ZUS we współpracy z Krajową Administracją Skarbową będzie weryfikował prawdziwość danych przekazanych we wnioskach o przyznanie świadczenia postojowego oraz o zwolnienie z obowiązku opłacania składek w ramach Tarczy antykryzysowej.
Kolejne wersje ustawy o COVID-19 przyznały płatnikom składek prawo do licznych ulg i dopłat. Niektóre spośród nich były udzielane przez ZUS - m.in. zwolnienie płatników składek z obowiązku opłacenia należności ZUS za okres od marca do maja 2020 r. oraz świadczenie postojowe przyznawane przedsiębiorcom i osobom wykonującym umowy cywilnoprawne.
Współpraca kontrolna ZUS i KAS
W pierwszych miesiącach obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego, kiedy ZUS rozpatrywał największą liczbę wniosków o świadczenie postojowe i zwolnienie ze składek, bazował przede wszystkim na oświadczeniach osób ubiegających się o ulgi. Obecnie można spodziewać się, że ZUS oraz Krajowa Administracja Skarbowa będą podejmowały działania mające na celu weryfikację, czy dane wskazane we wniosku o daną ulgę lub dopłatę są prawidłowe i czy podmiot, który uzyskał pomoc, rzeczywiście miał do niej prawo. Uprawnienie to było uzależnione od rodzaju świadczenia, m.in. od wysokości uzyskiwanego przychodu, dochodu lub procentowej wartości spadku przychodów.
Ustawa o COVID-19 daje organom przyznającym świadczenia prawo do weryfikowania danych przekazanych przez wnioskodawców przy ubieganiu się o pomoc w ramach Tarczy antykryzysowej. ZUS i Krajowa Administracja Skarbowa mogą wymieniać się informacjami na temat podmiotów, które skorzystały z poszczególnych form pomocy. Informacje te ZUS i KAS będą sobie przekazywać drogą elektroniczną. Warto wskazać, że wymiana danych pomiędzy tymi organami następuje z mocy prawa, bez konieczności formalnego wszczęcia postępowania kontrolnego na mocy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy - Prawo przedsiębiorców.
WAŻNE
Aby zweryfikować dane przekazane we wniosku o świadczenie postojowe, ZUS nie musi wszczynać u płatnika postępowania kontrolnego - odpowiednie informacje z urzędu może pozyskać z KAS.
Kontrola prawidłowości danych we wnioskach o świadczenie postojowe
Świadczenie postojowe przysługuje na mocy ustawy o COVID-19 osobom prowadzącym działalność gospodarczą (przedsiębiorcom), a także osobom wykonującym usługi na podstawie umów cywilnoprawnych (m.in. umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, umowy o dzieło).
W przypadku przedsiębiorców świadczenie postojowe jest należne w kwocie 2080 zł lub 1300 zł.
Wysokość świadczenia postojowego dla przedsiębiorców i ramowe warunki jego uzyskania
|
Wysokość świadczenia postojowego |
Podmiot uprawniony |
|
2080 zł |
Przedsiębiorca, który:
|
|
1300 zł |
Przedsiębiorca który:
|
|
2080 zł lub suma wynagrodzeń z umów cywilnoprawnych (dla osób, których suma przychodów z tych umów jest niższa niż 1300 zł). |
Zleceniobiorca lub wykonawca dzieła, który:
- uzyskał zsumowane przychody z umów cywilnoprawnych w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożono wniosek o świadczenie postojowe, w kwocie nieprzekraczającej 1300 zł, - uzyskał przychód z umowy cywilnoprawnej w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym złożono wniosek o świadczenie postojowe, w kwocie nieprzekraczającej 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału;
|
* Świadczenie postojowe w kwocie 2080 zł przysługuje także przedsiębiorcy, który zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej po 31 stycznia 2020 r.
** Kolejne świadczenie postojowe jest należne, kiedy sytuacja ekonomiczna przedsiębiorcy nie uległa poprawie (stan przychodów firmy musi być na podobnym lub niewiele zmienionym poziomie).
ZUS informuje szefa KAS o wysokości przychodu wykazanego we wniosku o świadczenie postojowe. W przypadku stwierdzenia przez służby skarbowe rozbieżności między przychodem zadeklarowanym we wniosku a przychodem wykazanym do celów podatkowych szef KAS ma obowiązek poinformować ZUS o stwierdzonych rozbieżnościach. Wymiana informacji nastąpi drogą elektroniczną. Są to działania prowadzone przez organy z urzędu, wynikające wprost z przepisów ustawy. Prowadząc postępowanie wyjaśniające ZUS nie musi wszczynać formalnej kontroli. Należałoby jednak oczekiwać, że poinformuje osobę, która skorzystała ze świadczenia, o prowadzonym w jej sprawie postępowaniu administracyjnym.
Osoba, która pobrała nienależnie świadczenie postojowe, jest zobowiązana do jego zwrotu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie (obecnie 5,6%).
PODSTAWA PRAWNA:
art. 15zq, art. 15zx, art. 31zo, art. 31zu, art. 31zy10 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych - Dz.U. z 2020 r. poz. 374; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1106
Joanna Stolarska
prawnik, ekspert prawa ubezpieczeń społecznych, autorka licznych publikacji i opracowań z zakresu składkowego, były wieloletni pracownik ZUS