W przyszłym tygodniu wejdą w życie przepisy zakazujące pracy w handlu w 12 dni świątecznych w roku. Zatrudnieni przez właścicieli placówek handlowych pracownicy będą więc w te dni mieli wolne.
- Sami pracodawcy mogą jednak otwierać sklepy i handlować w święta - mówi prof. Krzysztof Rączka z Uniwersytetu Warszawskiego.
Sklepy będą więc mogli, a często musieli, otwierać właściciele placówek handlowych działających na podstawie franczyzy lub umowy agencyjnej. Tak działają na przykład sklepy Żabki czy saloniki prasowe Kolportera. To efekt tego, że franczyzodawcy mogą zobowiązać właścicieli tych placówek do ich otwierania w święta. Na przykład właściciele sklepów Żabka muszą je otwierać 365 dni w roku.
- W święta fraczyzobiorcy sami będą więc musieli prowadzić sprzedaż, bo zatrudnieni pracownicy będą mieli wolne - tłumaczy Agnieszka Jesiotr, radca prawny i partner w Kancelarii Prawnej Chałas i Wspólnicy.
Właściciele placówek skarżą się, że jeśli franczyzodawcy zobowiążą ich do prowadzenia handlu w święta bez pracowników, nie będą w stanie sami obsługiwać kasy, uzupełniać towaru na półkach i zapobiegać kradzieżom.
- Stosowanie nowych przepisów początkowo może powodować problemy. Obie strony umowy franczyzy lub agencyjnej mogą jednak renegocjować jej warunki - mówi Kinga Wojciechowska, ekspert ds. franczyzy firmy konsultingowej Profit System.
Modyfikacje warunków umów zapowiada na przykład Żabka.
- Będziemy zachęcać, a nie zmuszać właścicieli do otwierania sklepów w święta - mówi Grzegorz Kurzyca z działu prawnego firmy Żabka.
Agnieszka Jesiotr podkreśla, że choć franczyzobiorca ma prawo wystąpić do franczyzodawcy o zmianę warunków łączącej ich umowy, to jednak nie może tego żądać. Tłumaczy, że wyjątkiem jest sytuacja, gdy umowa franczyzy przewiduje taką możliwość z powodu zmiany prawa. W jej opinii właściciele sklepów powinni więc dokładnie przeczytać umowy i ewentualnie występować o zmianę ich warunków. Jeśli nie będzie podstawy prawnej do jej renegocjowania, a franczyzodawca zobowiąże właściciela do handlu w święta, może zatrudnić do pracy osobę na podstawie umowy zlecenia. Zakaz pracy w święta obejmie bowiem tylko pracowników. Dla właścicieli sklepu będzie to jednak ryzykowna decyzja, bo zatrudnieni w handlu na podstawie umowy cywilnoprawnej mogą składać skargę do Państwowej Inspekcji Pracy o ustalenie istnienia stosunku pracy.
10 tys. placówek handlowych działa w Polsce na podstawie franczyzy
85 tys. osób pracuje w takich placówkach
Źródło: raport firmy Profit System
Łukasz Guza