Ustawa o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium RP wprowadza różnego rodzaju sankcje dla pracodawców, którzy ich zatrudniają. Zawiera też zasady, które mają ułatwiać nielegalnie zatrudnionym cudzoziemcom dochodzenie roszczeń z tytułu niewypłaconego im wynagrodzenia.
Jak poinformowało w poniedziałek Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, ustawa wdraża unijną dyrektywę, której celem jest ograniczenie nielegalnej imigracji do UE. Służyć ma temu wprowadzenie systemu sankcji o charakterze administracyjnym, cywilnym i karnym za naruszenie zakazu nielegalnego zatrudnienia cudzoziemców.
Zgodnie z nowymi przepisami pracodawca ma obowiązek sprawdzania - przed podjęciem pracy przez cudzoziemca - oraz przechowywania jego dokumentu pobytowego. Ci, którzy już zatrudniają cudzoziemców, zostają zobowiązani do uzupełnienia dokumentacji w ciągu 45 dni od dnia wejścia w życie ustawy. Wypełnienie tego obowiązku oraz zgłoszenie cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych (o ile jest to wymagane odrębnymi przepisami) chroni pracodawcę od odpowiedzialności, jeśli okaże się, że zatrudniony cudzoziemiec przebywa w Polsce nielegalnie.
Ustawa wprowadza nowe typy przestępstw dotyczących nielegalnie przebywających w UE obywateli państw trzecich. Przestępstwem będzie zatrudnianie wielu cudzoziemców, uporczywe powierzanie pracy cudzoziemcom w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, zatrudnianie małoletniego (zagrożone karą grzywny albo karą ograniczenia wolności), zatrudnianie osoby, która padła ofiarą handlu ludźmi, powierzanie pracy w warunkach "szczególnego wykorzystania" - zagrożone karą pozbawienia wolności do lat trzech.
Pracodawca, który naruszy prawo m.in. przez rok nie będzie mógł ubiegać się o zamówienia publiczne. Sąd będzie mógł m.in.: zakazać dostępu do środków pochodzących z funduszy europejskich albo ich zwrot, jeśli pracodawca takie pozyskał. Zatrudnienie przez agencję pracy tymczasowej nielegalnie przebywających cudzoziemców skutkować będzie wykreśleniem przez marszałka województwa z rejestru agencji zatrudnienia.
Usprawniona ma zostać także współpraca oraz wymiana informacji pomiędzy Strażą Graniczną, Państwową Inspekcją Pracy oraz Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, w celu bardziej skutecznego prowadzenia kontroli zatrudniania cudzoziemców.
Ponadto ustawa nakłada na ministra pracy nowe obowiązki w zakresie oceny ryzyka zatrudnienia nielegalnie przebywających cudzoziemców oraz sprawozdawczości dla Komisji Europejskiej z działań kontrolnych oraz ze stosowania przepisów dyrektywy, której dotyczy ustawa.
W najbliższych dniach ustawa zostanie opublikowana w Dzienniku Ustaw, a po 14 dniach od ogłoszenia wejdzie w życie.