Pozwoli to na wyeliminowanie m.in. takich sytuacji, z jakimi mieliśmy do czynienia w aferze Amber Gold, gdy skazany prawomocnym wyrokiem za oszustwo Marcin P. był prezesem tej firmy, mimo że było to niezgodne z prawem.
Dzięki znowelizowanej ustawie o KRK i KRS, zarówno na etapie dokonywania pierwszego wpisu podmiotu do KRS, jak i następnych wpisów dotyczących zmian w składzie organów tego podmiotu (zarząd, komisja rewizyjna, rada nadzorcza, likwidator) sądy rejestrowe będą otrzymywały z KRK informację (za pośrednictwem systemów teleinformatycznych), czy osoba podlegająca wpisowi nie jest skazana za jedno z przestępstw, o których mowa w art. 18 par. 2 Kodeksu spółek handlowych, bądź czy nie orzeczono wobec niej środka karnego określonego w art. 39 pkt 2 Kodeksu karnego. Są to m.in. przestępstwa przeciwko ochronie informacji, wiarygodności dokumentów, przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi, czy papierami wartościowymi.
Do dnia 30 czerwca 2013 r. KRS i KRK dokonają sprawdzenia, czy osoby wpisane do KRS przed dniem 15 stycznia 2013 r. nie zostały prawomocnie skazane za jedno z wyżej wymienionych przestępstw. Jeżeli sąd ujawni, że osoba skazana figuruje w rejestrze np. jako członek zarządu spółki - poinformuje o tym fakcie spółkę, a następnie wykreśli taką osobę z rejestru.
II etap realizacji projektu, obejmujący automatyczną weryfikację zakresie art. 20 ust. 1 pkt 4 lit. b i pkt 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, zostanie wdrożony w dniu 1 stycznia 2014 r. Weryfikacja obejmie również osoby wpisane do KRS przed wdrożeniem powyższego rozwiązania.
Główne cele znowelizowanej ustawy:
- ułatwienie i przyspieszenie obiegu dokumentów pomiędzy sądami powszechnymi a Krajowym Rejestrem Karnym przez zastąpienie dotychczas wykorzystywanych tradycyjnych dokumentów papierowych, przesyłanych pocztą ich elektronicznymi odpowiednikami przekazywanymi za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Dotyczy to: kart rejestracyjnych, zawiadomienia o zmianach ewidencyjnych, informacji o ponownym skazaniu oraz zawiadomienia o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego;
- zapewnienie możliwości komunikowania się systemów teleinformatycznych KRS i KRK, zarówno na etapie dokonywania wpisu podmiotu do KRS, jak i następnych wpisów dotyczących zmian w składzie organów tego podmiotu oraz możliwości informowania przez KRK o skazaniu osoby już wpisanej do KRS w zakresie określonym w: art. 18 par. 2 Kodeksu spółek handlowych i art. 20 ust. 1 pkt 4 lit. b i pkt 5 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2010 r. Nr 234, poz. 1536 z poźn. zm., art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855, dalej ustawa o SKOK) lub orzeczeniu wobec niej zakazu zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub wykonywania określonej działalności gospodarczej na podstawie art. 39 pkt 2 Kodeksu karnego.
Rozwiązania szczegółowe:
1. W ustawie z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz. U. z 2012 r. poz. 654) uregulowano:
- obowiązek przekazywania przez sądy, w których stan przygotowań technicznych na to pozwoli, kart rejestracyjnych i zawiadomień za pośrednictwem systemu teleinformatycznego;
- kwestie dotyczące przesyłania przez rejestr, za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, informacji do sądów o ponownym skazaniu oraz zawiadomień o udzieleniu skazanemu zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego - art. 22 ust. 4 ustawy o KRK;
- sposoby uwierzytelniania kart rejestracyjnych i zawiadomień przekazywanych za pośrednictwem systemu teleinformatycznego; wprowadzenie "sądowego podpisu elektronicznego" (projektowany art. 12 ust 1b ustawy o KRK);
- poszerzenie kręgu podmiotów uprawnionych do uzyskania informacji z rejestru - art. 6 ust. 1 pkt 10a;
- zmiany dotyczące przede wszystkim treści zawiadomień przesyłanych do KRK przez sądy oraz dyrektora gsgeneralnego Służby Więziennej;
- przesunięcie terminu wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 16 września 2011 r. nowelizującej ustawę o KRK (Dz. U. Nr 240, poz. 1432), które miały zacząć i przeniesienie ich treści normatywnej wraz z koniecznymi zmianami terminologicznymi do projektu nowej ustawy.
2. Projekt ustawy zakłada zmianę ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym w zakresie m.in.: umożliwiającym dokonywanie automatycznej weryfikacji osób podlegających wpisowi i wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego, których mogą dotyczyć zakazy, o których mowa w art. 18 par. 2 k.s.h., art. 20 ust. 1 pkt 4 lit. b i pkt 5 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 855, oraz art. 39 pkt 2 k.k. i art. 373 ustawy - Prawo upadłościowe i naprawcze.
Przed dokonaniem wpisu do rejestru sąd rejestrowy automatycznie, wykorzystując system teleinformatyczny, będzie kierował do Krajowego Rejestru Karnego zapytanie dotyczące ewentualnej karalności osób podlegających wpisowi do rejestru w zakresie istotnym z punktu widzenia ww. przepisów.
Krajowy Rejestr Karny będzie też na bieżąco przekazywał do systemu teleinformatycznego Krajowego Rejestru Sądowego dane o osobach prawomocnie skazanych za jedno z ww. przestępstw celem ustalenia, czy któraś z tych osób nie jest już wpisana do rejestru pomimo braku zdolności do pełnienia powierzonej jej funkcji.
Co istotne - projektowane przepisy umożliwią również sprawdzenie, czy osoby wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego przed wdrożeniem automatycznej weryfikacji mogą pełnić powierzone im funkcje. Proponuje się, aby - co do zasady - ustawa weszła w życie z dniem 30 czerwca 2013 r., zaś z dniem 31 grudnia 2012 r. weszłyby w życie przepisy art. 1 pkt 14 i art. 3.
Projekt stanowi połączenie dwóch inicjatyw legislacyjnych:
- projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym oraz niektórych innych ustaw, dotyczącego wymiany informacji pomiędzy Krajowym Rejestrem Sądowym i Krajowym Rejestrem Karnym;
- projektu założeń projektu ustawy o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym, dotyczącego przekazywania do KRK kart rejestracyjnych karnych drogą elektroniczną.