Wynagrodzenie za pracę jest chronione
Wynagrodzenie za pracę, jako (najczęściej) podstawowe źródło utrzymania osób fizycznych, korzysta z wielu gwarancji ustawowych, jest też szczególnie chronione przez Państwo. Przejawia się to m.in. w ograniczeniu możliwości prowadzenia egzekucji roszczeń pieniężnych. Przy czym ograniczenia te zależą od tego, w jakim celu prowadzona jest egzekucja (o czym w dalszej części artykułu).
Ochrona ma zagwarantować to, że dłużnikowi pozostawi się środki niezbędne do przeżycia i utrzymania (niezależnie od tego, że zajęciu podlegają m.in. jego ruchomości i nieruchomości). Nie jest jednak możliwe pozbawienie dłużnika wszystkiego co posiada- nawet jeśli egzekucję toczy się na podstawie prawomocnego wyroku sądowego.
Nie całe wynagrodzenie można zająć
Zgodnie z art. 87 kodeksu pracy, potrącenia z wynagrodzenia mogą sięgnąć :
- 3/5 jego wartości- jeśli dochodzone roszczenia mają charakter alimentacyjny,
- 1/2 jego wartości- jeśli dochodzone są w innej sprawie na podstawie tytułu wykonawczego.
Powyższa norma wskazuje, iż nawet jeśli dłużnik zarabia np. 20.000 zł, egzekucja z wynagrodzenia będzie mogła sięgnąć jedynie 10.000 zł (zakładając, że nie mamy do czynienia z egzekucją świadczeń alimentacyjnych).
Kalkulator: Oblicz wynagrodzenie netto/brutto na 2010 rok
Podobnych ograniczeń nie ma jeśli osoba znajduje się na tzw. samozatrudnieniu- nie chronią jej wówczas przepisy prawa pracy.
Niskie wynagrodzenie nie podlega egzekucji
W stosunku do osób, które zarabiają b. niewielkie kwoty, egzekucja może być jedynie częściowa, a nawet (w skrajnych przypadkach) w ogóle bezskuteczna. Otóż poza normą, która chroni 1/2 (lub 2/5) wynagrodzenia, inny przepis kodeksu pracy (art. 87 1) wprowadza kwotę wolną od potrąceń (niezależnie od typu i podstawy dochodzonych roszczeń czy rodzaju tytułu wykonawczego).
Zgodnie z tą normą, wolną od potrąceń jest kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odjęciu składek na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczki na podatek dochodowy. Nie dotyczy to jednak świadczeń alimentacyjnych (te ograniczone są jedynie obwarowaniem wskazanym we wcześniejszym paragrafie).
W przypadku osób pracujących na ułamek etatu- powyższa wartość jest proporcjonalnie zmniejszona.
Polecamy: Na jakie świadczenia wpływa wartość minimalnego wynagrodzenia
Niniejszy artykuł nie dotyczy świadczeń należnych pracodawcy (m.in. udzielonych zaliczek, czy kar porządkowych).