Tylko w tym roku Fundusz Ubezpieczeń Społecznych będzie musiał zaciągnąć kredyty na bieżącą wypłatę świadczeń na kwotę 4,5 mld zł - ujawnił Jacek Piechota, minister gospodarki i pracy po zakończeniu posiedzenia Trójstronnej Komisji do spraw Społeczno-Gospodarczych.
Rząd uznał, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych funkcjonuje dobrze i jest sprawnie zarządzany. Problemem jest tylko sytuacja finansów publicznych państwa, gdyż bez rozszerzenia pomocy budżetowej deficyt FUS może się pogłębiać. Najgorszym rozwiązaniem jest kredytowanie wypłat emerytur i rent przez banki komercyjne. – Sytuacja finansowa FUS nie spowoduje jednak podwyżek wysokości składek na ubezpieczenie społeczne płaconych przez przedsiębiorców – zapewnił Jacek Piechota. Podczas dyskusji w czasie posiedzenia Komisji Trójstronnej większość wypowiadających się podkreślała, że system nadzoru, obejmujący funkcjonowanie rady nadzorczej ZUS, nie spełnia oczekiwań partnerów społecznych. Rada Nadzorcza nie ma wystarczających kompetencji, aby nadzorować tę instytucję, a w szczególności nie ma wpływu na wybór zarządu. W ocenie dyskutantów powoływanie prezesa ZUS powinno odbywać się w drodze konkursu. Jacek Krawczyk z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan wręcz postulował rozwiązanie rady nadzorczej ZUS i stworzenie nowego, profesjonalnego organu mającego legitymację społeczną. Proponował także powołanie specjalnego mediatora pomiędzy obecną rada nadzorczą a zarządem ZUS.
Poważnym zagrożeniem dla całego systemu ubezpieczeniowego jest zmuszanie pracowników przez pracodawców do samozatrudniania. Pracodawcy w ten sposób nie tylko łamią kodeks pracy, ale także ograniczają wpływy do FUS. Pracownicy bowiem jako jednoosobowe firmy płacą składki w najniższej wysokości.
Według Agnieszki Chłoń-Domińczak, podsekretarza stanu w Ministerstwie Polityki Społecznej, niezbędne jest stałe monitorowanie bieżącej i prognozowanej sytuacji w finansach FUS. Istotne jest także dostosowanie systemu do zmian demograficznych. Resort planuje utworzenie urzędu aktuariusza krajowego przygotowującego prognozy wydatków publicznych.
Bożena Wiktorowska