Pobranie zaliczek podatkowych i odpowiedzialność solidarna usługodawców niemających siedziby w danym kraju UE, gdy część z nich nie podlega opodatkowaniu, jest niezgodne z unijnym prawem.
Europejski Trybunał Sprawiedliwości wydał wyrok w sprawie Commision v. Belgium, która dotyczyła uchybienia przez Belgię zobowiązaniom państwa członkowskiego. Według ETS, zobowiązując zleceniodawców i przedsiębiorców korzystających z usług niezarejestrowanych w Belgii zagranicznych kontrahentów do pobrania 15-proc. kwoty należnej za roboty oraz ustanawiając odpowiedzialność solidarną tych zleceniodawców i przedsiębiorców za zobowiązania podatkowe takich kontrahentów, Belgia uchybiła zobowiązaniom z art. 49 i 50 TWE.
Trybunał przypomniał, że przepisy krajowe, regulujące obszar niezharmonizowany i stosowane wobec osób fizycznych i prawnych wykonujących działalność w danym państwie członkowskim, mimo skutku ograniczającego swobodne świadczenie usług, mogą być uzasadnione. Pod warunkiem że służą m.in. interesowi ogólnemu oraz nie wykraczają poza to, co jest konieczne do jego osiągnięcia. Zwalczanie unikania opodatkowania i skuteczność kontroli podatkowej mogą stanowić uzasadnienie ograniczenia wykonywania podstawowych swobód zagwarantowanych w traktacie.
W omawianej sprawie konieczność zwalczania oszustw podatkowych nie jest jednak wystarczająca dla uzasadnienia stosowania obowiązku pobrania i odpowiedzialności solidarnej w sposób powszechny i prewencyjny wobec wszystkich usługodawców niemających siedziby i niezarejestrowanych w Belgii. Chociaż część z nich co do zasady nie podlega opodatkowaniu, obowiązkowi zapłaty zaliczek na podatek i wskazanych opłat. Sporne środki, stosowane automatycznie, nie pozwalają na uwzględnienie indywidualnej sytuacji usługodawców niemających siedziby i niezarejestrowanych w Belgii. Jeśli chodzi o obowiązek pobrania, środkiem mniej restrykcyjnym niż pozbawienie usługodawców możliwości niezwłocznego dysponowania częścią ich dochodów byłoby ustanowienie systemu opartego na wymianie informacji między zleceniodawcami i przedsiębiorcami, usługodawcami oraz belgijską administracją podatkową.
Sprawa C-433/04
Ewa Matyszewska