W ubiegłym tygodniu Sejm uchwalił przygotowaną przez rząd nowelizację ustawy o VAT, która przywraca ograniczenie w odliczeniu VAT w przypadku zakupu i leasingu samochodów z kratką oraz zawiesza prawo do odliczenia VAT od paliwa do tych samochodów. W tym tygodniu nad nowelą, która ma wejść w życie 1 stycznia 2011 r., będzie pracować senacka komisja budżetu i finansów publicznych.
Bartosz Bogdański, doradca podatkowy z firmy MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy uważa, że firmy powinny mieć więcej czasu na dostosowanie się do zmian.
"To prawda, że vacatio legis jest bardzo krótkie. Ponieważ VAT rozliczamy w cyklach miesięcznych, nowelizacje ustawy o VAT należałoby publikować przynajmniej z miesięcznym wyprzedzeniem" - uważa ekspert. Dodał, że "z zaskoczenia" można wprowadzić tylko przepisy korzystne dla podatników, a w tym wypadku trudno o tym mówić.
Zdaniem Tomasza Siennickiego, doradcy podatkowego z kancelarii Kolibski Nikończyk Dec & Partnerzy, w przypadku VAT nie obowiązuje reguła dotycząca rozliczanych rocznie podatków dochodowych, zgodnie z którą zmiana - aby obowiązywała od 1 stycznia danego roku - ma być opublikowana najpóźniej do końca listopada roku poprzedniego.
"Okres rozliczenia nie powinien mieć tutaj decydującego znaczenia. Raczej chodzi o pewność prawa i możliwość podejmowania pewnych decyzji biznesowych" - powiedział. Wskazał, że wiele nowelizacji ustaw o VAT czy akcyzie oraz rozporządzeń do nich było publikowane na kilka dni przed wejściem w życie. "Można mieć co do tego wątpliwości, niemniej nie znam orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego, które by to kwestionowało" - dodał. Zaznaczył, że nic nie stoi na przeszkodzie, by zmiana dotycząca samochodów z kratką weszła w życie 1 lutego.
Doradca podatkowy z firmy doradczej KPMG Paweł Fałkowski uważa jednak, że podatnicy zdążą się przygotować do zmian. Zwrócił uwagę, że leasingobiorcy samochodów z kratką, którzy podpisali umowy przed wprowadzeniem ograniczeń, utrzymają prawo do pełnego odliczenia VAT zawartego w ratach leasingowych, pod warunkiem, że zarejestrują swoje umowy w urzędzie skarbowym.
"Podatnicy będą mieli trochę czasu, by zapoznać się z nowymi przepisami. Ustawa daje im miesięczny okres na rejestrację umów" - zaznaczył. Dodał, że jego zdaniem wskazane by było, aby tego typu nowelizacje były uchwalane i publikowane szybciej, niemniej w tym przypadku projekty były znane i od dłuższego czasu była mowa, że przepisy się zmienią.
Z kalendarza prac Senatu wynika, że nowelizacja nie zostanie opublikowana wcześniej niż w połowie grudnia. VAT-em od samochodów z kratką Izba Wyższa będzie mogła się zająć na posiedzeniu w dniach 14-17 grudnia. Jeżeli senatorowie wprowadzą do ustawy poprawki, nowela będzie musiała jeszcze wrócić do Sejmu. Jeżeli Senat nie zgłosi poprawek, ustawa trafi do podpisu prezydenta. Dopiero, gdy to nastąpi zmiany będzie można ją opublikować.
Nowela przewiduje, że od 1 stycznia 2011 r. do 1 stycznia 2013 r. prawo do pełnego odliczenia VAT będzie przysługiwać przy zakupie lub leasingu samochodów o dopuszczalnej ładowności powyżej 500 kg, jeżeli ze świadectwa homologacji producenta lub importera takiego auta będzie wynikać, że nie są to samochody osobowe.
Samochody z kratką będą traktowane jak pozostałe osobowe. Ich nabywcy będą mogli odliczyć 60 proc. kwoty VAT zawartej w fakturze, ale nie więcej niż 6 tys. zł. Ustawa zawiesza też na okres dwóch lat możliwość odliczenia VAT od paliwa kupowanego do takich aut.
Rząd argumentował, że zmiany przyniosą budżetowi 1,8 mld zł wpływów, a ponadto ukróci proceder montowania do luksusowych samochodów kratek tylko po to, by móc skorzystać z ulgi. Ponadto - jak napisano w uzasadnieniu do ustawy - na wprowadzenie ograniczenia rząd otrzymał zgodę Rady UE.
Marcin Musiał