Zgodnie z treścią art. 24a ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz. 176 ze zm.) spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwanej dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami. Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość 1.200.000,00 euro. Spółka cywilna osób fizycznych, spółka jawna osób fizycznych lub spółka partnerska może prowadzić księgi rachunkowe również w sytuacji, gdy przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy są niższe niż równowartość w walucie polskiej 1.200.000,00 euro. Podatnikiem podatku dochodowego nie jest jednak spółka, ale wspólnicy tej spółki, osiągający przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej .
Zgodnie z przepisami art. 8 ust. 1 updof przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali podatkowej. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.
Zasady powyższe stosuje się odpowiednio do:
1. rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat,
2. ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki nie będącej osobą prawną.
Warto podkreślić, że z opodatkowania w formie stawki liniowej 19% nie mogą skorzystać ci podatnicy, którzy w ramach prowadzonej działalności prowadzonej samodzielnie lub z tytułu prawa do udziału w zysku spółki niemającej osobowości prawnej osiąga przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy.
Polecamy: Sprawdź jaki zapłacisz podatek występując ze spółki?
Zgodnie z art. 7 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 137, poz. 926 ze zm.), to na spółce spoczywa obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych, czy też podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Obowiązujące przepisy prawa podatkowego nie dają możliwości, aby podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność w formie spółki osobowej (np. jawna) mogli dla siebie wybrać odmienne zasady opodatkowania. Jeśli spółka w zgłoszeniu identyfikacyjnym zadeklaruje opodatkowanie dochodu na zasadach ogólnych, to wspólnicy tej spółki zobowiązani są do odprowadzania zaliczek na podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Co więcej, złożenie przez jednego ze wspólników spółki cywilnej oświadczenia o wyborze opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie wywołuje żadnych skutków prawnych (Interpretacja Indywidualna z 19 listopada 2008 r. (nr IPPB1/415-1066/08-2/EC).
Wspólnicy spółek osobowych, nie mogą zatem wybrać w ramach prowadzonej przez siebie (tej samej) pozarolniczej działalności gospodarczej, odmiennych form opodatkowania tej działalności, tj. zasad ogólnych i jednocześnie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Mają prawo jedynie do prawo wyboru opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych uzyskiwanego dochodu na zasadach ogólnych według skali podatkowej (tj. 18% i 32%) lub według stawki liniowej (19%).
W przypadku działalności gospodarczej prowadzonej w formie spółki osobowej zawiadomienie o wyborze formy opodatkowania składają wszyscy wspólnicy do właściwego naczelnika urzędu skarbowego według miejsca zamieszkania każdego z nich. Podatnicy rozpoczynający działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, pisemne oświadczenie o wyborze formy opodatkowania składają do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia działalności nie później niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.
Reasumując, wspólnicy spółek osobowych muszą jednomyślnie zdecydować o formie opodatkowania. Mogą płacić podatek dochodowy ryczałtem czy według zasad ogólnych, przy czym wspólnicy spółki partnerskiej i komandytowej rozliczają się wyłącznie według zasad ogólnych, decydując jedynie, czy zgodnie ze stawką podatkową, czy też zgodnie ze skalą podatkową.
Polecamy: Czy spółka cywilna może posiadać własny majątek?
Nie ma bowiem przeszkód, by dochody jednego ze wspólników były opodatkowane według stawki liniowej a innego – według skali podatkowej. Jeśli wspólnikiem w spółce osobowej jest osoba prawna (spółka kapitałowa), wówczas spółka ta musi od początku swojej działalności prowadzić pełną księgowość, bez względu na wysokość osiągniętych przychodów.