Wakat jest wolnym, nieobsadzonym stanowiskiem, które może doprowadzić do nieprawidłowego funkcjonowania Rady Nadzorczej lub całej spółki. Skład omawianego organu w przypadku powstania wakatu uzupełnia się poprzez powołanie członków Rady Nadzorczej przez zgromadzenie wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub walne zgromadzenie spółki akcyjnej. Spółka musi sprawować pieczę nad tym żeby rada była prawidłowo obsadzona i reagować w przypadku jakichkolwiek braków w składzie. Rada z niewystarczającą liczbą członków określana jest mianem organu kadłubowego. O kadłubowych organach spółek kapitałowych można mówić w przypadku gdy liczba członków danego organu (rady nadzorczej, komisji rewizyjnej czy zarządu) spadnie poniżej progu, który został określony w kodeksie spółek handlowych lub innej ustawie szczególnej, umowie lub statucie spółki.
Rada, które nie została właściwie obsadzona nie spełnia swoich kompetencji, a co za tym idzie nie może podejmować uchwał. Powołanie brakującego członka rady nadzorczej nie będzie kłopotliwe w razie współdziałania wspólników, przysługuje im bowiem kompetencja do uzupełnienia wakatu w sposób nieformalny. Jedynym warunkiem jest uchwała wspólników reprezentujących cały kapitał zakładowy bez konieczności zwoływania zgromadzenia wspólników. Oczywistym jest, że dla ważności nikt z obecnych nie może zgłosić sprzeciwu. Jeśli chodzi o drugą ze spółek kapitałowych – spółkę akcyjną, sprawa wygląda bardzo podobnie lecz w ramach innego organu jakim jest walne zgromadzenie.
Polecamy: Przekształcenia spółek. Praktyczne aspekty prawne, podatkowe i rachunkowe
Problematyka uzupełnienia wakatu w spółce posiadającej liczne grono wspólników jest nieco bardziej rozbudowana. W takim przypadku uzupełnienie składu Rady Nadzorczej wymaga zwołania zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia. Warto w umowie/statucie spółki wprowadzić postanowienie przyznające wspólnikom/akcjonariuszom uprawnienia osobiste: są to uprawnienia, dzięki którym wspólnik/ akcjonariusz może dysponować prawem do bezpośredniego powołania członka rady nadzorczej. Taki zapis może w znacznym zakresie przyspieszyć i ułatwić cały proces, ponieważ zezwala on na uzupełnienie wakatu bez uzyskania zgody pozostałych wspólników w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcjonariuszy w spółce akcyjnej. Innym sposobem jest określenie w statucie lub umowie ilości członków rady w sposób widełkowy (np. od 3 do 5 członków) dający elastyczność w ilości członków rady i chroniący przed spadkiem poniżej minimalnego składu. Ostatni sposób uzupełnienia wakatu w spółce pokazuje jak ważną rolę odgrywa dobrze sformowana umowa bądź statut. Dzięki szczegółowym zapisom spółka może wyjść „bez szwanku” z ciężkich sytuacji.
Autor: Kaja Żmijewska
Zobacz: Spółki