- Aby domagać się przed sądem odszkodowania, pracownik będzie musiał wykazać, że poniósł szkodę wyższą niż odszkodowanie, jakie przysługuje mu na podstawie art. 58 kodeksu pracy, a między bezprawnym zwolnieniem i szkodą istnieje związek przyczynowy - mówi Dawid Zdebiak, radca prawny współpracujący z Kancelarią Adwokacką Waldemara Gujskiego.
Jego zdaniem tego typu roszczenia wynikają ze stosunku pracy. Uważa więc, że orzekać o nich będą sądy pracy, ale w odrębnym postępowaniu prowadzonym na podstawie kodeksu postępowania cywilnego.
- Sądzę, że tylko w wyjątkowych sytuacjach byli pracownicy będą mogli dochodzić roszczeń na podstawie kodeksu cywilnego - dodaje Arkadiusz Sobczyk, radca prawny i właściciel Kancelarii Arkadiusz Sobczyk i Współpracownicy.
Obecnie w razie niezgodnego z prawem rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia, pracownikowi przysługują alternatywnie roszczenia o przywrócenie do pracy, albo o odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za okres wypowiedzenia. Zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem przyznanie odszkodowania pracownikowi wyłączało możliwość dochodzenia innych roszczeń wobec pracodawców na podstawie kodeksu cywilnego.
TK uznał jednak, że reguła ta jest sprzeczna z konstytucyjną zasadą sprawiedliwości społecznej. Z uzasadnienia wyroku Trybunału wynika, że świadczenie przyznawane byłemu pracownikowi na podstawie art. 58 kodeksu pracy pełni w praktyce funkcję ustawowej kary pieniężnej wobec pracodawcy za jego bezprawne działanie, a nie właściwą funkcję odszkodowawczą. Dlatego pracownicy mogą żądać rekompensaty strat poniesionych z powodu bezprawnego zwolnienia na podstawie art. 415 lub art. 471 kodeksu cywilnego.
Uzasadnienie wyroku nie precyzuje jednak szczegółowo, jakie szkody mogą być rekompensowane przez byłego pracodawcę. W tym celu TK powołuje się na definicję szkody przyjętą w prawie cywilnym. Jest to różnica między aktualnym stanem majątku wierzyciela a stanem hipotetycznym, który istniałby gdyby zobowiązanie zostało prawidłowo wykonane. To sądy pracy zdecydują zapewne o tym, jakie szkody pracownika z tytułu bezprawnego zwolnienia mogą być zrekompensowane na podstawie kodeksu cywilnego.
- Byli pracownicy będą mogli domagać się, na przykład wynagrodzenia za czas niezawinionego pozostawania bez pracy po bezprawnym zwolnieniu - uważa prof. Jerzy Wratny z Uniwersytetu Rzeszowskiego.
112 tys. razy w roku Państwowa Inspekcja Pracy interweniuje w sprawie rozwiązywania i nawiązywania stosunku pracy
ŁUKASZ GUZA
lukasz.guza@infor.pl