Nabywca przedsiębiorstwa wstępuje w prawa i obowiązki podatkowe zbywcy - uważają specjaliści. Umożliwia to nabywcy korektę VAT związanego z transakcjami zrealizowanymi przez zbywcę.
Zgodnie z art. 5 (8) VI Dyrektywy, w przypadku transferu, za wynagrodzeniem lub bez wynagrodzenia, lub wniesienia do spółki całego lub części majątku przedsiębiorstwa, państwa członkowskie mogą przyjąć, że takie zdarzenie nie będzie traktowane jak dostawa towarów, zaś odbiorca będzie traktowany jak następca prawny wnoszącego.
Sytuacja nabywcy
- Polski ustawodawca, w ślad za VI Dyrektywą, przyjął koncepcję, w myśl której wniesienie do spółki majątku przedsiębiorstwa nie stanowi podlegającej opodatkowaniu VAT dostawy towarów - wyjaśnia Marzena Gubała z Europejskiego Centrum Doradztwa i Dokumentacji Podatkowej. Niemniej jednak nie wprowadzono do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm., nazywana ustawą o VAT) żadnej regulacji ustanawiającej nabywcę majątku przedsiębiorstwa następcą prawnym w zakresie praw i obowiązków podatkowych jego zbywcy. Analogicznego następstwa nie przewidują również przepisy Ordynacji podatkowej. Co więcej, ustawa ta zawiera wyraźny przepis, stanowiący, że nie jest możliwe określenie odmiennych niż przewidują to przepisy odrębnych ustaw lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, skutków w zakresie przeniesienia praw i obowiązków podatkowych.
Brak spójności
- Nie ulega wątpliwości, że przepisy ustawy o VAT oraz Ordynacji podatkowej dotyczące sukcesji praw i obowiązków podatkowych są sprzeczne z regulacjami VI Dyrektywy - uważa Marzena Gubała. Co więcej regulacje te prowadzą do braku spójności pomiędzy skutkami określonego zdarzenia na gruncie prawa cywilnego i prawa podatkowego. Na gruncie bowiem przepisów kodeksu cywilnego nabywca przedsiębiorstwa staje się następcą prawnym jego zbywcy. Z tego też tytułu realizacja wszelkich transakcji, które wiążą się ściśle z przedsiębiorstwem, kontynuowana będzie co do zasady przez nabywcę przedsiębiorstwa. To bowiem nabywca jest podmiotem, który posiadając faktyczne oraz prawne władztwo nad całym przedsiębiorstwem, może skutecznie wpływać na procesy gospodarcze i prawne z nim związane.
- Z uwagi zatem na względy racjonalne, wykładnię celowościową, a w szczególności dążność do zachowania spójności z VI Dyrektywą i obowiązującymi na gruncie prawa cywilnego zasadami, zasadne jest założenie, zgodnie z którym nabywca przedsiębiorstwa wstępuje w ogół praw i obowiązków - w tym również podatkowych - zbywcy - podkreśla Marzena Gubała. Przyjęcie takiej tezy umożliwia natomiast nabywcy dokonanie korekty VAT, związanego z transakcjami zreali-zowanymi uprzednio przez zbywcę.
Krzysztof Tomaszewski