Czy małżonek też odpowiada?
Jednym z zagadnień budzących kontrowersje jest odpowiedzialność wspólnika z majątku stanowiącego wspólność małżeńską. Możliwość podjęcia egzekucji także w odniesieniu do małżonka dłużnika została bowiem przewidziana przez przepisy egzekucyjne. Zgodnie z art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko osobie pozostającej w związku małżeńskim sąd nada klauzulę wykonalności także przeciwko jej małżonkowi z ograniczeniem jego odpowiedzialności do majątku objętego wspólnością majątkową, jeżeli wierzyciel wykaże dokumentem urzędowym lub prywatnym, że stwierdzona tytułem egzekucyjnym wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.
Aby móc przeprowadzić egzekucję z majątku wspólnego małżonków wierzyciel musi wykazać, iż wierzytelność powstała z czynności prawnej (np. z umowy) dokonanej (zawartej) za zgodą małżonka dłużnika.
W konkretnym przypadku może być to istotna wiadomość. Zawieranie małżeńskich umów majątkowych należy w Polsce do rzadkości. W takim przypadku po zawarciu małżeństwa obowiązuje wspólność ustawowa z dwoma odrębnymi majątkami małżonków oraz majątkiem wspólnym. Do tego ostatniego należeć będą przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa, co przeważnie stanowi większość składników majątkowych. Przy braku zgody małżonka na dokonanie czynności wierzyciel będzie mógł dochodzić roszczeń jedynie z majątku odrębnego, z wynagrodzenia za pracę, praw autorskich, a także przedmiotów majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa (jeżeli czynność związana jest z jego prowadzeniem). Takie ograniczenie może istotnie ograniczyć szanse wierzyciela na zaspokojenie roszczeń.
Zobacz: Czy spółka komandytowo – akcyjna może być spółką kapitałową?
Zgoda małżonka wspólnika
Podobnie rzecz się ma do wierzyciela wspólnika spółki jawnej. Stąd też, aby temu zapobiec powinien on uzyskać zgodę na dokonanie czynności także ze strony małżonka wspólnika.
Pojawia się tutaj pytanie czego owa zgoda powinna dotyczyć. Czy jedynie kwestii zawarcia umowy spółki jawnej, czy też dokonania konkretnej czynności związanej z działalnością spółki (np. zawarcia przez nią umowy). Wydaje się, iż poprawniejsze jest pierwsze rozwiązanie, co wynika z literalnego brzmienia przepisów. Zgodnie z art. 787 Kodeksu postępowania cywilnego sięgnięcie do majątku wspólnego małżonków możliwe jest w sytuacji, gdy „wierzytelność powstała z czynności prawnej dokonanej za zgodą małżonka dłużnika.” Sama zaś odpowiedzialność wspólnika za dług spółki nie wynika z umowy zawartej przez spółkę, ale z samej umowy spółki. Zawierając bowiem umowę spółki wspólnik podlega reżimowi art. 22 ust. 2 Kodeksu spółek handlowych, wedle którego wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki solidarnie. Tym samym podstaw prawnych egzekucji z majątku wspólnika nie należy upatrywać w umowie zawartej przez spółkę, a właśnie w umowie spółki. Zgoda współmałżonka powinna dotyczy zatem umowy spółki.
Niezależnie od tego kwestia nie jest jednoznaczna, dlatego też warto byłoby zabezpieczyć się zgodą współmałżonka wspólnika także w odniesieniu do zawarcia konkretnej umowy ze spółką.
Zobacz serwis: Spółki