Zgodnie z art. 844 § 1, art. 880, art. 889 § 1, art. 895 § 1 oraz art. 921 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego [dalej „k.p.c.”] prawo do dokonania egzekucji należy tylko i wyłącznie do komornika sądowego. Zasadą jest, że egzekucje przeprowadza komornik sądu właściwego dla położenia nieruchomości, rzeczy ruchomych w pozostałych przypadkach należy do komornika sądu właściwości ogólnej dłużnika.
Warto podkreślić również, iż w przypadku egzekucji z rzeczy ruchomych wierzyciel może wskazać zgodnie z art. 884 § 1 k.p.c. innego komornika. Jedynie komornik zgodnie z regulacjami prawnymi może zająć rzecz, nieruchomość, wynagrodzenie, rachunek bankowy czy też inne prawa majątkowe.
Uprawnienia firm windykacyjnych
Z założenia firma windykacyjna oraz windykatorzy mają za zadanie doprowadzenie do ugody z klientem i ustalenie z nim nowych zasad spłaty długu. Windykator nie ma prawa wejść samowolnie na teren prywatny, ani też dokonać jakiegokolwiek zajęcia.
Bardzo częstą praktyką jest przypisywanie sobie kompetencji innych uprawnionych organów dla szybszego załatwienia sprawy i wywarcie niezgodnego z prawem nacisku na dłużnika. Firma windykacyjna obejmująca w obsługę dług danego dłużnika będzie za wszelką cenę dążyć do podpisania ugody i szybkiego załatwienia sprawy. W przypadku braku chęci współpracy ze strony dłużnika firma windykacyjna może w imieniu wierzyciela, ale tylko i wyłącznie przy jego zgodzie złożyć pozew do sądu o nakaz zapłaty.
W praktyce jednak bardzo często firmy windykacyjne i ich pracownicy posuwają się do czynności prawnie zabronionych, aby doprowadzić do zawarcia ugody a co za tym idzie spłaty długu. Częstym przypadkiem jest wywieranie nacisku poprzez groźby złożenia pozwu o nakaz zapłaty. Jak to już wspomniano powyżej firma windykacyjna nie ma prawa zrobić tego na własną rękę a jedynie za zgodą wierzyciela. Inną praktyką jest groźba zajęcia rzeczy przez windykatora, jest to niezgodne z prawem w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego przytoczonych powyżej. Jest to wyłączne uprawnienie komornika sądowego.
Umowa o pracę na czas określony
Działania wymienione powyżej są czynami zabronionymi i dłużnikowi przysługuję prawo do skargi na działalność firmy windykacyjnej.
Obrona przed praktykami niedozwolonymi stosowanymi przez windykatora
Komisja Nadzoru Finansowego [dalej „KNF”] sprawująca kontrolę nad bankami jest również instytucją właściwą do kontroli poczynań firm windykacyjnych. Dłużnik, który twierdzi, że windykator przekroczył swoje kompetencje i posunął się do czynów prawnie zabronionych ma prawo złożyć skargę na ową firmę do KNF. W skardze należy opisać dokładnie zaistniałą sytuację.
Zgodnie z prawem jedynie komornik na podstawie przytoczonych przepisów k.p.c. ma prawo do większości czynności przypisywanych sobie przez firmy windykacyjne, tym samym w przypadku przekroczenia granic uprawnień przez windykatorów konieczne jest informowanie organu kompetentnego do ich kontroli w celu ukrócenia tychże praktyk.
Łukasz Bernatowicz, radca prawny
Krzysztof Gładych, radca prawny
Kancelaria Radców Prawnych i Doradców Podatkowych
Bernatowicz Komorniczak Mazur sp.p.