Podpisanie umowy – informacje ogólne
Umowa o zakaz konkurencji jest coraz popularniejsza, ponieważ gwarantuje pracodawcy „lojalność” pracownika wobec informacji istotnych dla prowadzenia przedsiębiorstwa. Kontrakt taki zazwyczaj dotyczy pracowników mających dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Umowa taka może być zawarta podczas trwania stosunku pracy lub przy jego nawiązywaniu, ale tylko za dobrowolną zgodą stron. Nie można zawrzeć tego rodzaju umowy przy po ustaniu stosunku pracy.
Zasady ogólne
Teoretycznie pracodawca może dochodzić odszkodowania za działalność konkurencyjną nawet bez podpisywania tego rodzaju umowy na podstawie art. 471 kodeksu cywilnego oraz art. 300 Kodeksu pracy. W praktyce jest to rzadko stosowana droga dochodzenia, ponieważ w takim przypadku pracodawca musi udowodnić nie tylko fakt naruszenia umowy o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy, ale także szkodę wyrządzoną tym zachowaniem przedsiębiorcy.
Niedozwolone klauzule w umowie – co robić?
Co zawiera umowa o zakazie konkurencji?
Umowa antykonkurencyjna musi zawierać okres jej obowiązywania oraz wysokość odszkodowania przysługującego pracownikowi za czas, gdy nie będzie podejmował zatrudnienia w konkurencyjnej firmie. Zgodnie z kodeksem pracy odszkodowanie takie nie może być niższe niż 25% wysokości pensji, którą otrzymywał, gdy był zatrudniony. Odszkodowanie można wypłacić w miesięcznych ratach jak również jednorazowo. Z zasady jednak wersja pierwsza jest korzystniejsza, ponieważ, pracodawca ma pewnego rodzaju stalą kontrolę nad byłym pracownikiem.
Porozmawiaj o tym na naszym FORUM!
Kara umowna
Dogodne dla pracodawcy chcącego chronić interesy firmy przed działaniem nieuczciwym pracowników wydaje się zastrzeżenie w umowie, iż w wyniku powstania szkody powstałej w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania pracownik będzie zmuszony do zapłaty określonej kwoty pieniędzy. Kara ta przysługuje bez względu na wysokość faktycznie poniesionej szkody, ale równocześnie nie powinna być rażąco wyższa niż odszkodowanie przyznane pracownikowi. Trudno oszacować wysokość strat za szkodę, o której powstaniu możemy tylko spekulować, dlatego tez dochodzi czasem do zawyżania kar umownych do wysokości sprzecznych z zasadami sprawiedliwości a także współżycia społecznego. Należy wspomnieć, iż kara dotyczy nie tylko zupełnego nie wywiązania się z umowy, ale także nienależytego wywiązania się z niej, co spowodowało szkodę. Nakłada to na byłego pracownika swoistego rodzaju podwójny obowiązek nie tylko nie podejmowania działalności konkurencyjnej, ale także nie oddziaływania w żaden inny niekorzystny sposób powiązany z takową działalnością. Pracownik może domagać się zmniejszenia kary, jeśli część zobowiązania spełnił. Dodatkowo kara umowna będzie przysługiwać pracodawcy nawet, jeśli nie poniesie szkody z tytułu złamania zakazu na podstawie art. 484 § 1 K.c.
Wygaśnięcie zakazu konkurencji po ustaniu stosunku pracy
Często występuje problem dokładnego określenia, co możemy nazwać działalnością konkurencyjną dla konkretnego rodzaju pracodawcy a co jest już zbyt szeroką interpretacją łamiąca prawo byłego pracownika do podjęcia nowej pracy. Największych trudności dostarczają firmy prowadzące bardzo szeroką i zróżnicowaną działalność gospodarczą, bowiem zamykałyby pracownikowi wyspecjalizowanemu nawet w wielu dziedzinach podjęcie nowej pracy.