Ekonomiści uspokajają: susza raczej nie wpłynie na wzrost PKB w tym roku i nie napędzi wzrostu inflacji. Nikt nie ma wątpliwości, że susza uderzy w rolników. Za to jej wpływ na gospodarkę w skali makro będzie ograniczony.
– Spodziewam się spadku produkcji w rolnictwie w okolicach 15-20 proc., ponieważ jednak udział tego sektora w PKB to około 4 proc., to łatwo policzyć, że nie będzie on miał większego wpływu na ten wskaźnik – mówi Witold Orłowski z PricewaterhouseCoopers.
Eksport zagrożony
Rafał Antczak z fundacji CASE przypomina, że od trzech lat do wzrostu PKB przyczynia się wzrost eksportu żywności do UE. Mniejsze zbiory mogą spowodować, że mniej będziemy wysyłać za granicę. Ale z oceną ewentualnego wpływu suszy na PKB radzi się wstrzymać do czasu podsumowania jej skutków.
– Poza tym nie wiadomo, na ile np. mniejszy eksport truskawek będzie można przypisać suszy, a na ile większej konkurencji ze strony Chin – dodaje Rafał Antczak.
Do tego dochodzi jeszcze jeden problem: ograniczenia w ruchu ciężarówek w ciągu dnia powodują, że coraz trudniej wywieźć towary z Polski. Cierpią na tym nie tylko firmy transportowe, które mniej zarabiają, ale też eksporterzy, którzy mają problem z dostawą towarów na czas.
Na dłuższym transporcie cierpią wszyscy, bo powoduje on opóźnienia w dostawie materiałów na place budowy czy po prostu towarów do sprzedaży. Długa droga to klienta to problem dla produkujących i sprzedających szybko psujące się artykuły spożywcze. Nie dość, że jest ich mniej, np. owoców, to jeszcze trudniej je dowieźć do celu w dobrym stanie.
Witold Orłowski uspokaja jednak, że ewentualny negatywny wpływ suszy na PKB zostanie zrekompensowany wzrostem w branży produkcyjnej i budowlanej. Swoje dołożyć może też branża energetyczna ze względu na większy popyt na energię.
Import na ratunek
Prognozowany na ten rok wzrost PKB o 5 proc. wydaje się więc niezagrożony. Nie należy spodziewać się też znaczącego wzrostu inflacji w stosunku do prognoz RPP (na koniec 2006 roku ma to być 1-1,9 proc.).
– Przewidywania dotyczące wzrostu inflacji ogłaszają zwykle analitycy sektora bankowego, bo chcą wywierać presję na RPP, żeby podwyższyła stopy procentowe – tłumaczy przyczynę wyższych ostatnio prognoz Rafał Antczak.
Sam nie zakłada wzrostu inflacji, na podstawie obecnie posiadanych informacji.
– Maksymalnie może to być 0,2-0,3 pkt proc., ale raczej susza nie będzie miała większego wpływu na inflację – uważa Janusz Jankowiak, główny ekonomista Polskiej Rady Biznesu.
Przypomina, że popyt na żywność jest sztywny i ewentualne zmniejszenie podaży może wywołać wzrost cen. Na to raczej się nie zanosi.
Gospodarka otwarta
Podobnego zdania są inni pytani przez GP ekonomiści, którzy zgodnie wskazują, że obecnie polska gospodarka jest otwarta na rynki unijne, ceny wyrównały się (choć mięso jest nadal tańsze), więc ewentualne niedobory wynikające z suszy łatwo pokryć importem.
– Nie powtórzy się już więc sytuacja z lata 2000 roku, kiedy wzrost cen zbóż zaowocował wyższymi cenami żywności – mówi Maciej Grabowski z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową.
Dodaje, że polskie zboże jest używane głównie do produkcji pasz, więc ewentualny wzrost cen nie będzie miał wpływu na ceny artykułów spożywczych, wytwarzanych głównie ze zboża importowanego. A zboża w krajach UE jest sporo, bo według szacunków Bohdana Judzińskiego z Izby Zbożowo-Paszowej, zapasy wynoszą około 15 mln ton. Producenci z łatwością znajdą więc dostawców. Pierwsze szacunki GUS mówią o zbiorach niższych o 3-7 proc. Straty mogą wpłynąć więc tylko na wzrost cen pasz, co w zestawieniu z faktem, że mięso jest w UE droższe niż u nas, może skutkować zwyżką jego cen.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Marcin Jaworski