Rekordowe zyski przedsiębiorstw wypracowane w 2004 r. i dobre wyniki finansowe firm zanotowane w pierwszym kwartale tego roku nie spowodowały wyraźnych podwyżek przeciętnych płac, w jednym regionie - w woj. warmińsko-mazurskim - doszło nawet do spadku średnich, nominalnych zarobków w przemyśle.
W efekcie, przy dość wysokiej inflacji, siła nabywcza wynagrodzeń wypłacanych w przemyśle była po pięciu miesiącach tego roku mniejsza niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Od stycznia do końca maja tego roku średnia płaca brutto w przemyśle wyniosła 2456 zł i była o 2,1 proc. wyższa niż przed rokiem. Ale po uwzględnieniu inflacji siła nabywcza przeciętnego wynagrodzenia była po pięciu miesiącach tego roku o 0,9 proc. mniejsza niż w analogicznym okresie roku ubiegłego – w sytuacji gdy przedsiębiorstwa mają wysoką górę pieniędzy, która szybko rośnie od kilkunastu miesięcy. Dzieje się tak, ponieważ przedsiębiorcy podnoszą płace wtedy, kiedy muszą, zwykle wówczas, gdy zmuszą ich do tego silne związki zawodowe (górnictwo i energetyka) albo wtedy, gdy szukają rąk do pracy, co jest niezwykle rzadkie przy obecnym bardzo dużym bezrobociu. Potwierdza to sytuacja występująca na przykład w woj. warmińsko-mazurskim. W tym regionie nie ma licznych reprezentacji pracowniczych, a bezrobocie jest najwyższe w kraju. Dlatego w woj. warmińsko-mazurskim w pierwszych pięciu miesiącach tego roku doszło nawet do obniżek przeciętnych wynagrodzeń – średnia płaca brutto została zmniejszona o 1,2 proc. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku.
Z danych GUS wynika, że zróżnicowanie regionalne w wynagrodzeniach wypłacanych w przemyśle jest bardzo duże. Średnie zarobki w województwach o największym potencjale ekonomicznym są aż o 800-1000 zł większe niż w województwach najsłabszych, z największym udziałem rolnictwa. Przy tym wśród 16 województw aż w 13 przeciętne płace są niższe od średniej krajowej.
W okresie od stycznia do końca maja najlepiej zarabiali pracownicy przedsiębiorstw przemysłowych funkcjonujących w woj. mazowieckim, gdzie średnia płaca wyniosła 3030 zł. Zarobki w woj. mazowieckim winduje stolica, która przyciąga prywatny kapitał krajowy i zagraniczny – co trzecie przedsiębiorstwo z udziałem kapitału zagranicznego ulokowane jest w tym regionie.
Na drugim miejscu w tym rankingu znaleźli się pracownicy przedsiębiorstw przemysłowych funkcjonujących na Śląsku. Ich średnia płaca w pierwszych pięciu miesiącach tego roku wyniosła 2858 zł. O przeciętnej płacy decydują w tym regionie kopalnie i firmy energetyczne, w których zarobki są wysokie. Wynagrodzenia w górnictwie nierzadko nie mają związku z wynikami ekonomicznymi branży. Wprawdzie w ubiegłym roku duża część kopalń była po raz pierwszy od wielu lat na plusie, ale na górnictwie ciążą ogromne długi.
Trzecie miejsce pod względem wysokości zarobków w przemyśle zajmuje woj. dolnośląskie. W pozostałych 13 województwach przeciętne wynagrodzenia w przemyśle są niższe od średniej krajowej. Najmniej zarabiają pracownicy zatrudnieni w przedsiębiorstwach wspomnianego woj. warmińsko-mazurskiego oraz woj.: lubuskiego (2032 zł), podkarpackiego (2064 zł) i podlaskiego (2066 zł) – w tych regionach przeciętne miesięczne wynagrodzenie jest aż o prawie 1000 zł niższe od wypłacanego w woj. mazowieckim.
Kliknij aby zobaczyć ilustrację.Janusz K. Kowalski