Zmiany te to przede wszystkim likwidacja obowiązków przedsiębiorców:
• określania szczegółowej, pisemnej charakterystyki jakościowej swych towarów i usług,
• obniżenia cen w przypadkach, gdy towar nie posiada wymaganych cech określonych w charakterystyce jakościowej, bądź gdy posiada wady polegające na zmniejszeniu ilości, masy lub objętości towaru albo uszkodzenia.
Nowość stanowi wprowadzenie obowiązku wpłaty do budżetu państwa kwoty nienależnej, w przypadku gdy kupujący nie jest znany lub koszt związany z ustaleniem tożsamości kupującego byłby niewspółmierny do wysokości osiągniętej kwoty nienależnej (dot. wyłącznie cen urzędowych lub marż handlowych urzędowych). Do postępowań wszczętych i niezakończonych do 26 stycznia 2011 r. należy stosować przepisy dotychczasowe (art. 3 ustawy nowelizującej).
Uchylenie obowiązku określania szczegółowej charakterystyki jakościowej towaru (usługi)
Dotychczas przedsiębiorcy mieli obowiązek określania szczegółowej, pisemnej charakterystyki jakościowej swych towarów i usług (art. 10 ustawy o cenach - dalej uoc). Przepisy ustawy o cenach nie precyzowały jednak, jak i w jakim zakresie obowiązek ten powinien być realizowany. Co więcej, niektórzy przedsiębiorcy mieli taki obowiązek wynikający z innych ustaw, np. dla producentów żywności zbliżony obowiązek przewiduje art. 10, 13, 22, 24, 26-27, 39, 44-52a ustawy z 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia. Od 26 stycznia 2011 r. art. 10 ustawy o cenach został uchylony. Przedsiębiorcy muszą więc sporządzać charakterystykę jakościową swych towarów i usług, tylko jeżeli wynika to z innych aktów prawnych niż ustawa o cenach.
Uchylenie obowiązku obniżenia cen w niektórych przypadkach
Ustawa o cenach nakładała na przedsiębiorców obowiązek obniżenia cen w przypadkach, gdy towar nie posiadał wymaganych cech określonych w charakterystyce jakościowej, bądź gdy posiadał wady polegające na zmniejszeniu ilości, masy lub objętości towaru albo uszkodzenia (art. 11 uoc). W związku z uchyleniem od 26 stycznia 2011 r. obowiązku sporządzania charakterystyki jakościowej przepis art. 11 uoc stał się zbędny i także został uchylony. Co więcej, i w tym przypadku ustawodawca uznał, że inne akty prawne lepiej regulują to zagadnienie.
Zgodnie z art. 3 ustawy nowelizującej z 24 września 2010 r. termin przedawnienia dla decyzji wydawanych w związku z naruszeniem uchylanego w ramach nowelizacji art. 11 uoc wynosi dwa lata. Jest to korzystna informacja dla przedsiębiorców, bo normalnie termin przedawnienia w takich sprawach wynosiłby 5 lat.
Zwrot kwoty nienależnej kupującemu
Przedsiębiorca, który stosuje ceny urzędowe lub marże handlowe urzędowe z naruszeniem przepisów ustawy i w ten sposób osiągnie kwotę nienależną, jest obowiązany do jej zwrotu kupującemu (art. 13 ust. 1 uoc). Od 26 stycznia 2011 r. taki obowiązek obciąża przedsiębiorców. Nowość stanowi:
• wprowadzenie obowiązku wpłaty do budżetu państwa kwoty nienależnej, w przypadku gdy kupujący jest nieznany lub koszt związany z ustaleniem tożsamości kupującego byłby niewspółmierny do wysokości osiągniętej kwoty nienależnej (art. 13 ust. 2 uoc),
• określenie terminu uiszczenia wpłat z tytułu kwot nienależnych i kwot dodatkowych na rachunek właściwego urzędu skarbowego. Nowelizacja doprecyzowała, że ww. wpłat należy dokonywać w terminie czternastu dni, licząc od dnia, w którym decyzja o określeniu kwoty nienależnej i ustaleniu kwoty dodatkowej stała się ostateczna (art. 13 ust. 8 uoc).
Zmiany w ustawie o kontroli skarbowej
Z uwagi na zmiany ustawy o cenach konieczne były także zmiany przepisów ustawy o kontroli skarbowej. Od 26 stycznia 2011 r. zmieniono zakres przepisu art. 2 ust. 1 pkt 14a ustawy o kontroli skarbowej. Przepis ten reguluje zakres zadań kontroli skarbowej w odniesieniu do spraw regulowanych ustawą o cenach. Po nowelizacji do zadań kontroli skarbowej będzie należeć „badanie prawidłowości stosowania cen urzędowych i marż handlowych urzędowych - w granicach i na zasadach określonych w odrębnych przepisach”. Przed nowelizacją do zadań kontroli skarbowej należała również kontrola cen umownych w zakresie objętym ograniczeniami swobodnego kształtowania ich poziomu.
• ustawa z 24 września 2010 r. o zmianie ustawy o cenach oraz ustawy o kontroli skarbowej - Dz.U. Nr 197, poz. 1309
Sławomir Biliński
konsultant podatkowy