Zanim pełną parą wystartują fundusze unijne na lata 2007-2013 rząd musi uzgodnić z Komisją Europejską bądź przygotować aż 42 programy pomocowe, które będą regulowały zasady udzielania pomocy publicznej. Bez nich nie będzie można przydzielać dotacji na te przedsięwzięcia, które objęte są zasadami pomocy publicznej, bowiem mogą zostać uznane za nieuzasadnione wsparcie ze strony państwa. Czarny scenariusz zakłada, że beneficjenci mogliby więc być nawet zmuszeni do zwrotu przyznanych im środków.
Nie oznacza to, że przedsiębiorcy - bo to głównie ich dotyczą zasady pomocy publicznej - są zmuszenie czekać do zakończenia prac nad wszystkimi programami pomocowymi. Najważniejsze dla nich rozporządzenie albo już weszły w życie, albo też prace nad nimi są na ukończeniu i ich wydania można spodziewać się przed końcem roku.
Dziś nowe rozporządzenie
Dziś wchodzi w życie rozporządzenie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w sprawie udzielania regionalnej pomocy inwestycyjnej w ramach regionalnych programów operacyjnych.
Jak tłumaczy Jerzy Kwieciński, wiceminister rozwoju regionalnego, rozporządzenie jest ważne dla firm, bowiem reguluje zasady przydzielenia im wsparcia publicznego (w tym ze środków unijnych) na nowe inwestycje.
- Rozporządzenie umożliwi rozpoczęcie działań związanych z bezpośrednią pomocą na działania inwestycyjne przedsiębiorców w ramach regionalnych programów operacyjnych. Dzięki temu będzie dostępna większość dotacji dla firm - mówi wiceminister.
Dodaje, że tego samego dnia wchodzi w życie inny przydatny dla przedsiębiorców akt. Chodzi o rozporządzenie regulujące udzielanie pomocy na usługi doradcze dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców w ramach RPO. Dotyczy ono sytuacji, gdy w ramach przedsięwzięć inwestycyjnych firmy chciałyby skorzystać z zakupu specjalistycznych usług doradczych.
Jeszcze w październiku weszły w życie dwa inne rozporządzenia, regulujące udzielanie dotacji dla firm w regionalnych programach operacyjnych. Pierwszy z nich reguluje zasady udzielania w tych programach wsparcia w ramach pomocy de minimis. Drugi dotyczy udzielania pomocy na szkolenia tzw. finansowanie krzyżowe, umożliwia m.in. przeznaczenia na ten cel do 10 proc. wartości projeku.
Programy krajowe później
Nieco gorzej jest na poziomie programów krajowych. Tutaj najważniejsze dla przedsiębiorców będzie duże rozporządzenie w sprawie pomocy udzielanej przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości. Projekt tego aktu powstał na początku lata i jak wynika z informacji GP jest już po konsultacjach międzyresortowych oraz po uzgodnieniach z Urzędem Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
- Obecnie nanosimy do niego ostatnie poprawki. Spodziewam się, że w połowie miesiąca zostanie on skierowany do Rządowego Centrum Legislacji, a potem opublikowany - mówi GP Marta Cerkownik z departamentu koordynacji polityki strukturalnej w resorcie rozwoju regionalnego.
Tak szybkie tempo prac w przypadku rozporządzeń dla RPO i dla PARP jest możliwe dzięki temu, że KE nie musi ich zatwierdzać. Z 42 programów pomocowych 20 nie wymaga notyfikacji. Natomiast 22 pozostałe muszą zostać notyfikowane w Brukseli, czyli przekazanych KE do zaakceptowania. Bez jej zgody nie będzie można uruchomić funduszy unijnych na działania objęte programami pomocowymi.
Proces notyfikacji będzie musiało na przykład przejść rozporządzenie, regulujące przyznawanie pomocy na badania naukowe i ich późniejsze wdrożenie (Działania 1.4 i 4.1) w programie Innowacyjna Gospodarka czy też programy regulujące wsparcie w dziedzinie energetyki czy transportu dla przedsiębiorców i samorządów.
- Kończymy pracę nad większością rozporządzeń, które będziemy musieli przekazać KE. Możliwe, że w listopadzie pierwsze z ich będą miały szansę stanąć na Radzie Ministrów - mówi Jerzy Kwieciński.
MRR zaczął przygotowywać tzw. fiszki notyfikacyjne, by móc jak najszybciej przekazać programy pomocowe do Brukseli.
Choć proces uzyskiwania akceptacji KE trwa zwykle od sześciu do dziewięciu miesięcy, to - zdaniem wiceministra - istnieją podstawy pozwalające sądzić, że notyfikacje uda się uzyskać wcześniej.
- Sądzę, że w większości przypadków koniec I kwartału 2008 r. jest realnym terminem - podkreśla Kwieciński. Według niego tak długi okres uzyskiwania decyzji ze strony KE wynika z doświadczeń Polski z programami na lata 2004-2006.
Polska ma już doświadczenie
- Polska po raz pierwszy wtedy musiała przygotowywać programy pomocowe i przekazywać je Komisji Europejskiej, czasami trwało to wiele miesięcy. Teraz to uległo zmianie, bo my mamy naukę już za sobą - wyjaśnia Jerzy Kwieciński.
Części rozporządzeń udało się już uzyskać pozytywną decyzję Komisji Europejskiej. Było to możliwe dzięki temu, że zakres wsparcia, które regulują, nie uległ zmianie w stosunku do działań z lat 2004-2006. Tak jest np. w przypadku rozporządzeń w dziedzinie pomocy na inwestycje w ochronie środowiska czy też w przypadku rozporządzeń do Programu Kapitał Ludzki.
- Mieliśmy możliwość ponownego notyfikowania rozporządzeń z lat 2004-2006, jeśli wsparcie, które ma być za ich pomocą udzielane, nie zmienia się w nowej perspektywie finansowej oraz jeśli nie ma zmian w prawie unijnym. Niestety, Komisja Europejska w wielu obszarach wprowadziła nowe zasady udzielania pomocy publicznej, co spowodowało konieczność zmiany większości naszych programów pomocowych - tłumaczy Jerzy Kwieciński.
ZE STRONY PRAWA
Przepisy Konstytucji RP określają, że premier składa dymisję rządu na pierwszym posiedzeniu nowo wybranego Sejmu. Jednak prezydent Rzeczypospolitej, przyjmując dymisję Rady Ministrów, powierza jej dalsze sprawowanie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów. W tym czasie rząd może wykonywać wszystkie swoje obowiązki. Należy do nich m.in. wykonywanie ustaw, wydawanie rozporządzeń, koordynacja i kontrola prac organów administracji rządowej, ochrona interesów Skarbu Państwa, zapewnienie bezpieczeństwa wewnętrznego państwa oraz porządku publicznego. Ponadto dotychczasowy rząd zapewnia także bezpieczeństwo zewnętrzne państwa czy też sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju.
ŁK
Programy pomocowe potrzebne do wdrożenia unijnej pomocy w latach 2007-20013
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.
Mariusz Gawrychowski
OPINIE
JACEK KOZŁOWSKI
wicemarszałek województwa mazowieckiego
Pierwsze nabory wniosków w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego powinny ruszyć już w tym roku, ale z powodów niezależnych od samorządu województwa nabór wniosków na dotacje dla przedsiębiorców będzie możliwy być może dopiero w II kwartale przyszłego roku.
Uruchomienie RPO WM zależy przede wszystkim od podpisania Kontraktu Wojewódzkiego, który musi zostać zaakceptowany przez wszystkie regiony. Niestety prace MRR nad nim ciągle trwają i wydaje się, że zostanie on podpisany dopiero przez nowy rząd. Drugim problemem jest nieprzygotowanie przez rząd w terminie stosownych rozporządzeń, bowiem środki dla przedsiębiorców podlegają przepisom o zasadach udzielania pomocy publicznej. Niestety harmonogram prac Ministerstwa Rozwoju Regionalnego przewiduje wejście w życie części stosownych rozporządzeń, dotyczących pomocy publicznej, dopiero w I kwartale przyszłego roku.
MAREK NAWARA
marszałek województwa małopolskiego
Przewidujemy, że pierwszy nabór wniosków w ramach Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego rozpocznie się w I kwartale 2008 r. lub najpóźniej w II kwartale 2008 r. Przed zgłoszeniem pierwszych konkursów dla przedsiębiorców należy odpowiednio zorganizować nową jednostkę, opracować jej procedury i zatrudnić pracowników. No i czekamy oczywiście na opracowanie przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego rozporządzeń dotyczących pomocy publicznej.