Obowiązujące obecnie przepisy Ordynacji podatkowej przewidują, że odsetek za zwłokę nie nalicza się za okres trwania postępowania prowadzonego przez urzędy skarbowe, jeżeli trwa ono dłużej niż ustawowe 3 miesiące. Przepis ten nie dotyczy jednak kontroli prowadzonych przez inspektorów skarbowych (z UKS-ów), które mogą trwać 6 miesięcy.
"Takie rozwiązanie budzi w opiniach ekspertów wątpliwości odnośnie zgodności z Konstytucją" - wyjaśniała przewodnicząca podkomisji ds. monitorowania systemu podatkowego Maria Zuba (PiS). Wcześniej projekt uzyskał akceptację podkomisji.
Ulgi dla podatników związane z naliczaniem odsetek za zwłokę przewiduje projekt nowelizacji ustawy o kontroli skarbowej, przygotowany przez komisję "Przyjazne Państwo". Dzięki zmianom podmioty kontrolowane przez inspektorów skarbowych korzystałyby z takich samych praw, jak podatnicy wobec których postępowania prowadzą organy podatkowe (urzędy skarbowe).
Do ustawy o kontroli skarbowej ma być wprowadzona zasada, według której odsetki nie byłyby naliczane za okres od dnia wszczęcia postępowania kontrolnego do dnia doręczenia decyzji wydanej w pierwszej instancji, w przypadku gdy decyzja nie została doręczona w terminie 6 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania kontrolnego.
Komisja opowiedziała się za wprowadzeniem do projektu zmian zaproponowanych przez podkomisję. Zgodnie z nimi ulga w naliczaniu odsetek nie będzie stosowana w przypadku, gdy do opóźnienia w postępowaniu doszło z przyczyn niezależnych od fiskusa, albo z winy podatnika. Według resortu finansów brak takiego wyłączenia może doprowadzić do celowego przedłużania postępowania kontrolnego w celu uniknięcia naliczania odsetek za zwłokę.
Ponadto posłowie zgodzili się na zmianę terminu wejścia w życie nowelizacji. Miałaby ona zacząć obowiązywać 1 lipca 2010 r. Pierwotny projekt zakładał wejście w życie zmian 1 stycznia 2009 r.
Jak wyjaśniają autorzy projektu, jego celem jest zrównanie praw podatników kontrolowanych przez organy podatkowe i organy kontroli skarbowej (urzędy kontroli skarbowej). "Dzięki temu podatnikom kontrolowanym przez organy kontroli skarbowej nie będą naliczane odsetki w przypadku przedłużającego się postępowania" - napisano w uzasadnieniu dokumentu.
Zdaniem komisji "Przyjazne Państwo" obecne rozwiązania powodują, że organy kontroli skarbowej m.in. nie ponoszą negatywnych skutków przedłużania postępowania. Obciążają one podatników, którzy nie są zwolnieni z zapłaty odsetek, mimo że bardzo często nie ponoszą odpowiedzialności za wydłużone okresy postępowania prowadzonego przez organy kontroli skarbowej.