Najczęstsze nieprawidłowości to nieodbieranie przez pracodawcę od osób przyjmowanych do pracy pisemnych oświadczeń, czy pozostają w rejestrze bezrobotnych, a także niepowiadamianie urzędów pracy o zatrudnieniu osoby zarejestrowanej jako bezrobotna.
We wtorek na konferencji prasowej główny inspektor pracy Bożena Borys-Szopa przypomniała, że od lipca ubiegłego roku obowiązuje nowelizacja ustawy o PIP. Nowela rozszerzyła uprawnienia PIP o kontrole legalności zatrudnienia, co wcześniej było kompetencją urzędów wojewódzkich.
Jak podkreśliła Borys-Szopa, w tym czasie mniej więcej o 65 proc. wzrosła efektywność kontroli legalności zatrudnienia. Przewodniczący Rady Ochrony Pracy poseł Stanisław Szwed podkreślił, że taki wskaźnik pokazuje, iż dobrą decyzją było przekazanie tych kompetencji do PIP. Dodał, że obecnie ok. 25-30 proc. pracowników to osoby zatrudnione w szarej strefie, a kontrole PIP pozwolą zmniejszyć skalę tego zjawiska.
PIP objęła kontrolami blisko 12 tys. podmiotów, w których wykonywało pracę blisko 800 tys. osób. Ponad połowa kontroli dotyczyła małych firm, zatrudniających do 9 osób. Kontrole przeprowadzono w firmach prowadzących działalność w takich branżach jak np. handel i naprawy (32 proc. kontroli), przetwórstwo przemysłowe (23 proc.) oraz budownictwo (17 proc.).
Najczęściej ujawniane nieprawidłowości to nieodbieranie od osób przyjmowanych do pracy oświadczeń o pozostawaniu lub nie w rejestrze bezrobotnych (dotyczy 4,4 tys. pracodawców), niepowiadamianie przez pracodawcę powiatowego urzędu pracy o zatrudnieniu osoby zarejestrowanej jako bezrobotna (1,5 tys. firm).
Wśród nieprawidłowości były także niezgłoszenie lub nieterminowe zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego (2,2 tys. pracodawców). Łączna kwota nieopłaconych składek wyniosła ponad 12 mln zł (za blisko 3 tys. osób).
W ponad 1,8 tys. podmiotów pracodawcy nie opłacali lub opłacali nieterminowo składki na Fundusz Pracy.
Inne nieprawidłowości to zatrudnianie bez zawarcia pisemnej umowy o pracę, zatrudnianie na umowy zlecenie lub o dzieło w przypadkach gdy powinna być zawarta umowa o pracę.
Inspektorzy wykryli też przypadki nielegalnego wykonywania pracy przez cudzoziemców; chodzi o 264 osoby, w tym 103 obywateli Ukrainy i 38 - Rosji.
Jak poinformował z-ca GIP Roman Giedroyć, w wyniku kontroli inspektorzy skierowali wystąpienia pokontrolne do prawie 6,5 tys. pracodawców. Sformułowano w nich ponad 11,7 tys. wniosków i poleceń zobowiązujących do usunięcia nieprawidłowości dotyczących blisko 95 tys. osób świadczących pracę w kontrolowanych podmiotach.
Inspektorzy ujawnili prawie 4 tys. wykroczeń, które zostały popełnione przez 2 tys. pracodawców i 1,1 tys. osób wykonujących pracę. Inspektorzy nałożyli ponad 350 mandatów (łączna kwota grzywien to ponad 440 tys. zł, średnia grzywna to 1,2 tys. zł), skierowali 1,7 tys. wniosków o ukaranie do sądów grodzkich.