Wspólnik rezygnujący z udziału w spółce, która zmienia formę prawną, zgodnie z art. 565 par. 1 kodeksu spółek handlowych (k.s.h.), ma roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów albo akcji w spółce przekształcanej. Spółka powinna dokonać wypłaty nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia przekształcenia. Niektórzy eksperci uważają, że taka wypłata powinna być zaliczona do przychodów z kapitałów pieniężnych.
- Dla kwalifikacji przychodów wspólnika z tytułu wystąpienia ze spółki znaczenie ma nie tyle, kto dokonuje faktycznej wypłaty środków, lecz raczej sekwencja czynności podejmowanych w związku z przekształceniem i wyłączeniem wspólnika - mówi Karina Furga, doradca podatkowy z Kancelarii Salans.
Jej zdaniem, jeżeli w pierwszej kolejności zostanie podjęta uchwała o umorzeniu udziałów wspólnika występującego ze spółki, a potem uchwała o przekształceniu spółki w spółkę osobową, przychód wspólnika z tytułu umorzenia udziałów w spółce kapitałowej stanowi przychód z kapitałów pieniężnych - z tytułu udziału w zyskach osób prawnych - opodatkowany liniowo 19proc. podatkiem dochodowym.
Karina Furga twierdzi, że inaczej będzie, jeżeli zostanie podjęta uchwała o przekształceniu spółki kapitałowej w osobową oraz spółka osobowa będzie wpisana do rejestru, a potem dojdzie do wyłączenia wspólnika ze spółki osobowej, przychód wyłączanego wspólnika będzie stanowił przychód z praw majątkowych. Wówczas źródłem przychodu będzie prawo majątkowe w postaci udziału w spółce osobowej. Przychód z praw majątkowych podlega opodatkowaniu według skali podatkowej.
Wątpliwości budzi sytuacja, kiedy wystąpienie następuje po podjęciu uchwały o przekształceniu, lecz przed zarejestrowaniem spółki w rejestrze sądowym. Zdaniem Kariny Furgi, kwalifikacja przychodów wspólnika jest wówczas dyskusyjna. Według k.s.h., spółka przekształcona staje się spółką przekształcaną z chwilą wpisu spółki przekształconej do rejestru. W okresie przejściowym, między datą uchwały i datą wpisu do rejestru, istnieje jeszcze spółka kapitałowa. Dlatego są argumenty, by przychody wspólnika z tytułu wyłączenia go ze spółki uznawać za przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.
EDYTA WERESZCZYŃSKA