Osoba dysponująca tytułem wykonawczym - wierzyciel, może na podstawie tego tytułu uzyskać hipotekę na wszystkich nieruchomościach dłużnika (hipoteka przymusowa).
Tytułem wykonawczym jest tytuł egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Tytułami egzekucyjnymi są m. in. wyroki, nakazy zapłaty, ugody sądowe, wyroki i ugody zawarte przed sądami polubownymi.
Zobacz serwis: Sądownictwo polubowne
Jak wpisać hipotekę na nieruchomości dłużnika
Jeżeli dysponujemy tytułem wykonawczym przeciwko określonej osobie, a osoba ta jest właścicielem nieruchomości, wówczas do sądu prowadzącego księgę wieczystą danej nieruchomości należy złożyć wniosek o wpisanie hipoteki przymusowej.
Tam gdzie księgi wieczyste prowadzone są w systemie elektronicznym, należy wypełnić odpowiedni druk, który otrzymamy w sądzie. Do wniosku należy dołączyć tytuł wykonawczy oraz uiścić opłatę od wniosku, który aktualnie wynosi 200,00 zł.
Dlaczego hipoteka jest dobrym zabezpieczeniem
Ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości dłużnika jest o tyle korzystne dla wierzyciela, że wierzytelność tego typu, w przypadku prowadzenia egzekucji z nieruchomości dłużnika, jest wierzytelnością uprzywilejowaną i korzysta z pierwszeństwa zaspokojenia przed innymi wierzytelnościami (po kosztach postępowania egzekucyjnego, należnościach alimentacyjnych i należnościach za pracę za okres 3 miesięcy) - art. 1025 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego.
Dodatkową korzyścią jest i to, że ewentualne przedawnienie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką nie pozbawia wierzyciela uprawnienia do uzyskania zaspokojenia z nieruchomości obciążonej hipoteką.
Przedawnienie ma zaś to znaczenie, iż przy braku ustanowienia hipoteki przymusowej, wierzyciel de facto co 3 lata, od ostatniego umorzenia egzekucji, powinien składać do komornika wniosek o ponowne prowadzenie egzekucji. Co prawda należność główna przedawnia się po 10 latach, jednakże odsetki od tej należności przedawniają się po trzech latach.
Zobacz serwis: Windykacja
Hipoteka, a postępowanie egzekucyjne
W przypadku zamiaru prowadzenia egzekucji z nieruchomości dłużnika, bardzo ważne dla wierzyciela jest, aby wpisanie hipoteki przymusowej (a w zasadzie złożenie wniosku o jej wpis) nastąpiło przed wszczęciem przez komornika egzekucji z tej nieruchomości. Zgodnie bowiem z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, hipoteka przymusowa, która wpisana została do księgi wieczystej po zajęciu nieruchomości przez komornika w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym, nie korzysta z pierwszeństwa zaspokojenia, o którym mowa w art. 1025 § 1 pkt 5 Kodeksu postępowania cywilnego.
Jeżeli przeciwko dłużnikowi z należącej do niego nieruchomości egzekucję będzie prowadził wyłącznie jeden wierzyciel, powyższa kolejność nie ma żadnego znaczenia. Jeżeli jednak egzekucję będzie prowadziło kilku wierzyciela, kolejność działania (najpierw wpis hipoteki, a potem wszczęcie egzekucji z nieruchomości) jest o tyle istotna, że nie korzystanie z pierwszeństwa zaspokojenia, jako wierzyciel hipoteczny spowoduje, iż wszyscy wierzyciele będą zaspokajani proporcjonalnie do wysokości ich wierzytelności, jeśli cena uzyskana ze sprzedaży nieruchomości nie wystarczy na pełne zaspokojenie wszystkich wierzycieli.
Komornik sprzedał nieruchomość dłużnika za kwotę 250.000 zł. Po odliczeniu kosztów postępowania egzekucyjnego, pozostała kwota 210.000 zł. Jest trzech wierzycieli, z których X ma wierzytelność na 100.000 zł, Y na kwotę 150.000 zł, zaś Z na kwotę 200.000 zł. Żaden z wierzycieli nie zabezpieczył swojej wierzytelności na hipotece dłużnika. Tak więc X otrzyma kwotę ok. 46.662 zł, Y otrzyma kwotę ok. 69.993 zł, zaś Z otrzyma kwotę ok. 93.324 zł. Gdyby Z zabezpieczył swoją wierzytelność na hipotece, otrzymałby całą kwotę 200.000 zł, zaś X i Y otrzymali by do podziału proporcjonalnego jedynie kwotę 10.000 zł.