Notariusze i referendarze sądowi uzyskają prawo do wydawania aktów stwierdzających dziedziczenie ustawowe i testamentowe, otwierania i ogłoszenia testamentu.
Zmiana prawa
Przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt zmian w ustawie Prawo o notariacie ma umożliwić notariuszom zastępowanie sędziów w postępowaniu spadkowym. Warunkiem sporządzenia przez notariusza poświadczenia dziedziczenia będzie zgodny wniosek wszystkich uczestników postępowania: spadkobierców ustawowych i testamentowych. Jeżeli pomiędzy spadkobiercami będzie istniał jakikolwiek spór w tym zakresie, akt poświadczenia dziedziczenia nie zostanie wydany. Wówczas jedynym sposobem uzyskania potwierdzenia uprawnień spadkowych będzie postępowanie sądowe.
Wybór sposobu załatwienia danej sprawy spadkowej, czyli wystąpienia do sądu o stwierdzenie nabycia spadku lub zwrócenie się do notariusza o wydanie aktu poświadczenia dziedziczenia, będzie zależał od zainteresowanych.
– Poszerzenie kompetencji o sprawy spadkowe było naszym pomysłem i wypełnia postulaty środowiska. Poświadczenie dziedziczenia przez notariuszy to idea bliska notariatowi – mówi Lech Borzemski, członek Krajowej Rady Notarialnej. Jednak niektóre rozwiązania szczegółowe wymagają dopracowania. Wątpliwości budzi uzależnienie skuteczności takiego poświadczenia od umieszczenia informacji o tym fakcie w elektronicznym rejestrze, który miałaby stworzyć Krajowa Rada Notarialna. Po pierwsze, w identycznych sprawach orzeczenia sądu nie podlegają tego typu rejestracji, po drugie zaś, ustawa w ogóle nie wskazuje źródła finansowania tak kosztownej inwestycji – mówi Lech Borzemski.
Pomysł poszerzenia kompetencji notariuszy podoba się innemu członkowi KRN Leszkowi Zabielskiemu. Uważa on, że jego realizacja zbliży polski notariat do notariatów Unii Europejskiej, gdzie takie rozwiązania funkcjonują od lat.
– Wynika z czystego pragmatyzmu. W Polsce mamy ok. 600 tys. postępowań spadkowych rocznie, z czego ponad 95 procent to sprawy bezsporne. Zachodzi więc proste pytanie, po co ci ludzie muszą załatwiać te sprawy w sądach? – pyta notariusz.
Projekty ustaw trafią do uzgodnień międzyresortowych.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Tomasz Pietryga