Ustawa o rehabilitacji i zatrudnianiu niepełnosprawnych przewiduje utworzenie jednolitego elektronicznego systemu, który będzie zawierał m.in. dane o osobach, które złożyły wnioski o ustalenie stopnia niepełnosprawności, a także o datach wydania, rodzaju i okresie obowiązywania takich orzeczeń. W różnym zakresie dostęp do takich informacji będzie posiadał pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych oraz wojewódzkie i powiatowe zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności. Tak wynika z rozporządzeniem z 28 listopada 2007 r. w sprawie warunków, sposobu oraz trybu gromadzenia i usuwania danych w ramach EKSMON (Dz.U. nr 228, poz. 1681). Prawa wglądu do systemu nie będą natomiast posiadać pracodawcy zatrudniający osoby niepełnosprawne. Zawarte w nich informacje należą bowiem do tzw. danych wrażliwych.
- Ustawodawca nie przewidział możliwości choćby ograniczonego dostępu pracodawców do takiego rejestru, który nie naruszałby przepisów o ochronie danych osobowych - mówi Jan Zając, prezes Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.
Podkreśla, że POPON będzie występował do ministerstwa z propozycją modyfikacji systemu, która umożliwiałaby choćby częściowe korzystanie z danych w nim zawartych. Jego zdaniem ułatwiałoby to firmom podjęcie decyzji o zatrudnieniu osoby niepełnosprawnej, gdyż potencjalni pracodawcy szybko uzyskaliby informację np. na temat jej wykształcenia, zawodu, a także okresu obowiązywania ich orzeczenia.
W opinii POPON sprawnie działający system teleinformatyczny powinien się jednocześnie przyczynić do usprawnienia działania zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Według pracodawców, w niektórych województwach pomiędzy złożeniem wniosku a wydaniem orzeczenia upływa nawet dziewięć miesięcy. Takie opóźnienia utrudniają prowadzenie działalności gospodarczej przedsiębiorcom zatrudniającym niepełnosprawnych. Zwłaszcza, że brakuje przepisów precyzujących status osoby niepełnosprawnej, która złożyła wniosek o wydanie orzeczenia, ale jeszcze go nie uzyskała.
- Docelowo utworzenie systemu usprawni pracę zespołów ds. orzekania - mówi Piotr Milczanowski, przewodniczący dolnośląskiego Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności.
Podkreśla, że dzięki EKSMON orzecznicy z zespołów uzyskają łatwy i rzetelny dostęp do pełnej dokumentacji osoby, która stara się o wydanie orzeczenia o niepełnosprawności lub odwołuje się od pierwszej decyzji w tej sprawie.
W ramach systemu powstanie 17 baz danych EKSMON. Jedna z nich będzie przeznaczona dla pełnomocnika rządu ds. osób niepełnosprawnych, a 16 dla wojewódzkich zespołów ds. orzekania o niepełnosprawności. Każda baza wojewódzkiego zespołu utworzy wydzielone bazy powiatowych zespołów ds. orzekania.
Pierwsze testy funkcjonowania systemu przeprowadzono w połowie ubiegłego roku.
2,3 tys. zakładów pracy chronionej działa w Polsce
ŁUKASZ GUZA