczenie „spółka akcyjna”. Dozwolone jest używanie skrótu „ S. A.”. Spółka akcyjna może powstać w każdym celu dozwolonym przez przepisy prawne. Spółkę akcyjną może zawiązać jedna lub więcej osób. Należy jednak mieć na uwadze, że nie może być ona zawiązana przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością.
W celu utworzenia spółki akcyjnej wymaga się zawiązania spółki, sporządzenia statutu w formie aktu notarialnego. Należy wnieść wkłady na pokrycie kapitału zakładowego, dodatkowo ustanowić zarząd i radę nadzorczą. Kapitał zakładowy spółki akcyjnej powinien wynosić co najmniej 100.000,00 zł. Spółka nabywa osobowość prawną z chwilą wpisania do sądu rejestrowego (KRS) właściwego ze względu na siedzibę spółki w terminie sześciu miesięcy od dnia sporządzenia statutu spółki. Wniosek o wpis spółki do rejestru podpisują wszyscy członkowie zarządu.
Polecamy: Jak założyć własną firmę
Po zarejestrowaniu spółki zarząd jest zobligowany, aby w terminie dwóch tygodni złożyć we właściwym urzędzie skarbowym poświadczony przez siebie odpis statutu spółki, ze wskazaniem sądu, w którym spółka została zarejestrowana, oraz daty i numery rejestracji. Zarząd spółki obowiązany jest prowadzić księgę akcji imiennych i świadectw tymczasowych (księga akcji), do której należy wpisywać nazwisko, i imię albo firmę i adres akcjonariusza albo adres do doręczeń, wysokość dokonanych wpłat, a także na wniosek osoby uprawnionej, również wpis o przeniesieniu akcji na inną osobę wraz z datą wpisu.
Spółka akcyjna zobligowana jest do prowadzenia ksiąg handlowych, zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. Jako osoba prawna spółka podlega rygorom podatkowym ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Spółka akcyjna, jako osoba prawna odpowiada za swoje zobowiązania całym swoim majątkiem. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Kapitał zakładowy jest wysoki, dysponowanie znacznym kapitałem umożliwia nawiązanie współpracy i podejmowanie działań z innymi partnerami na szeroką skalę.
Akcje spółki są zbywalne, dzięki czemu ich właściciele mogą się zmieniać, a przy akcjach na okaziciela, może wystąpić akcjonariusza. Akcja jest papierem wartościowym. Wobec spółki za akcjonariusza, uważa się osobę, która jest wpisana do księgi akcyjnej lub posiadacza akcji na okaziciela, z uwzględnieniem przepisów o publicznym obrocie papierami wartościowymi.
Likwidacja spółki akcyjnej :
1) przyczyny przewidziane w statucie;
2) uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki; o przeniesieniu siedziby spółki za granicę; 3) ogłoszenie upadłości spółki;
4) decyzja organów administracji publicznej;
5) inne przyczyny przewidziane przez prawo.
Polecamy: Jak założyć działalność gospodarczą - spółka z o.o.
Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu procesu likwidacji, otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd lub przyjęcia przez walne zgromadzenie uchwały o rozwiązaniu spółki. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki ze zapisem "w likwidacji". Zachowuje ona osobowość prawną w czasie prowadzenia likwidacji.
W przypadku upadłości spółki jej rozwiązanie następuje po zakończeniu postępowania upadłościowego, z chwilą wykreślenia z rejestru. Podział majątku spółki pomiędzy akcjonariuszami następuje w stosunku do dokonanych przez każdego z akcjonariuszy wpłat na kapitał zakładowy spółki, jednak w pierwszej kolejności zaspokajani lub zabezpieczani są wierzyciele. Wniosek o wykreślenie z rejestru składa syndyk masy upadłościowej.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych