E-learning to technika szkolenia wykorzystująca wszelkie dostępne media elektroniczne, w tym internet, intranet, extranet, przekazy satelitarne, taśmy audio/wideo, telewizję interaktywną oraz CD-ROM-y. Najczęściej kojarzony jest on z nauczaniem, w którym stroną przekazującą wiedzę i egzaminującą jest program komputerowy, dlatego przyjęło nazywać się tę formę nauki jako distance learning (uczenie na odległość), w którym brak jest fizycznego kontaktu z nauczycielem. Zaawansowane szkolenia e-learningowe zawierają symulacje, filmy szkoleniowe, złożone studia przypadków, najprostsze zaś - dostępne w internecie - wyglądają jak czarno-białe ksera podręczników.
W sposób dynamiczny e-edukacja w Polsce rozwinęła się w latach 2001-2007, wkraczając na uczelnie wyższe i zdobywając korporacje. Szkolenia e-learningowe to zarówno szkolenia standardowe, gotowe, a także szkolenia tworzone na potrzeby indywidualnego klienta, uwzględniające jego specyfikę, opracowane na materiałach od klienta (prezentacje, filmy).
Korzyści ze szkoleń na odległość
Najczęściej przytaczaną korzyścią ze stosowania e-learningu są niższe koszty kształcenia.
Mówimy tu zarówno o kosztach samego szkolenia, jak i oszczędnościach związanych z organizacją szkolenia - ośrodka, wyżywienia, dojazdu itp. Pracodawcy cenią sobie brak konieczności odrywania od pracy całych działów, kosztów związanych z dezorganizacją pracy, utraconych korzyści itp.
Nie ma ograniczeń związanych z liczbą pracowników w grupach: im więcej pracowników do przeszkolenia, tym niższe koszty jednostkowe. Zespoły rozproszone na co dzień pracujące indywidualnie w terenie otrzymują aktualny dostęp do wiedzy w tym samym czasie.
Ponadto czas i tempo nauki wybierane są indywidualnie przez ucznia (przynajmniej teoretycznie). Ważnym elementem jest tu najsłabszy element tradycyjnych szkoleń - ocena efektów szkolenia. Programy edukacyjne konstruowane są w ten sposób, by zawierały testy weryfikujące uzyskane postępy, stopień zdobytej wiedzy. Uczący się, jego przełożony, pracownik działu zarządzania zasobami ludzkimi mogą mieć wgląd w informacje o postępach.
Słabe strony e-learningu
Wady takich szkoleń? Na pewno ich wielkim ograniczeniem jest to, że koncentrują się głównie na przekazywaniu, sprawdzaniu i utrwalaniu wiedzy, w mniejszym stopniu, mając wpływ na kształtowanie umiejętności i postaw pracowników. Preferowane przez ludzi style uczenia się decydują również o większym lub mniejszym angażowaniu się w e-learning.
Najsłabszym ogniwem szkolenia internetowego jest jego... użytkownik, który po zalogowaniu się nie ma czasu na szkolenie. To, co z jednej strony jest największym plusem e-learningu - możesz uczyć się, gdzie chcesz (np. w biurze, w domu, w pociągu), kiedy chcesz - w godzinach indywidualnego wyżu intelektualnego, jest też jego największą słabością.
Zmobilizowanie się do nauki, samodzielnego zarządzania procesem edukacji jest najtrudniejszym punktem w realizacji szkoleń na odległość.
W związku z tym bardzo ważna jest również forma szkolenia e-learningowego, wizualna atrakcyjność programu, różnorodność zadań dla uczących się. Wszystko to przekłada się na koszty samego programu. Im bardziej skomplikowany, bogaty, atrakcyjny - tym wyższe koszty i większe wymagania sprzętowe niezbędne do uruchomienia programu.
Szkolenia łączone
Zdaniem ekspertów najbardziej efektywnym jest zastosowanie nauczania komplementarnego, które łączy dwie lub kilka strategii edukacyjnych, najczęściej e-learningu i nauczania bezpośredniego (tradycyjnego). Stosowane i zalecane jest zwłaszcza w tych sytuacjach, gdy metody e-learningu nie przystają do założonych celów edukacyjnych. Dotyczy to przede wszystkim szkoleń wymagających oprócz zastosowania wiedzy doskonalenia umiejętności i to pod okiem fachowca z danej dziedziny.
Przykładowe kursy i szkolenia e-learningowe
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Współpraca MICHALINA TOPOLEWSKA
JOANNA ŻAJKOWSKA-MAŁACHOWSKA
gp@infor.pl