Czy wymagany przez Ministerstwo Gospodarki model finansowy ma służyć do odrzucania wniosków przedsiębiorców o unijne dotacje - takie pytanie zadają sobie przedsiębiorcy, którzy chcą skorzystać z unijnej dotacji w ramach programu Innowacyjna Gospodarka. Model to nowy pomysł resortu na ułatwienie firmom dostępu do funduszy z UE. Przedsiębiorcy są jednak innego zdania. Uważają, że jest on niepotrzebny i komplikuje dostęp do funduszy unijnych.
Na razie model jest stosowany tylko w Działaniu 4.5 w programie Innowacyjna Gospodarka. To 1 mld euro unijnych dotacji dla największych inwestycji. Jednak Ministerstwo Gospodarki planuje zastosować go do innych typów dotacji w tym programie. Chodzi o Działanie 4.4, które zawiera największą unijną pulę wsparcia dla przedsiębiorców - ponad 1,4 mld euro. To obecnie jedne z najbardziej popularnych dotacji na inwestycje dla firm.
Co się nie podoba
- Na początku roku ministerstwo chciało, by model był stosowany w tym Działaniu 4.4. Po naszej interwencji wycofało się. Widać, że resort wrócił do swojego pomysłu - mówi Marzena Chmielewska z PKPP Lewiatan.
Co firmom nie podoba się w modelu finansowym? To że służy on do dokładnego prześwietlenia całej działalności przedsiębiorstwa. Wiąże się to z koniecznością podania setek szczegółowych danych, dotyczących finansowych aspektów funkcjonowania firmy. Model zastąpił w tym obszarze biznesplan. Chodzi nie tylko o planowane koszty czy zyski z inwestycji, która ma dostać dotację. W grę wchodzi także kilkadziesiąt rodzajów innych danych - często niemających nic wspólnego z projektem inwestycyjnym, np. ile firma planuje wydawać na znaczki pocztowe, usługi pralnicze, podróże zagraniczne.
- Wniosek mojej firmy może nie dostać unijnej dotacji tylko dlatego, że z modelu wyjdzie, że za dużo będziemy wydawać w 2011 roku na służbowe przejazdy taksówką - mówi GP przedstawiciel jednego z globalnych koncernów, który przygotowuje się do ubiegania się o unijną dotację.
W kryzysie prognozy niemożliwe
Przedsiębiorca musi pochwalić się wynikami sprzedaży wszystkich produktów i usług, które oferuje swoim kontrahentom. Wymagane jest także podanie zarobków w firmie w podziale na stanowiska. Najgorsze jednak - zdaniem przedsiębiorców - jest to, że wszystkie dane muszą być podane nawet na pięć lat do przodu.
- Dokonywanie takich prognoz w obecnych realiach jest absurdalne. Ciężko jest w okresie dekoniunktury i cięcia kosztów prognozować np. politykę szkoleniową na tak długi horyzont czasowy - mówi Ewa Rutczyńska z Accreo Taxand.
Samo MG nie ma sobie nic do zarzucenia w sprawie modelu finansowego. Z odpowiedzi na pytania, które skierowaliśmy do resortu, wynika, że jest to bardzo dobre narzędzie, które ułatwi życie zarówno przedsiębiorcom, jak i urzędnikom.
- Model finansowy został wprowadzony jako obligatoryjny element w Działaniu 4.5 ze względu na fakt, iż eksperci oceniający projekty przedkładane do dofinansowania w ramach tego działania niejednokrotnie mieli wątpliwości co do opłacalności przedsięwzięcia i zdolności wnioskodawcy do jego sfinansowania mimo załączonej promesy kredytowej oraz zwracali uwagę na niewystarczający zakres danych finansowych dostarczanych w dokumentacji aplikacyjnej w jej dotychczasowej formie, który nie umożliwia pełnej oceny kondycji finansowej wnioskodawcy, jak również rentowności projektu - tłumaczy ministerstwo.
- Nasz model nie wymaga podania większej ilości informacji od tych, których od przedsiębiorców ubiegających się o kredyt żądają banki - mówi GP Patrycja Zeszutek z Ministerstwa Gospodarki.
Dodaje, że stosowanie modelu ma zapobiec problemom firm z dokończeniem inwestycji, na które dostały unijne dotacje. Podkreśla, że model narzuca przedsiębiorcom konieczność myślenia strategicznego, które ma im pomóc określić, czy uda im się w pełni realizować inwestycję, na którą dostaną pieniądze z UE.
Ryzyko i tak będzie
Według Marzeny Chmielewskiej myślenie, że dzięki nawet najlepszemu modelowi uda się całkowicie wyeliminować ryzyko z życia gospodarczego, jest naiwne.
- Ryzyka, wynikającego z inwestowania, nie da się sprowadzić do zera dzięki temu, że firma wypełni kilkadziesiąt tabelek. Szczególnie że mówimy tu o dotacjach na wysokoinnwacyjne projekty, które same z siebie cechują się wysokim ryzykiem - mówi ekspert PKPP Lewiatan.
Dodaje, że sam model może być dobrym narzędziem edukacyjnym dla przedsiębiorców. Ale nie powinien być obowiązkowym dokumentem, z którym trzeba się zmierzyć, by dostać dotację.
- Wprowadzenie tak szczegółowego modelu finansowego jako obowiązkowego załącznika będzie służyć raczej mnożeniu barier w dostępie do funduszy, a nie przyspieszaniu ich wydatkowania - ocenia Magdalena Burnat-Mikosz, partner w Deloitte.
WSZYSCY DOSTANĄ DOTACJE NA E-BIZNES
Każdy przedsiębiorca, który złożył wniosek w niedawno zakończonym konkursie w Działaniu 8.1 i przejdzie pomyślnie ocenę formalną i merytoryczną, otrzyma unijną dotację. Do takiego porozumienia doszła Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji, które zdecydowały o zwiększeniu ilości pieniędzy dla firm. Tegoroczny konkurs w Działaniu 8.1 cieszył się rekordowym zainteresowaniem. Przedsiębiorcy złożyli łącznie 824 wnioski na łączną kwotę dofinansowania ponad 500 mln zł. Tymczasem początkowy budżet konkursu wynosił 141 mln zł.
MODELE FINANSOWE: ZASTRZEŻENIA FIRM
• Model jest narzędziem akademickim, niedostosowanym do realiów, w jakich funkcjonują przedsiębiorstwa
• Dokument składa się aż z 15 części i wymaga podania bardzo dużej liczby szczegółowych danych. Natomiast przewodnik, który ma pomóc w jego wypełnieniu, liczy 23 strony
• Model wymaga od przedsiębiorców dokonania absurdalnych projekcji kosztów w odniesieniu do kosztów niezwiązanych z inwestycją
• Istnieje niebezpieczeństwo wycieku poufnych danych, dotyczących na przykład prognoz przychodów ze sprzedaży
• Model wymaga przedstawienia przychodów ze sprzedaży w podziale na wszystkie produkty, co dla firm, które nie prowadzą aż tak dokładnej ewidencji, będzie kłopotliwe i czasochłonne
• Przedsiębiorcy nie chcą dzielić się dokładnymi danymi o zarobkach w firmie
• Model zawiera liczne nieścisłości - na przykład liczy podatek dochodowy od strat poniesionych przez firmę
• Wprowadzenie obowiązku wyliczenia opłacalności inwestycji (metodą NPV) w czterech wariantach może powodować odrzucanie wniosków o dotacje, jeśli któryś ze scenariuszy pokaże, że projekt jest nieopłacalny. Obecnie obowiązuje stosowanie tylko jednej metody
MARIUSZ GAWRYCHOWSKI
mariusz.gawrychowski@infor.pl