Zakres ochrony wynikający z art. 39 Kodeksu pracy w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę odwołanemu członkowi zarządu spółki kapitałowej
W przypadku wypowiedzenia pracownikowi umowy o prace pomimo zaistnienia przesłanki opisanej w art. 39 Kodeksu pracy będziemy mieli do czynienia z bezprawnym rozwiązaniem umowy o pracę, a co za tym idzie zastosowanie znajdzie art. 45 k.p. Stosownie zatem do żądania pracownika w takiej sytuacji Sąd orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
W stosunku do członków zarządu spółek kapitałowych w pierwszej kolejności zastosowanie mają jednak przepisy Kodeksu spółek handlowych i tak:
- Art. 203. § 1 k.s.h. - Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany uchwałą wspólników. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.
- Art. 370. § 1.k.s.h. - Członek zarządu może być w każdym czasie odwołany. Nie pozbawia go to roszczeń ze stosunku pracy lub innego stosunku prawnego dotyczącego pełnienia funkcji członka zarządu.
Przepisy art. 203 i 370 k.s.h. sprzeciwiają się zatem możliwości przywrócenia do pracy pracownika, z którym rozwiązano umowę o prace na skutek odwołania z funkcji członka zarządu.
Zobacz również: Obowiązki wspólników spółki z o.o. - porada
Praktyka orzecznicza
Problemem tym kilkakrotnie zajmował się już Sąd Najwyższy i można stwierdzić, iż praktyka orzecznicza ugruntowała się w tym właśnie kierunku. Przykładowo można przytoczyć następujące orzeczenia:
- W wyroku z dnia 17 sierpnia 2006 r. (III PK 53/06, OSNP 2007/17-18/245) Sąd Najwyższy stwierdził, że odwołanemu członkowi zarządu spółki kapitałowej, zatrudnionemu na tym stanowisku na podstawie umowy o pracę, którą rozwiązano sprzecznie z prawem, nie przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy. Jeżeli podlegał on szczególnej ochronie, to ma prawo do odszkodowania w wysokości równej wynagrodzeniu za czas pozostawania bez pracy w razie przywrócenia do pracy, lecz nie niższego niż określone w art. 471 k.p.
- W wyroku z dnia 6 maja 2009 r. (II PK 285/08, Wspólnota 2009/21/44) Sąd Najwyższy stwierdził, iż w przypadku odwołania członka zarządu z funkcji, które miało być równoznaczne z rozwiązaniem umowy o pracę, osoba zwolniona nie może domagać się przywrócenia do pracy, nawet jeśli to zwolnienie było bezprawne. Jedynym roszczeniem przysługującym tej osobie będzie odszkodowanie za cały czas pozostawania bez pracy. Nie ma również znaczenia, że zwolniony członek zarządu jest chroniony przed zwolnieniem jako osoba w wieku przedemerytalnym.
Podsumowanie
Podsumowując, zwalnianym z pracy członkom zarządów przysługuje ochrona przewidziana w Kodeksie pracy, co wynika wprost z art. 203 § 1 i 370 § 1 zdanie drugie k.s.h.
Nie dotyczy to jednak możliwości przywrócenia zwolnionego członka zarządu do pracy, gdyż sprzeciwia się temu art. 203 § 1 i 370 § 1 zdanie pierwsze k.s.h.
Wypowiedzenie umowy o pracę w wyniku odwołania z funkcji członka zarządu pracownikowi objętego ochroną przewidzianą w art. 39 k.p. daje mu możliwość dochodzenia wyłącznie odszkodowania.
Zobacz również serwis: Spółki