Doradca restrukturyzacyjny to zawód ważny nie tylko dla bezpieczeństwa systemu gospodarczego, ale też ze względu na dobro pojedynczych obywateli. Spośród doradców restrukturyzacyjnych wyznaczani są przez sądy nadzorcy, zarządcy bądź syndycy przedsiębiorstw przechodzących skomplikowane procesy restrukturyzacji lub upadłości. Przedstawiciele tego zawodu zajmują się również sprawami związanymi z upadłością konsumencką, a więc dotyczącymi osób, które nie prowadzą działalności gospodarczej.
Potrzeba rzetelności
Jest to więc zawód zaufania publicznego. Aby go wykonywać, trzeba uzyskać licencję Ministra Sprawiedliwości. Jednak w obowiązującym do tej pory prawie brakuje regulacji, które w pełni gwarantowałyby wysoki standard pracy doradców restrukturyzacyjnych. Dziś nie ma na przykład wymogu, by postępowaniami prowadzonymi wobec dużych przedsiębiorstw, dysponujących majątkiem wartym dziesiątki lub setki milionów złotych, mogli zajmować się jedynie doradcy dysponujący odpowiednim doświadczeniem. Brakuje również skutecznego nadzoru nad profesjonalizmem, rzetelnością i uczciwością działań doradców.
Dlatego Ministerstwo Sprawiedliwości opracowało nowelizację ustawy o licencji doradcy restrukturyzacyjnego, ustawy – Prawo upadłościowe oraz ustawy – Prawo restrukturyzacyjne. Projekt przewiduje nowe zasady wyznaczania doradców do pełnienia funkcji w konkretnym postępowaniu sądowym.
Polecamy: E-wydanie Dziennika Gazety Prawnej
Sąd będzie musiał uwzględniać liczbę spraw, które doradca aktualnie prowadzi. Chodzi o to, by nadmierne obciążenie sprawami nie przekładało się negatywnie na terminowość i sprawność czynności podejmowanych przez doradcę. Wymogiem dla sądu będzie też branie pod uwagę doświadczenia danego doradcy oraz jego dodatkowych kwalifikacji.
Kwalifikowany doradca
W myśl projektu, wśród licencjonowanych doradców wyłonieni zostaną specjaliści z największym doświadczeniem, którzy będą zajmować się skomplikowanymi postępowaniami restrukturyzacyjnymi i upadłościowymi. Uzyskają tytuł kwalifikowanego doradcy restrukturyzacyjnego, a lista takich doradców będzie udostępniana w Biuletynie Informacji Publicznej. Tylko oni będą mogli być nadzorcami, zarządcami i syndykami w większych przedsiębiorstwach (według kryteriów stosowanych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej). Takie przedsiębiorstwa, ze względu na wielkość majątku i liczbę zatrudnianych pracowników, mają istotne znaczenie dla gospodarki i rynku pracy. Podobnie, tylko kwalifikowani doradcy restrukturyzacyjni będą mogli prowadzić sprawy podmiotów o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa ekonomicznego oraz obronności państwa, które są wymienione w obowiązujących już wykazach.
Projektowane zmiany mają na celu ograniczenie przypadków niewłaściwego prowadzenia skomplikowanych postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych przez osoby, które z powodu braku wystarczającego doświadczenia, mogłyby doprowadzić do poważnych komplikacji, w tym odpowiedzialności Skarbu Państwa za niewłaściwy nadzór sądowy nad toczącym się postępowaniem. Rozwiązanie to nie ogranicza jednak dostępu do zawodu doradcy restrukturyzacyjnego, a jedynie wprowadza kryteria właściwego doboru osób do prowadzenia trudniejszych spraw, tak aby właściwie chronić interesy uczestników postępowania.
Zobacz: Prawo dla firm
Dopełnienie nadzoru
Zgodnie z przygotowanymi zmianami, Minister Sprawiedliwości uzyska zwierzchni nadzór nad działalnością doradców restrukturyzacyjnych, sprawowany niezależnie od nadzoru sądowego. Minister będzie mógł zawiesić lub cofnąć licencję doradcy, który uporczywie lub w sposób rażący narusza prawo przy wykonywaniu swoich czynności. Będzie to jednak wymagało uprzedniego wysłuchania doradcy oraz, jeżeli zachodziłaby taka potrzeba lub na wniosek doradcy restrukturyzacyjnego, przeprowadzenia wizytacji lub lustracji jego działalności.
Proponowane rozwiązania dopełnią nadzór sądowy i pozwolą na skuteczne eliminowanie przypadków, w których reakcja sądów na nieprawidłowe funkcjonowanie doradców jest niewystarczająca lub spóźniona, z czym mogą wiązać się nieodwracalne konsekwencje finansowe.
W dłuższej perspektywie, Ministerstwo Sprawiedliwości będzie promowało wysokie standardy wykonywania czynności przed doradców restrukturyzacyjnych nie tylko przez korzystanie ze wzmocnionych funkcji nadzorczych, ale także przez opracowywanie, w porozumieniu ze środowiskiem doradców restrukturyzacyjnych, kodeksu dobrych praktyk.