Gwarancją zapłaty jest gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa, a także akredytywa bankowa lub poręczenie banku udzielone na zlecenie inwestora. Na jej udzielenie inwestor będzie miał maksymalnie 45 dni od wystąpienia z takim żądaniem przez wykonawcę lub podwykonawcę robót. Jeżeli inwestor nie wywiąże się ze swojego obowiązku i nie udzieli gwarancji w terminie 45 dni, to wykonawca będzie mógł odstąpić od umowy z winy inwestora. Wykonawcy mogą obecnie uznać, że brak udzielenia gwarancji zapłaty jest przeszkodą do wykonania umowy. Nie stracą przy tym należnego wynagrodzenia.
Inwestor nie będzie mógł też ograniczyć prawa wykonawcy do żądania gwarancji zapłaty za roboty budowlane. Jeżeli z powodu wystąpienia z takim żądaniem przez wykonawcę inwestor odstąpi od umowy, odstąpienie to zawsze będzie bezskuteczne. Z żądaniem udzielenia gwarancji zapłaty będą mogli wystąpić wszyscy przedsiębiorcy, bez względu na to, z jakich środków finansowana jest inwestycja.
Takie zmiany wprowadza ustawa z 8 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 40, poz. 222). Do umów o roboty budowlane zawartych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy dotychczasowe. Nowelizacja uchyliła ustawę z 9 lipca 2003 r. o gwarancji zapłaty za roboty budowlane (Dz.U. Nr 180, poz. 1758 oraz z 2006 r. Nr 220, poz. 1613).
oprac. Sławomir Biliński