Nakaz zapłaty, wydany tak w postępowaniu upominawczym, jak i w postępowaniu nakazowym, jest jedynie tytułem egzekucyjnym i nie można na jego podstawie prowadzić egzekucji. Prowadzenie egzekucji dopuszczalne jest jedynie na podstawie tytułu wykonawczego, którym jest tytuł egzekucyjny (np. nakaz zapłaty, wyrok) zaopatrzony przez sąd w klauzulę wykonalności.
Zobacz serwis: Nakaz zapłaty
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym
Co do zasady, nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym wydawany jest przez sąd, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego. Praktycznie zawsze, gdy składa się pozew, sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, od którego pozwany w terminie 14 dni od dnia jego otrzymania może złożyć sprzeciw. Złożenie sprzeciwu powoduje utratę mocy przez nakaz zapłaty, a więc przestaje on istnieć.
Nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym nie może być wydany, jeżeli według treści pozwu roszczenie jest oczywiście bezzasadne; przytoczone okoliczności budzą wątpliwość; zaspokojenie roszczenia zależy od świadczenia wzajemnego; miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym
Co do zasady, sąd wydaje nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, jeżeli powód dochodzi roszczenia pieniężnego albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, a okoliczności uzasadniające dochodzone żądanie są udowodnione dołączonym do pozwu dokumentem urzędowym, zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem, wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu, zaakceptowanym przez dłużnika żądaniem zapłaty, zwróconym przez bank i nie zapłaconym z powodu braku środków na rachunku bankowym. Sąd wydaje również nakaz zapłaty przeciwko zobowiązanemu z weksla, czeku, warrantu lub rewersu należycie wypełnionego, których prawdziwość i treść nie nasuwają wątpliwości.
Od takiego nakazu zapłaty pozwany może złożyć zarzuty, jednakże ich wniesienie nie powoduje utraty mocy nakazu. Nakaz dalej istnieje, a sąd po rozpatrzeniu sprawy, albo nakaz utrzymuje w mocy, albo go uchyla i powództwo oddala.
Nakaz zapłaty a postępowanie egzekucyjne i zabezpieczające
Jak już wyżej wskazano, na podstawie nakazu zapłaty nie jest możliwe prowadzenie postępowania egzekucyjnego. Jednakże na podstawie nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym można prowadzić postępowanie zabezpieczające. Takiej możliwości nie ma w przypadku wydania przez sąd nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym. Powyższe wynika z faktu, iż nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, po wniesieniu sprzeciwu przez pozwanego traci moc, a więc w obrocie prawnym przestaje on istnieć.
Nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym, w przypadku wniesienia zarzutów, nie traci mocy i nadal istnieje. Przepisy zaś przewidują, iż nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym jest tytułem zabezpieczenia z chwilą jego wydania, bez potrzeby opatrywania go przez Sąd klauzulą wykonalności i można na jego podstawie prowadzić postępowanie zabezpieczające. A więc powód może skierować do komornika stosowny wniosek, aby komornik zabezpieczył majątek pozwanego do kwoty wskazanej w nakazie zapłaty, zaś po uprawomocnieniu się nakazu, zabezpieczoną kwotę Komornik będzie mógł przekazać powodowi (wierzycielowi).
Zobacz serwis: Windykacja