Ministerstwo Gospodarki przygotowało kolejny projekt nowelizacji ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Uwzględnia on krytyczne uwagi, które zgłosiły do poprzednich projektów organizacje przedsiębiorców.
– Jest to oficjalny projekt rządowy, nad którym chcemy pracować po to, by jak najszybciej trafił do laski marszałkowskiej – mówi Andrzej Kaczmarek, wiceminister gospodarki.
Decyzja o rejestracji
Projekt przewiduje, że po 31 marca 2008 roku przedsiębiorcy, którzy będą chcieli rozpocząć działalność gospodarczą, będą rejestrowali się w urzędzie skarbowym, a nie jak do tej pory w gminie, w ewidencji działalności gospodarczej. Poprzednie projekty zakładały, że naczelnik urzędu wydawał w tym zakresie zaświadczenie i nie był związany żadnymi terminami. Zgodnie z najnowszymi przepisami naczelnik będzie wydawał z urzędu decyzję administracyjną o wpisie do Krajowej Ewidencji Podatników w terminie 7 dni od dnia wpływu do urzędu zgłoszenia identyfikacyjnego. Zgodnie z prawem administracyjnym przedsiębiorca będzie mógł powoływać się na tę decyzje przed wszystkimi urzędami, które będą miały obowiązek ją wykonać. W przypadku odmowy, kodeks postępowania administracyjnego przewiduje całą procedurę odwoławczą, łącznie z wystąpieniem do Wojewódzkiego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Dla przedsiębiorców jest to bardzo ważne, gdyż da im pewność, że przyznane im prawa będą musiały być w każdym urzędzie przestrzegane. Dodatkowo siedmiodniowy termin spowoduje znaczne przyspieszenie procedury rejestracyjnej, która obecnie jest zbyt długa i może trwać nawet miesiąc.
Wydanie decyzji o wpisie do Krajowej Ewidencji Podatników będzie zwolnione z opłat. Znajdą się w niej podstawowe dane o przedsiębiorcy, jak np. jego nazwa lub firma, miejsce wykonywania działalności oraz jej rodzaj. Bardzo istotną zmianą w stosunku do obowiązujących przepisów jest wyraźne wskazanie, iż wszyscy przedsiębiorcy mogą wykonywać niezbędne czynności faktyczne i prawne związane z tworzeniem przedsiębiorstwa przed uzyskaniem wpisu do rejestru. Taka regulacja jest konsekwencją postulatów przedsiębiorców, którzy narzekali, że jej brak dodatkowo wydłuża czas rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej.
W jednym okienku
Przedsiębiorcy, którzy będą rejestrowali swoją działalność w urzędzie skarbowym, oprócz złożenia wniosku nie będą musieli załatwiać dodatkowych formalności. Urząd samodzielnie i od razu będzie dokonywał wpisu do Krajowej Ewidencji Podatników. Dodatkowo urząd skarbowy będzie miał obowiązek przesłania systemem teleinformatycznym zgłoszenia przedsiębiorcy do Głównego Urzędu Statystycznego oraz do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Przedsiębiorca uzyska wówczas numer REGON i zostanie objęty ubezpieczeniami społecznymi i ubezpieczeniem zdrowotnym. Ważne jest, że urząd skarbowy nie będzie mógł zwlekać z przesłaniem danych, gdyż ustawa nakłada na niego obowiązek ich przesłania w terminie 7 dni. Dzięki temu procedura zarejestrowania działalności gospodarczej zostanie znacznie przyspieszona. Nowe regulacje są odpowiedzią na wezwania przedsiębiorców, którzy domagali się, by urzędy skarbowe realizowały zasadę tzw. jednego okienka. Nowe przepisy umożliwią przedsiębiorcy załatwienie w jednym miejscu wszystkich formalności związanych z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej.
Zawieszenie działalności
Przygotowany przez ministerstwo projekt szczegółowo uregulował tryb i zasady zawieszenia działalności gospodarczej. Jego poprzednia wersja zlecała unormowanie tej kwestii odrębnym przepisom. Nowelizacja przewiduje możliwość zawieszenia działalności gospodarczej na okres nie krótszy niż 10 kolejnych dni i łącznie nie dłużej niż 303 dni w jednym roku kalendarzowym. Zdaniem ministerstwa, dzięki wprowadzeniu takich terminów uniknie się sytuacji zawieszania działalności gospodarczej, np. na weekend. Jest to szczególnie korzystne dla osób prowadzących działalność sezonowo, np. w czasie wakacji. W tym celu przedsiębiorca będzie mógł złożyć odpowiedni wniosek do sądu rejestrowego lub, w przypadku osób fizycznych, do urzędu skarbowego. Te przekazują drogą elektroniczną w terminie 3 dni informację o zawieszeniu działalności gospodarczej do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz do Głównego Urzędu Statystycznego. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku albo zgłoszeniu, jednak nie wcześniej niż od momentu jego złożenia. W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie będzie musiał odprowadzać składek na ubezpieczenia społeczne.
Osoby, które zawiesiły swoją działalność gospodarczą, nadal będą podmiotami praw i obowiązków. Wskutek tego przedsiębiorca nie może zasłaniać się tym faktem przed spłatą długów, zaległych podatków czy innych zobowiązań w stosunku do organów państwowych.
Po upływie zadeklarowanego terminu działalność gospodarcza jest wznawiana automatycznie, bez potrzeby załatwiania dodatkowych formalności. Wniosku do sądu rejestrowego albo zgłoszenia do urzędu skarbowego będzie wymagało jej wznowienie przed ustaloną datą.
Jeden rejestr
Nowelizacja przewiduje także utworzenie Centralnej Informacji o Działalności Gospodarczej prowadzonej w systemie teleinformatycznym w Ministerstwie Gospodarki. Będzie ona prowadziła zbiór danych o osobach fizycznych będących przedsiębiorcami i zamieszczała je na stronach internetowych. Novum kolejnej wersji projektu jest wprowadzenie domniemania prawdziwości danych przedstawionych przez przedsiębiorcę. W razie wystąpienia w CIDG błędnych danych lub ich braku przedsiębiorca będzie miał obowiązek wystąpić niezwłocznie do właściwego organu o sprostowanie, uzupełnienie albo wykreślenie danych. Jeśli go zaniedba, będzie odpowiadał za wszystkie szkody wyrządzone wskutek tego kontrahentom.
Ministerstwo Gospodarki przewiduje, że CIDG będzie zasilana podstawowymi danymi o przedsiębiorcach z KEP. Pozostałe informacje będą przesyłane drogą elektroniczną przez właściwe sądy i organy administracji publicznej. Jeden adresat zastąpi rejestry prowadzone przez ponad 2,5 tys. gmin.
Obowiązkowe konsultacje
Nowe przepisy wprowadzają także obowiązek monitorowania wpływu regulacji prawnych na funkcjonowanie mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw. Zadanie to będzie należało do Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości. Agencja metodą przeprowadzanych wśród przedsiębiorców ankiet będzie analizowała bariery ich rozwoju oraz wydawała opinie o wpływie projektowanych regulacji prawnych na ich stan i koszty działania. Agencja będzie miała także obowiązek gromadzenia i udostępniania przedsiębiorcom wszelkich informacji na temat programów pomocowych. W celu realizacji tego zadania przepisy nowelizacji ustawy zobowiązują centralne organy administracji rządowej, które opracowują projekty aktów prawnych powszechnie obowiązujących, do zasięgnięcia opinii PARP odnośnie do wpływu tych regulacji na przedsiębiorców. Opinia PARP musi być udzielona w terminie 14 dni, a organy administracji mają obowiązek wzięcia jej pod uwagę.
Arkadiusz Jaraszek, Adam Makosz