Nie opłaca się chorować

Zmian przepisów, na podstawie których obliczane są zasiłki chorobowe pracowników tymczasowych, domagają się ich pracodawcy. Mimo że tacy pracownicy płacą identyczne składki na ubezpieczenie społeczne, jak zatrudnieni na klasyczną umowę o pracę, często za czas choroby otrzymują dużo niższe wynagrodzenie.

Obecnie do obliczenia podstawy wymiaru zasiłku chorobowego brane jest pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym dana osoba zachorowała. Zgodnie z interpretacją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Departamentu Ubezpieczeń Społecznych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, przygotowaną dla Związku Agencji Pracy Tymczasowej, jeżeli pracownik tymczasowy zawarł z tym samym pracodawcą użytkownikiem kilka umów o pracę, wówczas wymiar wspomnianego zasiłku ustalany jest na postawie wynagrodzenia otrzymanego dzięki każdej z takich umów. By jednak takie sumowanie nastąpiło, nie może wystąpić przerwa w ubezpieczeniu. Oznacza to, że pomiędzy jedną umową o pracę z pracownikiem tymczasowym a kolejną nie może wystąpić żadna, choćby jednodniowa przerwa (dzień roboczy) w zatrudnieniu.

Specyficzna praca

Taka sytuacja występuje jednak niezwykle rzadko. Agnieszka Bulik, członek zarządu Związku Agencji Pracy Tymczasowej, który zatrudnia pracowników tymczasowych głównie na umowy o pracę, podkreśla, że takie umowy zawierane są z reguły na krótkie okresy: miesięczne, tygodniowe, kilkudniowe, a nawet jednodniowe. Umowy te następują po sobie czasem bez żadnej przerwy, a czasem z kilkudniową, przypadającą na dni robocze, dni wolne od pracy albo jedne i drugie. Często sezonowość prac w danej branży lub jednorazowe zapotrzebowanie na pracę pracowników tymczasowych w przedsiębiorstwie powoduje konieczność zawierania odrębnych umów.

Eksperci Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, z którymi korespondowali pracodawcy pracowników tymczasowych, stwierdzili, że rzeczywiście przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. nr 60, poz. 636 z późn. zm.) nie uwzględniają specyfiki pracy pracowników z agencji. ZUS nie może jednak stosować innego, korzystniejszego dla takich osób sposobu obliczania zasiłku chorobowego.

– Nie można się z tym nie zgodzić, ponieważ ZUS nie może sam tworzyć prawa ani postępować wbrew istniejącym regulacjom – powiedziała GP Grażyna Spytek-Bandurska, ekspert Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.

Podobnego zdania jest Witold Polkowski, ekspert Konfederacji Pracodawców Polskich. W jego opinii, traktowanie przez ZUS każdego zatrudnienia pracownika tymczasowego jako oddzielnego – w sytuacji kiedy występuje przerwa między okresami wykonywania pracy – jest niestety zgodne z obowiązującym prawem.

– Dopóki to złe prawo dotyczące zatrudnienia tymczasowego nie zostanie zmienione, dopóty interpretacje ZUS będą w świetle prawa dyskryminować pracowników agencji – podkreśla Witold Polkowski.

Nowy sposób liczenia

Związek Agencji Pracy Tymczasowej, który należy do PKPP Lewiatan, zwrócił się do resortu pracy o usunięcie z obowiązujących przepisów tych, które dyskryminują pracowników tymczasowych. Wskazał, że obecnie, jeżeli taka osoba pracuje dla danego pracodawcy użytkownika na podstawie kilku umów o pracę (pomiędzy którymi wystąpi choćby jeden dzień roboczy przerwy), a w tym czasie zachoruje, wówczas jego podstawa wymiaru zasiłku jest niższa.

ZAPT postuluje, by w takiej sytuacji do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przyjmowane było wynagrodzenie z okresu, na jaki została zawarta umowa o pracę (bez uzupełniania do pełnego miesiąca), a następnie tak uzyskana liczba dzielona nie przez 30 (jak obecnie), a przez liczbę dni umowy o pracę.

– Chcemy, by taka regulacja jak najszybciej była wprowadzona do ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – mówi Grażyna Spytek-Bandurska.

Problemem tym ma się zajmować Komisja Trójstronna. Termin nie został jeszcze ustalony, ponieważ – jak powiedziano nam w MPiPS – resort pracy oficjalnie funkcjonuje bez szefa, a jego obecność jest niezbędna do podjęcia rozmów w KT i ustaleń legislacyjnych.

Konieczne zmiany

To nie wszystkie postulaty agencji dotyczące zmiany prawa o zatrudnieniu tymczasowym. Ogromne problemy sprawia im także ograniczenie czasu zatrudniania pracownika tymczasowego do 12 miesięcy w okresie trzech kolejnych lat.

– Ustawodawcy planując ten zapis mieli na celu zmobilizowanie firm do zatrudnienia pracownika tymczasowego na stałe po ustaniu kontraktu. Jednak w praktyce to rozwiązanie nie sprawdza się – podkreśla Agnieszka Bulik. Jak dodaje, taka regulacja jest szczególnie niekorzystna w tych miejscowościach, w których działa jeden zakład produkcyjny. Po 12 miesiącach świadczenia pracy pracownik tymczasowy skazany jest na bezrobocie, bo nie ma alternatywy zatrudnienia, a pracodawca użytkownik i agencja stoją przed problemem znalezienia dodatkowej siły roboczej w momentach zwiększenia produkcji.

– Zaledwie roczny okres możliwości zatrudnienia pracowników tymczasowych ogranicza inwestycje w pracownika, jego szkolenia i generuje ciągłą potrzebę zmian. Powoduje również, że pracownicy tymczasowi nie mogą obejmować wyspecjalizowanych stanowisk – mówi Edyta Semenowicz, specjalista do spraw personalnych w firmie Polkomtel.

Mimo że w poszczególnych zespołach Komisji Trójstronnej rozmawiano o propozycjach ułatwień, do tej pory nie opracowano wspólnego projektu nowelizacji ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych (Dz.U. nr 166, poz. 1608 z późn. zm).

Kliknij aby zobaczyć ilustrację.

0,5 proc. wszystkich zatrudnionych w Polsce stanowią pracownicy tymczasowi

średnia europejska wynosi 2,5 proc.

200 t ys. osób znalazło zatrudnienie za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej w 2005 roku

Izabela Rakowska-Boroń