Ani kodeks pracy, ani ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie precyzują, czy pracownicy, którzy rozwiązują umowy o pracę po przejściu firmy na nowego pracodawcę (czyli na podstawie art. 231 par. 4 k.p.), powinni otrzymywać odprawy pieniężne. Prawo takie przysługuje podwładnym, którzy zostali zwolnieni nie z własnej winy.
Jednocześnie Sąd Najwyższy, w zależności od okoliczności sprawy, orzeka, że pracownikom tym odprawy się należą (np. w wyroku z 20 kwietnia 2001 r. sygn. akt I PKN 378/00) lub że nie mają do niej prawa (wyrok z 20 maja 2000 r., sygn. akt I PKN 647/99, OSNP 2001/21/644). Dlatego rzecznik praw obywatelskich wystąpił do ministra pracy i polityki społecznej o doprecyzowanie przepisów prawa pracy, tak aby jasno określały, czy rozwiązanie stosunku pracy na podstawie art. 231 par. 4 powoduje konieczność wypłaty odprawy. Wtedy pracownicy wiedzieliby, że przysługuje im takie świadczenie, jeśli spełnione są warunki określone w art. 1 lub 10 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U nr 90, poz. 884 z późn. zm.).
- W przypadku dochodzenia roszczeń na drodze sądowej wyeliminowałoby to możliwość wystąpienia rozbieżności - uważa Stanisław Trociuk, zastępca rzecznika praw obywatelskich.
Prawnicy podkreślają, że brak jasnego określenia, czy pracownikom takim przysługuje odprawa, sprawia problemy w praktyce.
- Może o tym choćby świadczyć liczba orzeczeń SN w tego typu sprawach - podkreśla dr Łukasz Pisarczyk z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.
Podkreśla jednak, że doprecyzowanie przepisów w tym przypadku mogłoby spowodować negatywne konsekwencje. Jeśli ustawodawca wprowadziłby przepis, zgodnie z którym odprawa przysługuje pracownikom rozwiązującym stosunek pracy na podstawie art. 231 par. 4 k.p. (przy jednoczesnym spełnieniu wymogów ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy), wówczas otrzymałby ją również pracownik, któremu nowy pracodawca zaproponował takie same lub lepsze warunki pracy, a on rozwiązuje umowę np. tylko po to właśnie, by otrzymać odprawę.
- Z kolei wprowadzenie rozwiązania, zgodnie z którym pracownicy byliby pozbawieni takiego świadczenia, spowodowałoby, że odprawy nie dostałyby osoby, którym zaproponowano gorsze warunki pracy i dlatego zdecydowały się na rozstanie się z nowym pracodawcą - dodaje Łukasz Pisarczyk.
Obecnie sądy mogą decydować o prawie lub odmowie udzielenia odprawy właśnie w zależności od okoliczności poszczególnych spraw.
ŁUKASZ GUZA
lukasz.guza@infor.pl