Ministerstwo Finansów nie planuje w najbliższym czasie zmian w odniesieniu do stawek VAT. Nie będą one ani obniżane, ani podwyższane. Takich informacji udzielił w wywiadzie dla Gazety Prawnej minister finansów Jacek Rostowski. Resort finansów z ewentualnymi nowymi rozwiązaniami w zakresie stawek planuje poczekać na Unię Europejską, która właśnie pracuje nad wprowadzeniem od 2010 roku jednolitych zasad stosowania obniżonych stawek VAT we Wspólnocie.
Zdaniem ekspertów wysokość stawek nie jest najważniejsza. Ministerstwo powinno skupić się na jak najszybszym dostosowaniu polskich przepisów do regulacji unijnych. W wielu miejscach bowiem ustawa o VAT jest niezgodna z dyrektywą.
Bez zmian w stawkach
Minister Rostowski wskazał, że na razie Ministerstwo Finansów nie planuje zmian w zakresie wysokości stawek VAT. Na tę część zapowiedzi MF zwraca uwagę Dorota Borkowska, doradca w departamencie doradztwa podatkowego HLB Frąckowiak i Wspólnicy, która wyjaśnia, że do 2010 roku mają zakończyć się prace nad wprowadzeniem jednolitych zasad stosowania obniżonych stawek VAT w Unii.
- Projekt dużych zmian był przez resort finansów przygotowany już w 2006 roku. Planowano w nim m.in. rezygnację z kaucji gwarancyjnej, zmiany w rozliczaniu składów konsygnacyjnych, rozliczanie importu towarów bez wpłaty gotówki czy rezygnację z sankcji VAT - wylicza Dorota Borkowska.
Jej zdaniem, ewentualne przedłużenie wprowadzenia oczekiwanych zmian do 2010 roku nie byłoby więc wskazane. Przedłużanie np. wprowadzenia rozliczania importu towarów w deklaracji powoduje, że podatnicy wolą odprawę celną zrealizować w Hamburgu - a to oznacza, że tracimy wpływy z należności celnych. Niespójne z przepisami unijnymi jest np. posługiwanie się Polską Klasyfikacją Wyrobów i Usług (PKWiU) dla celów ustalenia stawki VAT.
- Są zatem zagadnienia, z którymi nie ma potrzeby czekać do zmian w ramach UE. Zresztą do tych zmian również trzeba się przygotować i to najlepiej już od zaraz, aby zdążyć z ich wprowadzeniem - radzi Dorota Borkowska.
Niezgodność z prawem UE
Czekanie ze zmianami w VAT do 2010 roku to niestety nie jest dobra wiadomość dla polskich podatników VAT. Tak uważa Jerzy Martini, doradca podatkowy w Baker & Mckenzie, który podkreśla, że polskie przepisy o VAT zawierają wiele regulacji niezgodnych z prawem wspólnotowym (np. dotyczących odliczenia podatku naliczonego). Należałoby jak najszybciej dokonać zmian w ustawie o VAT, aby niezgodności tych było jak najmniej.
Należy mieć świadomość, że podatnicy coraz częściej będą korzystali ze swoich uprawnień w celu odzyskania podatku nieodliczonego czy pobranego na podstawie przepisów krajowych niezgodnych z prawem wspólnotowym.
- Im dłużej trwać będzie stan niezgodności z prawem wspólnotowym, tym kwoty, które potencjalnie trzeba będzie podatnikom zwrócić, będą wyższe - ostrzega Jerzy Martini.
Dodaje, że podatnicy oczekują wprowadzenia uproszczeń dotyczących rozliczania VAT funkcjonujących z powodzeniem w innych państwach UE, w tym u naszych sąsiadów. Brak takich przepisów ułatwiających rozliczanie podatku powoduje, że jesteśmy trochę mniej konkurencyjni dla zagranicznych inwestorów.
Wyjście dla podatników
Eksperci są zgodni, że zbyt częste zmiany ustaw podatkowych powodują niepewność wśród podatników i nie są pożądanym zabiegiem wykonywanym przez ustawodawcę. Jednak - jak stwierdza Joanna Patyk, konsultant podatkowy w BDO Numerica - inaczej jest w sytuacji zmian przepisów prawnych w związku z koniecznością ich dostosowania do prawa wspólnotowego. W takim przypadku zmiany są wręcz niezbędne.
- Przykładem takiego przepisu jest art. 109 ustawy o VAT i przepis dotyczący nałożenia na podatników 30-proc. sankcji z tytułu zaniżenia zobowiązania w VAT lub zawyżenia kwoty podatku do zwrotu - podaje Joanna Patyk.
Według naszej rozmówczyni, Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 września 2007 r. zakwestionował zgodność tych przepisów z konstytucją, podobnie jak to miało miejsce już na gruncie poprzedniej ustawy o VAT. Niestety, ustawodawca nie chce zrezygnować z tego przepisu, choć jest on niezgodny zarówno z Konstytucją RP, jak i z prawem wspólnotowym.
- W przypadku niezgodności przepisów prawa krajowego z prawem unijnym podatnik posiada uprawnienie do powoływania się w razie sporu z fiskusem bezpośrednio na przepisy prawa wspólnotowego - podpowiada Joanna Patyk.
Podkreśla także, że wiąże się to jednak z utrudnieniami po stronie podatnika, gdyż musi on dochodzić swoich praw na drodze postępowania administracyjno-sądowego i w takim postępowaniu uzasadniać sprzeczność prawa krajowego z przepisami wspólnotowymi.
POSTULUJEMY
Ministerstwo Finansów powinno przyczynić się do jak najszybszego uchwalenia już przygotowanego projektu nowelizacji ustawy o VAT. Z kolejnymi zmianami można czekać do 2010 roku.
VAT w Unii Europejskiej
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Nie planujemy ani podwyżki, ani obniżki stawek VAT - twierdzi minister finansów Jacek Rostowski. Dodaje, że trwają prace nad jednolitymi zasadami stosowania obniżonych stawek w Unii
EWA MATYSZEWSKA
ewa.matyszewska@infor.pl