- Przyjąć należy, iż możliwość skorygowania deklaracji podatkowej w podatku od towarów i usług przysługiwała skarżącej niezależnie od wszczęcia postępowania kontrolnego - czytamy w uzasadnieniu wyroku sądu.
Niedopełnienie obowiązków
Skarżąca prowadząca działalność gospodarczą 19 grudnia 2005 r. przekroczyła kwotę obrotu uprawniającą do korzystania ze zwolnienia z VAT. Mimo to nie zarejestrowała się jako czynny podatnik VAT, nie składała także deklaracji podatkowych i nie rozliczała podatku. Zarejestrowała się dopiero 24 kwietnia 2007 r. W związku z kontrolą podatkową przeprowadzoną u podatniczki naczelnik urzędu skarbowego określił jej zobowiązanie w VAT. Naczelnik uznał, że od momentu przekroczenia kwoty obrotu uprawniającego do zwolnienia z VAT, miała obowiązek opodatkowania obrotu stawką 22 proc. Podatniczka odwołała się od tej decyzji i podniosła, że kwota podatku należnego była nieprawidłowa, ponieważ powinna uwzględniać kwotę podatku naliczonego podlegającą odliczeniu. Kwota ta wynika z faktur zakupu. Dyrektor izby skarbowej podtrzymał postanowienie naczelnika i dodał, że w związku z brakiem rejestracji podatniczka nie mogła odliczyć VAT. Skarżąca złożyła więc skargę do WSA, w której wywodziła, że doszło do naruszenia zasady równości, ponieważ w postępowaniu kontrolnym prowadzonym przez organ kontroli skarbowej nie stosuje się ograniczenia prawa do korekty deklaracji.
Sąd przyznał rację podatniczce. Stwierdził bowiem, że art. 20 ust. 1 lit. a) VI Dyrektywy nie zawiera żadnych ograniczeń prawa do odliczenia VAT. Co więcej, prawo do odliczenia przysługuje podatnikowi VAT bez względu na to, czy się zarejestrował. WSA w Łodzi stwierdził też, że jeśli chodzi o uprawnienie skarżącej do złożenia korekty, to po stronie podatniczki nie występowały ograniczenia w tym zakresie.
- W szczególności przepis art. 81b par. 3 Ordynacji podatkowej nie mógł stanowić podstawy do limitowania prawa do korekty - stwierdził sąd.
Powołał się na przepisy VI Dyrektywy i powtórzył, że limitowanie uprawnienia podatnika do złożenia korekty deklaracji nie może zachodzić w podatku od towarów i usług.
Świetny wyrok i...
Eksperci oceniają wyrok WSA w Łodzi bardzo pozytywnie. Tomasz Grunwald, doradca podatkowy z Doradztwa Podatkowego KPMG, zwraca uwagę, że z orzeczenia wynika, że podatnik może złożyć skutecznie korektę deklaracji VAT nie tylko po zakończeniu kontroli, ale także w jej trakcie, niezależnie czy jest to kontrola skarbowa czy też podatkowa.
- Interpretacja przyjęta przez sąd jest ze wszech miar słuszna, prowadzi bowiem do zapewnienia przedsiębiorcom neutralności opodatkowania VAT, a więc do spełnienia podstawowej zasady konstrukcyjnej tego podatku - stwierdza Tomasz Grunwald.
Zdaniem Tomasza Michalika, doradcy podatkowego z MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy, WSA spojrzał na zagadnienie całościowo i wyszedł z jedynego możliwego, a wciąż nie do końca akceptowanego założenia, że na gruncie dyrektywy (i zapadłego na jej podstawie orzecznictwa ETS) prawo podatnika do odliczenia podatku naliczonego nie jest żadną formą przywileju, na który podatnik musi sobie specjalnie zasłużyć (poprzez złożenie stosownie wcześniej zgłoszenia rejestracyjnego, dokonanie korekty przed kontrolą etc.), ale jest zwykłym elementem konstrukcyjnym systemu VAT.
- Z wyroku wynika, że podatnik po kontroli sam może dokonać korekty deklaracji, zaś w efekcie kontroli podatek naliczony powinien być uwzględniony przez organ podatkowy na wyrażone żądanie podatnika - tłumaczy Tomasz Michalik.
Również Roman Namysłowski, doradca podatkowy w Ernst & Young, stwierdza, że sąd uznał przepisy Ordynacji podatkowej odmawiające prawa do korekty deklaracji po zakończeniu kontroli podatkowej za sprzeczne z prawem wspólnotowym.
...dość kontrowersyjny
Ze stanu faktycznego w omawianej sprawie wynika, że podatniczka nie dopełniła żadnych formalności związanych z koniecznością rejestracji i nie płaciła podatku. Co więcej, gdyby nie kontrola podatkowa, być może do dziś nie płaciłaby podatku. Natomiast sąd przyznał, że miała ona możliwość odliczenia VAT i złożenia korekty deklaracji w trakcie kontroli. A zatem może się pojawić obawa, że skoro podatnicy będą mogli złożyć korektę deklaracji w trakcie kontroli, to nie będzie im zależało na rejestracji oraz dokonywaniu prawidłowych rozliczeń.
Zdaniem Tomasza Michalika takie obawy są jednak bezpodstawne. Jego zdaniem WSA w Łodzi postawioną na głowie sprawę stawia z powrotem na nogi. Istotą zagadnienia i wyroku jest właśnie to - dodaje ekspert - że prawa do odliczenia podatku naliczonego podatnika pozbawić może tylko dyrektywa i przepisy krajowe w oparciu o nią wydane.
- Żadne ograniczenia administracyjne niewynikające z dyrektywy nie mogą wprowadzać takich ograniczeń. A my po prostu za bardzo się do nich przyzwyczailiśmy. Wyrok WSA to wielki krok w kierunku normalności - stwierdza doradca podatkowy z MDDP.
Dodaje, że za złe prowadzenie ksiąg podatnik (względnie odpowiedzialne osoby) mogą ponieść odpowiedzialność z kodeksu karnego skarbowego.
- To jest sankcja właściwa i wystarczająca - konkluduje Tomasz Michalik.
Zgadza się z tym również Tomasz Grunwald. Jego zdaniem zaprezentowana w wyroku WSA korzystna linia interpretacyjna nie prowadzi do niebezpieczeństwa braku dbałości o rozliczenia podatkowe po stronie podatników.
Roman Namysłowski zwraca uwagę, że niezgodność polskiej ustawy o VAT oraz przepisów dyrektywy została również dostrzeżona przez Sejm, który w przyjętej nowelizacji ustawy o VAT oraz Ordynacji podatkowej wykreśla przepisy pozbawiające podatnika prawa do korekty po zakończeniu kontroli podatkowej.
Prawo do korekty deklaracji VAT
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
14 dni
ma kontrolowany na przedstawienie zastrzeżeń lub wyjaśnień do protokołu kontroli podatkowej
Łukasz Zalewski
lukasz.zalewski@infor.pl