Spółka jawna, nie bez powodu uznawana jest za najprostszą organizacyjnie spółkę prawa handlowego. Spółka jawna może powstać w różny sposób: rzez zawarcie umowy i zarejestrowanie, przez wpis spółki cywilnej w trybie art. 26 § 4-6 kodeksu spółek handlowych albo przez przekształcenie w spółkę jawną (art. 551 i następne kodeksu spółek handlowych). Mimo, iż najłatwiejszym sposobem powstania spółki jawnej wydaje się ten pierwszy – tj. zawarcie umowy i zarejestrowanie spółki, to jednak i te czynności bez znajomości odpowiednich zapisów prawnych mogą okazać się problematyczne.
Umowa spółki jawnej
To pierwszy przykład wskazujący na to, że ustawodawca zadbał, aby założenie spółki jawnej wiązało się z jak najmniejszymi formalnościami. O ile w przypadku pozostałych spółek handlowych umowa musi być sporządzona w formie aktu notarialnego – to zakładając spółkę jawną – wystarczy, że wspólnicy treść postanowień zawrą w formie pisemnej. Kodeks spółek handlowych wymaga by umowa spółki jawnej pod rygorem nieważności była zawarta na piśmie (art. 23 k.s.h.). Jeżeli strony zawrą umowę spółki jawnej w innej formie, umowa nie będzie nieważna i nie wywoła skutków prawnych.
Co musi zawierać umowa spółki jawnej?
Niezbędne elementy umowy spółki jawnej określone zostały w art. 25 Kodeksu spółek handlowych, należą do nich:
Przepisy Kodeksu spółek handlowych szczegółowo odnoszą się do reguł ustalania firmy spółki jawnej. Zgodnie z tymi postanowieniami firma spółki jawnej powinna zawierać nazwiska lub firmy (nazwy) wszystkich wspólników albo nazwisko albo firmę (nazwę) jednego albo kilku wspólników oraz dodatkowe oznaczenie "spółka jawna". Zaś w obrocie dopuszczalne jest używanie w obrocie skrótu "sp. j."
- określenie wkładów wnoszonych przez każdego wspólnika i ich wartość,
Częstokroć podkreśla się, że celem spółki jest zobowiązanie się wspólników aby dążyć do osiągnięcia wspólnego celu głównie przez wniesienie wkładów, a dodatkowo jeżeli umowa tak stanowi przez współdziałanie w inny określony sposób. Z pewnością w umowie spółki jawnej należy określić dokładnie wartość wkładów, przy czym sposób wyceny tych wkładów jest co do zasady dowolny.
- przedmiot działalności spółki
Należy konkretnie wskazać, jaką działalność spółka ma zamiar prowadzić określając zakres dozwolonych działań podejmowanych przez spółkę. Absolutnie nie jest wystarczające określenie przedmiotu działalności spółki ogólnie jako wszelkiej działalności niezabronionej przez przepisy prawa. W jaki sposób określić przedmiot działalności spółki jawnej? Przedmiot działalności zawarty w umowie spółki powinien być określony według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD).
- czas trwania spółki, jeżeli jest oznaczony
Przeczytaj: Jak zarejestrować spółkę jawną?
Możliwe jest utworzenie spółki tylko na pewien określony czas, okoliczność tę należy wskazać w umowie, przy czym może to być zarówno określony okres np. 3 lata, termin np. do 31 grudnia 2014r. lub też czas potrzebny na wykonanie określonego zadania. Jeżeli strony nie zawrą takich postanowień poczytuje się, że umowa zawarta została na czas nieokreślony. Można też zawrzeć umowę spółki na czas życia wspólnika – wówczas również należy wskazać to w umowie, bowiem taką spółkę uważa się za zawartą na czas oznaczony.
Przyszli wspólnicy postanowili zawrzeć umowę spółki jawnej. Czy w celu tym muszą udać się do notariusza?
Nie. Przepisy kodeksu spółek handlowych przewidują, że zawarcie umowy spółki wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zatem wystarczy, że umowa zostanie sporządzona w formie pisemnej i będzie zawierała dodatkowe elementy, o których mowa powyżej. W zasadzie nie ma przeszkód, aby została wykorzystana forma pisemna z urzędowo poświadczonym podpisem czy urzędowym poświadczeniem daty, czy w końcu forma aktu notarialnego.