Fiskus może przenieść odpowiedzialność za zaległości podatkowe spółki na jej prezesa nawet wtedy, gdy objął swoją funkcję pod koniec roku podatkowego.
Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzygnął kwestie odpowiedzialności podatkowej za zobowiązania spółki. Organy podatkowe zakwestionowały rozliczenie podatku dochodowego spółki. Ponieważ nie mogły wyegzekwować należności z majątku spółki, orzekły o przeniesieniu odpowiedzialności na ówczesnego jej prezesa.
Ten jednak nie zgodził się z tą decyzją. Sprawa trafiła więc do sądu I instancji. Skarżący wskazał, że fotel prezesa spółki objął w grudniu 1999 roku. Podkreślił również, że egzekucja z majątku spółki nie była bezskuteczna, a on sam wskazał organom podatkowym majątek spółki, z którego mogą zaspokoić swoje roszczenia.
Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględnił argumenty skarżącego. Uchylając decyzje organów podatkowych potwierdził, że prezes nie może odpowiadać za długi spółki od początku 1999 roku, bo w tym czasie nie pełnił funkcji w zarządzie. Ponadto w ocenie sądu organy podatkowe muszą wykazać, że egzekucja była bezskuteczna wobec spółki.
Skargę kasacyjną od niekorzystnych dla siebie wyroków wniósł dyrektor izby skarbowej. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżone wyroki i przekazał sprawy do ponownego rozpoznania. NSA nie zgodził się z tym, że prezes nie odpowiada za zaległości powstałe w 1999 roku. Wyjaśnił, że w przypadku podatku dochodowego mamy do czynienia z otwartym stanem faktycznym i prawnym. Wszystkie zdarzenia zamykają się między 1 stycznia a końcem roku i dopiero wtedy powstaje zobowiązanie podatkowe. Za rok 1999 zobowiązanie powstało wtedy, gdy skarżący był prezesem spółki. I nie ma znaczenia, że pełnił tę funkcję zaledwie kilka dni. Sąd nie podzielił też argumentacji sądu I instancji dotyczącej bezskuteczności egzekucji. Aby można mówić o bezskuteczności egzekucji, organ podatkowy musi wszcząć postępowanie egzekucyjne, ale o bezskuteczności nie decyduje formalne umorzenie egzekucji. Organ może co prawda umorzyć postępowanie, ale nie jest do tego zobowiązany. O bezskuteczności w tym przypadku decyduje to, czy są dowody potwierdzające brak możliwości wyegzekwowania należności od spółki. A okoliczności sprawy w tym przypadku wskazują, że egzekucja była bezskuteczna.
Wyrok jest prawomocny.
Sygn. akt II FSK341i342/06
Aleksandra Tarka