Daleko idące zmiany w dziedzinie przyznawania pomocy państwowej dla firm, ale także regionów w krajach Unii Europejskiej, przewiduje nowy unijny komisarz ds. konkurencji, pani Neelie Kroes.
Subsydiów ma być znacznie mniej zwłaszcza dla wielkich, kulejących gigantów. Wszelkie tego typu środki powinny – zdaniem pani komisarz – wędrować raczej do małych firm oraz przedsiębiorstw stawiających na innowacyjność. Następczyni Mario Montiego, który szczególnie zwalczał tendencje monopolistyczne wśród firm, piętrząc wymagania stawiane koncernom przy fuzjach, zwróciła swoją uwagę także w inną stronę – subsydiów dla regionów. Uważa ona, że bogate państwa Wspólnoty nie mogą, tak jak w przeszłości, kierować znaczącej pomocy dla swych biedniejszych regionów. Subsydia powinny być dozwolone tylko w przypadku kiedy cały kraj znajduje się w gorszej sytuacji ekonomicznej.
Holenderka Kroes zaprezentowała swoje poglądy w sprawie pomocy państwowej w wywiadzie dla brytyjskiego dziennika „Financial Times”. – Pomoc musi być mniejsza i lepsza, koncentrować się na regionach, które rzeczywiście wymagają pomocy państwa, a także na firmach, które podejmują biznesowe ryzyko, stawiają na badania i innowacyjność, przedsiębiorstwa małej i średniej wielkości – wyjaśniała dla „FT”.
Jak wskazuje gazeta, nowe reguły uderzą w takie kraje członkowskie jak Niemcy, Francja i Wielka Brytania, które zgodnie z obowiązującymi przepisami mogą uzyskać zgodę na subsydiowanie firm działających, w słabych ekonomicznie regionach, i to bez względu na ogólny poziom dobrobytu w danym kraju. Ponadto zakaz taki w ogóle dotąd nie obejmował wschodnich landów niemieckich, zdecydowanie odstających od reszty kraju. W niedalekiej przeszłości dość głośne były przypadki pomocy finansowej organizowanej przez Francję dla koncernu Alstom, Wielką Brytanię dla British Energy i Niemcy dla banków regionalnych.
Pomoc przeznaczana w Unii na subsydia jest dzisiaj nieporównywalnie mniejsza. Jeśli w 1997 r. wyniosła ona w całej Wspólnocie 67 mld euro, to w dwa lata później spadła do 52 mld euro. Ostatnie dane pochodzą z 2002 r., kiedy wykazano kwotę 49 mld euro. Są to wciąż ogromne środki, które powinny trafić do najbardziej potrzebujących.
Tak się składa, że pierwszą sprawą nowego unijnego komisarza ds. konkurencji będzie ocena pomocy dla przemysłu samochodowego w Polsce.
Tadeusz Barzdo