21 kwietnia 2023 r. Komisja Europejska zaproponowała nowe przepisy zmieniające normy handlowe niektórych produktów rolno-spożywczych, takich jak owoce i warzywa, soki i dżemy owocowe, miód, drób czy jaja. Zmiany te mają pomóc konsumentom w dokonywaniu bardziej świadomych wyborów dotyczących zdrowszej diety i przyczynić się do zapobiegania marnotrawieniu żywności.
Komisja przedstawiła między innymi następujące propozycje zmian:
Oznaczanie pochodzenia
Klarowniejsze mają być obowiązkowe zasady oznaczania pochodzenia miodu, orzechów i suszonych owoców, dojrzałych bananów, a także przyciętych, przetworzonych i pokrojonych owoców i warzyw (takich jak pakowane liście sałaty). Kraj lub kraje pochodzenia w przypadku mieszanek lub mieszanek będą musiały pojawić się na etykiecie. Wymienienie krajów pochodzenia zwiększy przejrzystość dla konsumentów. Powinno to również promować unijną produkcję tych produktów.
Odpady żywnościowe
Komisja proponuje zmiany dotyczące odpadów żywnościowych i odpadów opakowaniowych. Przykładowo tak zwane „brzydkie” owoce i warzywa (z zewnętrznymi wadami, ale wciąż nadające się do lokalnej/bezpośredniej konsumpcji) sprzedawane lokalnie i bezpośrednio przez producentów konsumentom byłyby zwolnione z obowiązku przestrzegania norm handlowych. Ich w stanie „świeżym” mogłaby dać konsumentom większe możliwości zakupu świeżych owoców i warzyw po bardziej przystępnych cenach i przynieść korzyści producentom działającym w krótkich łańcuchach dostaw.
Opakowania
Produkty przeznaczone do nieodpłatnej dystrybucji (np. darowizny charytatywne) będą mogły być zwolnione z głównych wymogów dotyczących etykietowania.
Soki owocowe
Soki owocowe będą mogły być opatrzone adnotacją „bez dodatku cukru”, aby wyjaśnić, że w przeciwieństwie do nektarów owocowych soki owocowe z definicji nie mogą zawierać dodatku cukru – jest to cecha, której większość konsumentów nie jest świadoma.
Ponadto, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu konsumentów na produkty o niższej zawartości cukru, na etykiecie soku owocowego o zmienionej formule będzie można umieścić informację „sok owocowy o obniżonej zawartości cukru”. Aby jeszcze bardziej uprościć i dostosować się do gustów konsumentów, termin „woda kokosowa” może być teraz używany obok terminu „sok kokosowy”.
Dżemy i marmolady
Nowe przepisy mają określić, że zawartość owoców w dżemach zostanie zwiększona z 350 gramów do minimum 450 gramów (do 550 gramów za dodatkową jakość) na kilogram gotowego produktu. Termin „marmolada”, dopuszczony do tej pory tylko dla dżemów cytrusowych, będzie teraz dopuszczony dla wszystkich dżemów, aby wprowadzić możliwość dostosowania nazwy produktu do najczęściej używanej lokalnie.
Jaja
Panele słoneczne będą mogły być teraz stosowane na zewnątrz w systemach produkcji jaj na wolnym wybiegu. Znakowanie jaj odbywałoby się również bezpośrednio w gospodarstwie, co poprawi identyfikowalność.
Co dalej?
Wnioski dotyczące świeżych owoców i warzyw, jaj i drobiu są objęte aktami delegowanymi i wykonawczymi. Teksty będą dostępne do publicznego wglądu przez jeden miesiąc . Następnie akty delegowane zostaną przyjęte i przesłane do Parlamentu Europejskiego i Rady na dwumiesięczny okres kontroli. Komisja opublikuje je pod koniec tej procedury. Wnioski dotyczące dżemów, marmolad, soków owocowych i miodu są zawarte w dyrektywach, które przed ich publikacją i wejściem w życie będą podlegać zwykłemu procesowi współustawodawczemu Parlamentu Europejskiego i Rady.
Równolegle Komisja przesyła sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w celu przyjęcia w najbliższej przyszłości nowych norm handlowych dotyczących cydru i gruszecznika oraz oznaczania pochodzenia roślin strączkowych. Produkty te nie są obecnie objęte żadnymi normami handlowymi zawartymi w rozporządzeniu w sprawie wspólnej organizacji rynku .
Normy handlowe UE
Normy handlowe UE mają zapewnić utrzymanie wysokiej jakości produktu, ochronę konsumentów i spójność norm na rynku UE. Ułatwiają one również handel z państwami trzecimi, ponieważ są zgodne z normami obowiązującymi na poziomie międzynarodowym od lat pięćdziesiątych XX wieku. W ciągu ostatniej dekady rynki rolne znacznie ewoluowały, napędzane innowacjami, ale także zmieniającymi się problemami społecznymi i popytem konsumentów. Dzisiejsze wnioski zapewnią, że zgodnie ze strategią „od pola do stołu” i celami zrównoważonego rozwoju ONZ , normy handlowe mogą przyczynić się do promocji i upowszechnienia zrównoważonych produktów, przy jednoczesnym uwzględnieniu nowych potrzeb konsumentów i podmiotów gospodarczych.
Większość produktów rolno-spożywczych, aby być wprowadzana na rynki UE i sprzedawana konsumentom, musi spełniać unijne normy handlowe lub normy ustanowione na poziomie międzynarodowym . Normy handlowe dotyczą cech zewnętrznych produktów oraz tych niewidocznych, które wynikają z określonych procesów produkcyjnych, jak np. zawartość owoców w dżemach. Mają one zastosowanie zarówno do produktów unijnych, jak i produktów importowanych.
Więcej informacji
Platforma Have Your Say: propozycje jaj i drobiu
Platforma Have Your Say: propozycje owoców i warzyw
Normy handlowe dla owoców i warzyw