Zmiana prawa
Znane są już propozycje resortu finansów zmian do ustawy o podatku od towarów i usług. Projekt nowelizacji zawiera wiele propozycji korzystnych dla podatników. Warto tu wskazać m.in. na pomył powrotu do zwolnienia podmiotowego VAT po roku, rezygnację z kaucji gwarancyjnej w wysokości 250 tys. zł, zniesienie 30-proc. sankcji VAT czy możliwość składania kwartalnych deklaracji przez wszystkich podatników.
Zdaniem ekspertów Kancelarii Ożóg i Wspólnicy projekt noweli ustawy o VAT tylko na pierwszy rzut oka zawiera pomysły korzystne dla podatników. Po głębszej analizie, jeśli zaproponowane rozwiązania nie zostaną dopracowane, mogą spowodować wiele problemów przy ich stosowaniu.
Korzystne zmiany
Obecnie nowi podatnicy chcący dokonywać transakcji wewnątrzwspólnotowych w okresie 12 miesięcy od rozpoczęcia działalności mogą występować o zwrot różnicy podatku w terminie 180 dni, niezależnie od rodzaju nabywanego towaru lub usługi. Jak wskazuje Andrzej Nikończyk, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, jedyna możliwość przywrócenia dla takiego podatnika terminów zwrotu, jakie obowiązują innych podatników, polega na wpłaceniu kaucji w wysokości 250 tys. zł. Jednak po upływie 12 miesięcy (lub czterech kwartałów), za które podatnik składał deklarację, nie ma zastosowania wydłużony termin zwrotu podatku. W tym też terminie podatnik może wystąpić do urzędu skarbowego o zwolnienie lub zwrot wpłaconej kaucji. Sama instytucja kaucji została zakwestionowana przez rzecznika Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.
Proponowana nowelizacja ustawy o VAT zmienia zasady odzyskiwania wpłaconej kaucji.
- Podatnik będzie mógł uzyskać zwrot lub zwolnienie kaucji na wniosek, po upływie 180 dni od dnia złożenia ostatniej deklaracji z wykazaną kwotą do zwrotu za okres rozliczeniowy poprzedzający okres rozliczeniowy, w którym wejdzie ustawa nowelizująca. Wejście w życie tej ustawy jest planowane na 1 lipca 2008 r. - wyjaśnia Andrzej Nikończyk.
Dodaje, że podmioty, które rozpoczęły działalność po 1 lipca 2007 r. i złożyły kaucję przed 31 grudnia 2007 r., mogłyby odzyskać kaucję po upływie 12 miesięcy, za jakie składały deklarację, tj. już 1 lipca 2008 r. niezależnie od tego, czy w deklaracjach wykazywały zwroty.
Jeśli jednak planowane zmiany weszłyby w życie, podmioty, które wykazały zwroty różnicy podatku w deklaracjach za poszczególne okresy rozliczeniowe 2008 roku będą uprawnione do odzyskania kaucji dopiero po 180 dniach od dnia ostatniej deklaracji z wykazanym zwrotem.
- Jeśli podmiot taki wykazałby podatek do zwrotu za czerwiec 2008 r. (w deklaracji składanej do 25 lipca) i kaucja nie zostałaby zwrócona lub zwolniona (a nie dotyczy to podatników, którzy rozpoczęli działalność po 1 lipca 2007 r., gdyż nie upłynęło 12 miesięcy od złożenia kaucji i nie mieli oni możliwości jej odzyskania), odzyskają kaucję dopiero w styczniu 2009 r. - tłumaczy Andrzej Nikończyk.
Według naszego rozmówcy, podatnicy tacy będą zmuszeni do utrzymywania kaucji nawet przez półtora roku, zamiast 12 miesięcy, jak planowali. W najgorszej sytuacji mogą znaleźć się przedsiębiorcy, którzy pożyczyli środki na kaucję. Tylko dla części podatników będzie to korzystne rozwiązanie, pozwalające wcześniej odzyskać kaucję.
- W celu uniknięcia pogorszenia sytuacji podatników, którzy złożyli kaucję zgodnie z obowiązującymi przepisami i mogą odzyskać kaucję w terminie wcześniejszym, nie należałoby stosować do nich nowych przepisów - twierdzi Andrzej Nikończyk.
Rozliczenia kwartalne
Stworzenie możliwości kwartalnych rozliczeń VAT wszystkim podatnikom (a nie jak dotychczas tylko małym oraz rolnikom ryczałtowym) jest dobrym rozwiązaniem. Na ten aspekt zwraca uwagę Tomasz Siennicki, doradca podatkowy w Kancelarii Ożóg i Wspólnicy, który twierdzi, że wątpliwości budzi jednak zasadność wprowadzenia instytucji zaliczek na podatek w proponowanym wydaniu, tj. obliczanych na podstawie kwot wykazanych w ostatniej deklaracji. W niektórych sytuacjach wybór takiego sposobu rozliczeń mógłby się okazać bardzo niekorzystny.
- Podatnicy, którzy w poprzednim kwartale wykazaliby nieproporcjonalnie wysoką kwotę podatku, np. w związku z incydentalną sprzedażą środka trwałego o dużej wartości, byliby zobowiązani do uiszczenia wysokich zaliczek na podatek, które mogłyby nie mieć żadnego pokrycia w bieżących wpłatach od kontrahentów - podkreśla Tomasz Siennicki.
Wskazuje też, że ewentualna nadpłata wynikająca z ostatecznego rozliczenia podlegałaby zwrotowi dopiero w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia deklaracji kwartalnej. Na zwrot kwoty pierwszej zaliczki, i to bez odsetek, podatnik musiałby więc czekać nawet pięć miesięcy. Dochodziłoby do sytuacji, że podatnicy finansowaliby przez kilka miesięcy budżet państwa nie tylko przysługującą im do zwrotu nadwyżką podatku naliczonego, ale także wpłaconą kwotą zaliczek.
Zwolnienia dla budynków
Planowana nowela wprowadza zwolnienie z VAT wszystkich budynków i budowli lub ich części po pierwszym zasiedleniu. Przewidziana została także opcja wyboru opodatkowania VAT dostawy takich towarów. Rafał Kłagisz, doradca podatkowy z Kancelarii Podatkowej Ożóg i Wspólnicy, oceniając tę propozycję twierdzi, że projektowane przepisy uzależniają wybór tej opcji od łącznego spełnienia trzech przesłanek, w tym m.in. faktu wykorzystywania przez nabywcę budynku na potrzeby wykonywania czynności, w związku z którymi będzie mu przysługiwało prawo do odliczenia co najmniej 50 proc. kwoty podatku naliczonego. Projekt nie zawiera ram czasowych, w których ten warunek miałby być spełniony.
Takie rozwiązanie przerzuca na dostawcę budynku odpowiedzialność za przyszłe działania bądź zaniechania nabywcy.
- Prawo dostawcy do odliczenia VAT naliczonego będzie zależało od tego, jak nabywca wykorzysta taką nieruchomość. Jeżeli niezgodnie z warunkiem zwolnienia, dostawa będzie nadal sprzedażą zwolnioną, a zbywcy można byłoby zakwestionować prawo do odliczenia podatku przy nabyciu budynku - mówi Rafał Kłagisz.
Jego zdaniem, obecnie funkcjonujące mechanizmy VAT w sposób wystarczający zabezpieczają przed ewentualnymi nadużyciami ze strony nabywców i nie ma potrzeby dodatkowego karania dostawców za działania, na które nie mają wpływu.
Co trzeba zmienić w projekcie ustawy o VAT
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
POSTULUJEMY
Ministerstwo Finansów powinno dopracować niektóre rozwiązania, zaproponowane w projekcie nowelizacji ustawy o VAT.
eWA MATYSZEWska
ewa.matyszewska@infor.pl