EWA MATYSZEWSKA
W wydanym 11 lutego 2010 r. wyroku w sprawie Graphic Procédé (C-88/09) Trybunał Sprawiedliwości UE uznał, że czynności wykonywane przez firmy reprograficzne (np. kserowanie, powielanie dokumentów, planów i książek) stanowią na gruncie VAT dostawę towarów, a nie świadczenie usług. Jakie było uzasadnienie tego poglądu?
ŁUKASZ CHŁOND*
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dawniej ETS) podkreślił w uzasadnieniu wyroku, że zakwalifikowanie danej działalności jako dostawy towarów wymaga spełnienia dwóch podstawowych warunków. Po pierwsze, działalność ta musi mieć za przedmiot dobro materialne. Działalność reprograficzna ma tymczasem za przedmiot wytwarzanie kopii na nośniku, jakim jest papier. Po drugie, konsekwencją dostawy dobra materialnego musi być przeniesienie prawa do rozporządzania tym dobrem jak właściciel. Zdaniem Trybunału, w analizowanej sprawie przeniesienie to dotyczy nośników, czyli w tym przypadku kartek papieru, na których dokonano powielenia, którymi to nośnikami rozporządzał podmiot wykonujący działalność reprograficzną przed wydaniem ich klientowi. Stąd też Trybunał uznał, że działalność reprograficzna stanowi dostawę towarów, z uwagi na fakt, że dochodzi w tym przypadku do przeniesienia prawa do rozporządzania jak właściciel sporządzonymi na papierze kopiami dokumentów.
Jednocześnie uznał, że działalność wykonawcy może nie ograniczać się tylko do powielania oryginału, lecz może obejmować różne usługi uzupełniające, takie jak porządkowanie kopii, doradztwo, dostosowywanie i zmiany oryginału w zależności od potrzeb klienta, dla celów sporządzania kopii różniących się mniej lub bardziej od pierwotnie dostarczonego przez niego dokumentu oryginalnego.
Co wyrok oznacza dla polskich podatników?
Wyrok Trybunału przemawia za uznaniem czynności firm reprograficznych za dostawę towarów, co może skutkować dodatkowymi komplikacjami w zakresie sprawozdawczości dla podatników, którzy do tej pory swoją działalność uznawali za świadczenie usług. W świetle analizowanego rozstrzygnięcia należałoby wykazywać czynności reprograficzne raczej jako dostawę towarów, a nie świadczenie usług.
Czy ten wyrok wpłynie na sposób opodatkowania VAT w branży poligraficznej?
Owszem, bo wpisuje się w przyjętą praktykę uznawania druku książek na zlecenie za dostawę towarów. Uznanie druku książek za dostawę towarów umożliwia firmom poligraficznym stosowanie do tych czynności stawki VAT w wysokości 0 proc., przewidzianej wyłącznie w odniesieniu do dostawy książek, a nie do usług. Taki pogląd potwierdzają również rozstrzygnięcia organów podatkowych. Interpretacje podatkowe zezwalają drukarniom na stosowanie 0-proc. stawki do wydruku książek (m.in. interpretacje dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 lipca 2009 r. nr ILPP2/443-567/09-3/MR oraz z 6 maja 2009 r. nr ILPP2/443-229/09-3/TW).
Czy powielanie dokumentów należy klasyfikować jak dostawę towarów?
W świetle wyroku rzeczywiście powielanie dokumentów powinno być uznane za dostawę towarów. Pogląd przyjęty przez Trybunał może jednak budzić pewne zastrzeżenia. Nie ulega wątpliwości, że istotą czynności polegającej na powielaniu dokumentów nie jest przeniesienie prawa do rozporządzania jak właściciel papierem, na którym sporządzana jest kopia, lecz powielenie treści lub wyglądu dokumentu przekazanego przez klienta. Celem wywiązania się z zamówienia, podatnik musi posłużyć się określonym nośnikiem i należałoby uznać, że to właśnie przeniesienie prawa do rozporządzania tym nośnikiem stanowi czynność uboczną, pomocniczą w ramach realizowanego świadczenia. Czynności reprograficznych nie można uznać zatem za dostawę towarów, lecz za świadczenie usług, ponieważ to usługa powielenia ma charakter dominujący w ramach przedmiotowego świadczenia. Warto wskazać w tym miejscu, że działalność kserograficzna do tej pory słusznie była kwalifikowana przez organy podatkowe jako świadczenie usług (np. interpretacja dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 28 listopada 2008 r. nr ITPP2/443-816e/08/RS).
Fot. Tomasz Jodłowski
Łukasz Chłond, konsultant podatkowy w firmie ECA Wójciak i Partnerzy